“Każdy uczeń jest ważny - praca z dzieckiem o specjalnych potrzebach edukacyjnych” - to tytuł konferencji, która odbędzie się w sobotę 7 marca w Szkole Podstawowej nr 89 w Gdańsku. To także nazwa projektu unijnego realizowanego przez tę szkołę. Konferencja, która jest częścią tego projektu, dedykowana jest dyrektorom, nauczycielom i rodzicom. Podczas niej poruszane będzi niezmiernie ważny, aktualny, ale i obszerny temat, który związany jest z niesieniem specjalistycznej pomocy dzieciom i młodzieży. Organizatorami wydarzenia są: SP nr 89 w Gdańsku i Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna nr 4 w Gdańsku. Konferencję zaplanowano w godz. 8.30 - 13.00.
- Uważaliśmy, że mamy w zakresie tej tematyki niedosyt wiedzy - wyjaśnia Urszula Nazarko, dyrektor Szkoły Podstawowej nr 89. - Nasi nauczyciele wyjeżdżali do krajów unii europejskiej, aby się szkolić i poznawać inne systemy edukacyjne, inne sposoby pracy z dziećmi o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Każdy z nas przywiózł pewne doświadczenia i chcemy się nimi podzielić. Podczas konferencji zaplanowaliśmy m.in. panel dotyczący dzieci ze spektrum autyzmu, który dedykowany będzie przede wszystkim rodzicom. Dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych, to również dzieci z doświadczeniem migracji. Ponieważ tych dzieci jest coraz więcej, wiemy, że ten panel jest bardzo potrzebny dyrektorom szkół.
Specjalne potrzeby edukacyjne - co to znaczy?
Dzieci i uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, to bardzo zróżnicowana grupa. Zaliczamy do niej:
- uczniów z niepełnosprawnością intelektualną,
- uczniów niewidomych i słabo widzących,
- uczniów niesłyszących i słabo słyszących,
- uczniów z autyzmem,
- uczniów z niepełnosprawnością ruchową,
- uczniów z chorobami przewlekłymi,
- uczniów z ADHD,
- uczniów z poważnymi zaburzeniami w komunikowaniu się,
- uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się,
- uczniów niedostosowanych społecznie, zagrożonych niedostosowaniem społecznym,
- uczniów wybitnie zdolnych,
- uczniowie powracający z zagranicy, cudzoziemcy.
Warto dodać, że do tej grupy zaliczamy nie tylko dzieci, które otrzymały z poradni psychologiczno-pedagogicznej orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego, lecz również takie dzieci, które owych orzeczeń nie posiadają.
- Mamy powiększającą się grupę uczniów z zaburzeniami zachowania i emocji, które wymagają specjalistycznej diagnozy po to, aby udzielić im jak najlepszego wsparcia - wyjaśnia Joanna Brzoskowska, dyrektor Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej nr 4 w Gdańsku.
Więcej dzieci korzysta z pomocy poradni
W Gdańsku znajduje się sześć poradni psychologiczno - pedagogicznych, w których rocznie przyjmowanych jest około 10 tysięcy dzieci i uczniów. Część z nich korzysta z cyklicznych zajęć terapeutycznych, część potrzebuje pomocy poradni wyłącznie w postaci diagnozy.
Jak zaznacza Joanna Brzoskowska, 10 tysięcy to bardzo dużo, zważywszy na fakt, że w gdańskich szkołach uczy się około 55 tysięcy uczniów. Niepokojąca jest też informacja, że liczba ta na przestrzeni ostatnich lat zwiększa się.
- Jedną z przyczyn jest zapewne fakt, że odchodzimy od pewnych form przekazu ustnego, czytania bajek dzieciom na rzecz obrazu graficznego, co nie pomaga w przygotowaniu do edukacji szkolnej - wyjaśnia Joanna Brzoskowska. - Z drugiej strony ten wzrost może być też wynikiem umiejętności wczesnej obserwacji i szybciej postawionej diagnozy. Kontakt ze słowem to jest coś, czego dzieci mają dzisiaj za mało. Warto dużo im czytać i jak najpóźniej wprowadzać w życie elektronikę.
Wśród grup, gdzie odnotowywany jest jest największy wzrost liczby dzieci potrzebujących specjalistycznej pomocy, znajdują się uczniowie z zaburzeniami zachowania i emocji oraz stale powiększająca się grupa cudzoziemców.
- W naszej szkole uczy się aktualnie czternaścioro uczniów z zagranicy - wyjaśnia Urszula Nazarko. - Jak pracować z dziećmi, które doświadczyły migracji, w taki sposób aby też odniosły sukces, to wiedza potrzebna dyrektorom szkół. Te dzieci są wyrwane z innego systemu edukacyjnego, z innego kraju. Przychodzą do polskiej szkoły i muszą mieć dostosowane warunki do swoich możliwości, mimo, że bardzo słabo znają język polski albo wcale go nie znają. To olbrzymie wyzwanie dla nauczycieli, ale kluczowe jest to, by dziecko miało poczucie, że może odnieść sukces.
