Europejski Trybunał Praw Człowieka rozstrzyga skargi na naruszenia praw człowieka. Orzeka w nim 46 sędziów – po jednym z każdego państwa członkowskiego Rady Europy. Polskim sędzią ETPC od 2012 r. był prof. Krzysztof Wojtyczek, jednak jego kadencja powinna się skończyć już trzy lata temu. Uległa ona przedłużenia o ponad trzy lata z uwagi na trzykrotne odrzucanie przez Zgromadzenie listy kandydatów na sędziów, którą przedstawiały polskie władze.
Na jesiennej sesji nową polską sędzię wskazało Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy. Delegaci wybierali spośród trójki kandydatów zgłoszonych przez Polskę. Najwięcej głosów (107) otrzymała dr Anna Adamska-Gallant i to ona będzie polską sędzią ETPC przez kolejne dziewięć lat. O stanowisko starała się jeszcze sędzia Izby Karnej SN dr hab. Małgorzata Wąsek-Wiaderek prof. KUL (9 głosów) oraz związany z Uniwersytetem Gdańskim dr hab. Adam Wiśniewski (38 głosów).
Kim jest Adamska-Gallant?
Dr Anna Adamska-Gallant to absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego. Studiowała na tej uczelni w latach 1993-98. Jej praca magisterska poświęcona była roli Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w procesie integracji europejskiej. Wcześniej chodziła do II LO w Gdańsku.
Po studiach, w latach 2001-02 pracowała jako asesor w gdańskim sądzie pracy. Już wtedy skierowała swoje pierwsze pytanie do Trybunał Konstytucyjnego, które dotyczyło uprzywilejowania działaczy związkowych w procedurze zwolnienia z pracy.
W 2022 r. na Wydziale Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego uzyskała stopień naukowy doktora nauk społecznych w dyscyplinie nauki prawne. Jej praca doktorska poświęcona była tematyce tzw. świadków wrażliwych w postępowaniach przed trybunałami międzynarodowymi i hybrydowymi.
Przez 17 lat pełniła urząd sędziego w Polsce i na Bałkanach, orzekając przede wszystkim w sprawach karnych. W latach 2013-2018 jako sędzia międzynarodowa w ramach misji praworządności Unii Europejskiej w Kosowie rozstrzygała m.in. sprawy o zbrodnie wojenne popełnione w trakcie konfliktów zbrojnych na terenie byłej Jugosławii. W 2015 r. została powołana na stanowisko sędziego Sądu Najwyższego Kosowa.
Od 2018 r. pracuje jako niezależna ekspertka do spraw wymiaru sprawiedliwości i rządów prawa m.in. dla Expertise France, Rady Europy oraz Banku Światowego. Doradza w procesie budowania niezależnych sądów w Ukrainie, gdzie w latach 2018-2023 kierowała komponentem dotyczącym reformy sądownictwa w ramach projektu EU Pravo-Justice Ukraine. W 2021 r. została powołana przez Prezydenta Zełeńskiego do Rady Ekspertów ds. Reformy Sądownictwa. Jest ekspertką w zakresie przeciwdziałania handlu ludźmi i łamaniu praw człowieka w Centrum Badania nad Handlem Ludźmi Uniwersytetu Wrocławskiego.
W 2020 r. została wpisana na listę adwokatów w Lublinie, a od 2021 r. prowadzi również indywidualną kancelarię adwokacką, specjalizując się w sprawach karnych, prawach człowieka oraz międzynarodowym prawie karnym.
Aktywnie działa w Projekcie „Sunflowers”, który zajmuje się gromadzeniem informacji o zbrodniach wojennych popełnionych w Ukrainie.
Włada biegle językami angielskim, francuskim i ukraińskim, w stopniu zaś zaawansowanym – serbskim, chorwackim i rosyjskim.
Zapytana przez portal gdansk.pl, w jaki sposób ukształtował ją Gdańsk i studia na UG, Adamska-Gallant powiedziała: - Zawsze mówię o sobie, że jestem gdańszczanką, bez względu na to, że od wielu lat już tu nie mieszkam. Gdańsk to wolność, niezależność i solidarność. To otwartość na świat. Staram się wszystkie te cechy mieć w sobie.