
Dux Cassubiae
Najważniejsze święto Kaszubów upamiętnia pierwszą pisemną wzmiankę o Kaszubach zapisaną w bulli papieża Grzegorza IX datowanej na 19 marca 1238 r. W dokumencie tym szczeciński książę z dynastii Gryfitów został określony jako „dux Cassubiae”. W ten sposób Kaszubi pojawili się oficjalnie na kartach historii.
Po raz pierwszy Dzień Jedności Kaszubów obchodzono w 2004 roku w Gdańsku. Od tego czasu święto obchodzone jest uroczyście lokalnie w wielu miejscach na Kaszubach, a także organizowane jest wydarzenie centralne (wojewódzkie) i stanowi okazję do prezentacji dorobku kultury i trwania przy bliskich Kaszubom wartościach. Gdańską tradycją obchodów jest podniesienie kaszubskiej flagi na Górze Gradowej.

Czarno-żółta flaga
Z inicjatywy Fundacji Kaszuby, w środę, 19 marca, o godzinie 11.00 załopocze na Górze Gradowej kaszubska flaga. Jej barwy wiążą się z kaszubskim herbem - zwróconym w prawo czarnym gryfem w koronie na złotym polu tarczy herbowej. Czarno-żółta flaga będzie powiewać nad miastem do zachodu słońca.
Po krótkiej ceremonii na Górze Gradowej nastąpi przemarsz pod pomnik księcia Świętopełka Wielkiego - najbardziej zasłużonego dla Gdańska i Pomorza średniowiecznego księcia Pomorza Gdańskiego ze wschodniopomorskiej, XIII-wiecznej dynastii Sobiesławiców.
- Zaśpiewamy hymn kaszubski i po krótkim przemówieniu złożymy symboliczną wiązankę kwiatów. Po części oficjalnej, około godziny 12.15 zapraszamy na wspólny spacer po Gdańsku. Kaszubskim szlakiem prowadzić nas będą: Jerzy Nacel, przewodnik oraz Wojciech Józef Konkel, prezes gdańskiego oddziału Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego. Przewidujemy, że spacer potrwa około godziny – informuje gdański oddział Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego. - Zapraszamy na wspólne świętowanie i poznawanie dziejów Gdańska, Kaszub, Pomorza. Zachęcamy by przynieść ze sobą flagi kaszubskie, szaliki oraz inne elementy stroju w kaszubskich, czarno-żółtych barwach.

Świętowanie przez cały tydzień
Jako że kultura kaszubska jest niezwykle bogata, możliwości jej bliższego poznania będzie z okazji święta więcej. Świętowanie rozpocznie się w sobotę, 15 marca w Wejherowie od II Festiwalu Jedności Kaszubów, który potrwa cały tydzień. Organizator wydarzenia - Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej w Wejherowie zaplanował m.in. w sobotę, 15 marca, o godzinie 17.00 spotkanie promujące dwujęzyczną książkę „Dzieje Kaszubów”; rodzinne warsztaty rękodzieła w dniach 15 i 16 marca od godziny 10.00; a 19 marca, o godz. 17.00 występ kaszubskiego kabaretu Kùńda, jak zapewniają organizatorzy - pełen humoru, świetnej zabawy i kaszubskiego charakteru.
Czytaj także: Dzień Jedności Kaszubów. Kwiaty, przemówienia i występy artystyczne pod pomnikiem Świętopełka II
Główne obchody, w niedzielę, 23 marca w Bolszewie rozpoczną się poranną mszą. Później odbędzie się przemarsz (na osoby z niepełnosprawnościami i na osoby starsze będą czekały podstawione autobusy, które zamkną pochód). Najważniejsze punkty programu odbędą się w Szkole Podstawowej nr 2 przy ul. Leśnej 35. Na uczestników czekają warsztaty hafciarskie, wystawa obrazów, występy taneczne, muzyczne, kabaret, spotkanie z pisarzami kaszubskimi, atrakcje kulinarne i sprzedaż rzemiosła kaszubskiego. W strefie dla najmłodszych odbędzie się turniej gry Spy Guy Pomorskie. Najgłośniejszym i najbardziej widowiskowym wydarzeniem tego dnia będzie próba bicia rekordu Polski w jednoczesnej grze na akordeonach (trwają zapisy). W SP nr 1 przy ul. Szkolnej 13 odbędą się turnieje sportowe, w tym gry w baśkę, skat i buczkę.