Najlepszym potwierdzeniem tych słów jest fakt, że do szkoły nr 89 uczęszczają ukraińskie dzieci, które po roku nauki osiągnęły nie tylko status wzorowego ucznia, ale też średnią ocen powyżej 4.75. To obopólny sukces - dziecka i szkoły.
- Przygotowanie testów w różnych językach jest bardzo czasochłonne, wymaga zaangażowania - mówi Marzena Szewczyk, koordynator ds. dzieci cudzoziemskich, specjalista pedagogiki. - Nauczyciel cały czas musi się szkolić i dostosowywać swoją technikę pracy do klasy w której jest uczeń z Syrii, Ukrainy czy Egiptu. To naprawdę trudne zadanie dla nauczyciela.
ZOBACZ FILM: Specjalne potrzeby edukacyjne dziecka. Gdzie szukać pomocy?
Skorzystaj z pomocy poradni - bezpłatnie
Warto podkreślić, że pomoc poradni psychologiczno-pedagogicznych jest darmowa. By móc skorzystać z usług specjalistów wystarczy przyjść do jednej z sześciu placówek działających na terenie Gdańska. Nie potrzeba żadnych skierowań. Należy jednak pamiętać, że obowiązuje rejonizacja. Rodzice przedszkolaków i uczniów powinni wybrać poradnię najbliższą placówki, do której uczęszcza dziecko. W przypadku małych dzieci - rejonizacja dotyczy miejsca zamieszkania. Poradę i pomoc znajdą dzieci od urodzenia, a zwłaszcza od 3 roku życia, do matury lub ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej.
- Wsparcie adresujemy nie tylko do dzieci i uczniów, ale też do ich rodziców i nauczycieli - dodaje Joanna Brzoskowska.
Co powinno niepokoić rodziców małych dzieci?
Nieprawidłowy rozwój mowy jest zazwyczaj pierwszym sygnałem, który powinien zaniepokoić rodziców.
- Powszechnie znane są normy, że roczne dziecko powinno powiedzieć kilka słów, trzylatek powinien posługiwać się prostymi zdaniami - mówi Joanna Brzoskowska. - Wady wymowy i opóźniony rozwój mowy, jeżeli chodzi o małe dzieci, niepokoją rodziców, którzy zgłaszają się do nas na konsultacje. Część z tych odbiorców korzysta z pomocy poradni wyłącznie poprzez diagnozę, część korzysta z cyklicznych zajęć terapeutycznych.
Część rodziców po wizycie w poradni otrzymuje informację, że wszystko jest w porządku i nie ma powodów do niepokoju. Ale zdarza się też tak, że konieczne jest wsparcie specjalistów. W takich sytuacjach czas, tzn. odpowiednio wcześnie postawiona diagnoza, jest bardzo ważny. Im szybciej zostanie postawiona diagnoza, tym lepiej - dla rozwoju dziecka. W każdej sytuacji, konieczne jest zaangażowanie rodziców czy opiekunów oraz nauczycieli. Specjaliści z poradni nie rozwiążą problemów dziecka bez konsekwentnego i aktywnego współdziałania rodziny.
Z pomocy poradni warto skorzystać także wtedy, gdy zachowanie starszego dziecka jest niepokojące, np. stroni od ludzi, opuszcza lekcje, jest wycofane.
Rodzice nie powinni się też bać szukać pomocy w szkole dziecka. W gdańskich placówkach mamy szczęśliwą sytuację, bo każda ze szkół posiada pedagoga, psychologa, logopedę. Większość uczniów o specjalnych potrzebach uczy się w klasach ogólnodostępnych lub integracyjnych przy dostosowaniu metod i form pracy.
W Gdańsku funkcjonuje sześć publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych do których można się zgłaszać po bezpłatną pomoc:
- PP-P nr 1 - ul. Obywatelska 1, tel. 58 341-87-58
- PP-P nr 3 - ul. Wałowa 21, tel. 58 301-07-21
- PP-P nr 4 - ul. Krzemienieckiej 1, tel. 58 341-05-42, także diagnoza uczniów z autyzmem
- PP-P nr 5 - ul. Związku Jaszczurczego 4, tel. 58 348-72-82
- PP-P nr 6 - ul. Lenartowicza 21, tel. 58 301-18-15
- PP-P nr 7 - ul. Traugutta 82, tel. 58 341-39-50, także diagnoza uczniów z inwalidztwem wzroku i inwalidztwem słuchu
