Ten niezwykle kobiecy - od kobiet i poświęcony kobietom - projekt Illuminate Herstory, co można tłumaczyć jako „oświetl historię kobiety”, przyszedł do nas prosto z Irlandii. Zainicjowali go w 2017 r. organizatorzy Festiwalu Heart of Ireland („Serce Irlandii”), którzy chcieli przypomnieć postaci niezwykłych kobiet, o których nie uczymy się w szkołach. Choć zgodnie z założeniem, do projektu mogły przyłączyć się inne kraje, przed Gdańskiem, żadne inne miasto w Polsce nie zorganizowało takiego wydarzenia - aż do teraz.
Podjęły się tego dr Aleksandra Mielewczyk-Gryń i studentki z Wydziału Fizyki Technicznej i Matematyki Stosowanej Politechniki Gdańskiej, we współpracy z projektem Metropolitanka i Instytutem Kultury Miejskiej, postanawiając przybliżyć sylwetki kobiet z osiągnięciami w dziedzinach fizyki i chemii.
- Nauki fizyczne wciąż postrzegane są jako domena mężczyzn. Często zapominamy, że kobiety również miały i mają olbrzymi wkład w dziedziny nauki, takie jak fizyka, chemia czy astronomia - mówi pomysłodawczyni wydarzenia w Gdańsku, organizatorka pokazu „Physics Heroines - Fizyka jest kobietą” dr Aleksandra Mielewczyk-Gryń z Politechniki Gdańskiej. - Jako, że działam w organizacjach kobiecych w Trójmieście, a jednocześnie jestem pracownikiem Wydziału Fizyki Technicznej i Matematyki Stosowanej, postanowiłam spróbować połączyć te dwie rzeczy i pokazać, że nie tylko mężczyźni, ale również kobiety przyczyniły się do rozwoju tej dziedziny.
Ponieważ pokaz odbywa się na Politechnice Gdańskiej, skierowany jest przede wszystkim do studentów i pracowników uczelni, którzy nawet pomimo zaznajomienia z naukami ścisłymi, niekoniecznie znają dziś nazwiska kobiet, które na przestrzeni wieków poświęcały się pokrewnym im naukom. Ale zobaczyć go może każdy, kto w piątek, 5 stycznia, 2018 r., w godz. 16-20, przyjdzie do budynku Centrum Nanotechnologii A (ul. Narutowicza 11/12). Wielkoformatowe zdjęcia badaczek będą wyświetlane na ścianach wewnątrz placówki.
- W tej akcji chodzi przede wszystkim o pokazanie kobiet-bohaterek jako postaci z krwi i kości, nie tylko jako figury podręcznikowe czy same nazwiska. Zależy nam na tym, żeby pokazać, że były to kobiety w różnym wieku, które wniosły bardzo wiele do nauki światowej, a o których bardzo często się nie mówi, a często wręcz umniejsza się ich zasługi - mówi dr Mielewczyk-Gryń.
Przypomniane zostaną więc nazwiska, poczynając od Elżbiety Koopman Heweliusz - astronomki i gdańszczanki, przez wielkie badaczki XX wieku, takie jak Marie Meitner, aż do postaci współczesnych. Zobaczyć będzie można twarze kobiet, które odmieniły światową naukę i zapisały swoje imiona na kartach historii nauki. A jeśli ktoś będzie chciał o prezentowanych postaciach dowiedzieć się więcej, będzie mógł porozmawiać z organizatorkami, które wcielą się w rolę tzw. żywych książek i udzielą ciekawych informacji - m.in. jak to jest być kobietą-fizykiem.
- Samo bycie fizykiem jest dosyć specyficzne, kojarzy się z czymś abstrakcyjnym. Bycie kobietą w fizyce to dodatkowo walka z powszechnym zdziwieniem. Tymczasem my, tutaj, na Politechnice Gdańskiej, zajmujemy się projektami, które dotyczą każdego z nas w życiu codziennym, np. energetyką - mówi pomysłodawczyni pokazu. - Czasami czujemy presję, ze względu na to, że bardzo wiele kobiet - między innymi te, które zaprezentujemy - musiało wydrzeć mężczyznom swoje pole. Parafrazując słowa Isaaca Newtona - wiemy, że stoimy na ramionach gigantek i tylko dzięki ich walce o nasze prawo do edukacji i pracy naukowej możemy rozwijać swoje pasje. Myślę, że jeżeli zaczniemy w tym roku w Gdańsku wydarzeniem, które tak naprawdę pokazuje bardzo mały ułamek herstorii kobiet w naukach ścisłych, to w przyszłym roku pójdzie to dalej w Polskę.
Na pokaz „Physics Heroines - Fizyka jest kobietą” wstęp jest bezpłatny.
