Mowa nienawiści i jej owoce
- Prześledziliśmy, jak wygląda sytuacja w pięciu krajach. Wybraliśmy incydenty, żeby przyjrzeć się mowie nienawiści i znaleźliśmy rzeczy straszliwe, nawet morderstwa. Na przykład dziecko trzyletnie zostało zranione, bo miało ciemniejszy kolor skóry. Był też przypadek złego potraktowania kobiety, która nawróciła się na katolicyzm, a także przykłady osób, które przeżyły Holocaust, a nie przetrwały mowy nienawiści. Był 19-latek, który zabił innych młodych ludzi z powodu innej orientacji seksualnej - mówiła Maite Pagazaurtundúa, wiceprzewodnicząca Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych Parlamentu Europejskiego.
Proces mordercy prezydenta Gdańska. Stefan W. grozi piekłem tym, którzy nie wypuszczą go na wolność
Słowa te padły podczas dyskusji w Komitecie Regionów. Były też inne głosy. Przedstawiciele miast i regionów zwracali uwagę na to, co dzieje się znowu na Twitterze. Postulowali wprowadzenie kar, ale też wskazywali na różne przejawy nienawiści. Widać było, że mowa nienawiści i przestępstwa z nienawiści są tematami bardzo żywymi, dotykającymi ludzi o różnych światopoglądach i dotyczą wielu społeczeństw. Stąd narodziła się potrzeba zmiany prawa, które pozwoliłoby skutecznie z tym walczyć.
Mowa nienawiści – poszerzenie katalogu przestępstw
W Unii Europejskiej potrzebne jest rozszerzenie katalogu przestępstw ściganych na poziomie całej wspólnoty o mowę nienawiści i przestępstwa popełniane z nienawiści. Kodeksy karne w różnych krajach różnie do tego podchodzą. Karanie na poziomie całej wspólnoty związane jest obecnie z takimi przesłankami jak rasa, kolor skóry, religia, pochodzenie narodowe czy etniczne, ale nie ma jednolitego podejścia do traktowania mowy nienawiści i przestępstw z nienawiści, popełnianych ze względu na płeć, orientację seksualną, wiek i niepełnosprawność.
Takie wnioski znalazły się w opinii Europejskiego Komitetu Regionów, którą przedstawiła prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz.
Policje i prokuratury w państwach UE otrzymałyby w ten sposób odpowiednie i jednolite narzędzia do walki z agresją słowną, która często prowadzi do zbrodni oraz niszczy relacje międzyludzkie i debatę publiczną.
Przygotowana przez prezydent Gdańska opinia Komitetu Regionów została przyjęta niemal jednogłośnie. Od głosowania wstrzymali się jedynie przedstawiciele frakcji Europejskich Konserwatystów i Reformatorów (należy do nich m.in. Prawo i Sprawiedliwość). Obecnie swój negatywny stosunek do karania mowy nienawiści demonstrują jedynie dwa europejskie rządy - polski i węgierski.
- Dzisiaj się wydaje, że tymi przykładami, które są tragiczne nie tylko dla lokalnych społeczności, ale także dla społeczności krajowych, krajów członkowskich Unii Europejskiej, trzeba pokazywać i przekonywać nasze dwa kraje, czyli Polskę i Węgry, żeby w Radzie nie stawiały więcej oporu w tej sprawie. Widać, że jest to temat, który dotyczy całej Europy, choć i pewnie też całego świata – powiedziała po swoim wystąpieniu Aleksandra Dulkiewicz.
Zobacz całą wypowiedź:
Mowa nienawiści może dotknąć każdego
Obiektem ataku mową nienawiści można stać się nie tylko ze względu na przynależność do mniejszości, np. kolor skóry, orientację seksualną czy niepełnosprawność. Komitet Regionów w swojej opinii zwraca uwagę, że atakowani są również politycy lokalni czy też ogólnokrajowi. Usłyszeliśmy od członków Komitetu, że trzeba przywrócić debacie politycznej cywilizowany wymiar.
Reprezentujący nasz region w Komitecie marszałek województwa pomorskiego Mieczysław Struk zauważa, że społeczeństwo zaczyna dostrzegać niebezpieczeństwo wynikające z mowy nienawiści i akceptacja dla karania za takie zachowania będzie rosła, nawet jeżeli obecnie nie ma, co do nowego prawa, pełnej politycznej zgody. Przypomniał też, że osoby publiczne w naszym regionie często padają ofiarami właśnie nienawistnych i agresywnych wypowiedzi.
- Ja sam otrzymywałem pogróżki pisane w formie internetowych listów. Otrzymuje je z całą pewnością Jacek Karnowski, który nie raz o tym mówił. Otrzymuje je też Aleksandra Dulkiewicz i pewnie wiele osób publicznych – powiedział marszałek portalowi gdansk.pl. - W żadnym wypadku ani hejt, ani mowa nienawiści nie powinna determinować życia publicznego.
Ściganie za mowę nienawiści a wolność słowa
- Trzeba w sposób wyraźny opisać przestępstwa z nienawiści, żeby można je było ścigać – mówił podczas dyskusji Jean-Luc Vanraes z belgijskiego miasta Uccle.
W dyskusji podkreślano, że specjaliści, którzy będą formułować nowe przepisy karne, muszą wziąć pod uwagę wolność słowa, która powinna być zagwarantowana. Problem dotyczy szczególnie przestrzeni internetu, gdzie obecnie najczęściej trafiamy na mowę nienawiści. To może być największe wyzwanie. Komisja Europejska przyjęła już odpowiedni dokument dotyczący polityki bezpieczeństwa w sieci.
Gdańskie Lekcje Obywatelskie. Posłuchaj sześciu wartościowych mini wykładów
- Jest bardzo trudno wyznaczyć dzisiaj sztywno tę linię. Przede wszystkim Podstawowe Prawa Człowieka czy Karta Praw Człowieka, która jest obowiązującym dokumentem w Unii Europejskiej powinny być tego wyznacznikiem, plus to, w co ja bardzo mocno wierzę - edukacja. Tak jak chociażby gdańskie Lekcje Obywatelskie, które prowadzimy na różnych etapach edukacji, od przedszkola, poprzez szkoły podstawowe do szkół średnich – powiedziała prezydent Gdańska.
Zobacz całą debatę w Europejskim Komitecie Regionów:
