Rada Oświęcimska jedzie do Gdańska
Będzie to już 37. posiedzenie Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej, ale pierwsze w Gdańsku. Zmiana miejsca obrad to zasługa profesora Grzegorza Berendta - dyrektora Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, który jednocześnie jest przewodniczącym Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej.
Rada powstała w roku 2000 przy Premierze RP. Do udziału w jej pracach zaproszono wybitne autorytety o światowej sławie i znajomości problemów II wojny światowej, obozów koncentracyjnych i Holocaustu, w tym Ocalałych z Zagłady i byłych więźniów Auschwitz (takie osoby są cztery). Do jej zadań należy opieka i opiniowanie najważniejszych decyzji dotyczących przede wszystkim Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau, a także innych tzw. Pomników Zagłady. Pierwszym przewodniczącym był prof. Władysław Bartoszewski. W skład Rady wchodzi 25 osób.
Zaplanowane na poniedziałek i wtorek, 12-13 czerwca, obrady odbędą się w Muzeum II Wojny Światowej. Pierwszego dnia, o godz. 19., członkowie Rady uczestniczyć będą w ponownym odsłonięciu gdańskiego Pomnika Kindertransportów. We wtorek zwiedzą Muzeum KL Stutthof.
“Noc kryształowa” po 80 latach. Wolne Miasto Gdańsk i zagadka spóźnionego pogromu
Powrót pomnika po niemal 4 latach
Gdańskie posiedzenie Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej zbiega się w czasie z powrotem na swoje miejsce Pomnika Kinderstransportów - po niemal czterech latach nieobecności. Demontaż monumentu we wrześniu 2019 roku był konieczny ze względu na rozpoczynający się wówczas remont generalny gmachu dworca kolejowego Gdańsk Główny i przylegającego terenu. Prace właśnie się kończą. Na zupełnie nowym chodniku Gdański Zarząd Dróg i Zieleni zbudował cokół, na którym w środę, 7 czerwca, zamontowano pomnik.
Wielka Synagoga powróciła do Gdańska. Tym razem nie z cegły a z brązu
Zaplanowana na poniedziałek, 12 czerwca, uroczystość będzie już drugą okazją do przypomnienia czym były kindertransporty.
Po raz pierwszy gdański pomnik odsłonięto 6 maja 2009 roku - w siedemdziesiąt lat od rozpoczęcia ewakuacji żydowskich dzieci z Wolnego Miasta Gdańska. W uroczystości uczestniczyło kilkoro Ocalałych dzięki kindertransportom, wśród nich znalazł się również autor pomnika - artysta Frank Meisler, który latem 1939 roku był czternastolatkiem.
“Mimo naszego smutku, mieliśmy przez chwilę wrażenie, że jesteśmy na wakacyjnej wyprawie. Ale wycieczki zazwyczaj dobiegają końca, a ta nigdy się nie skończyła. W pewien sposób wszyscy wciąż podróżujemy” - napisał Frank Meisler w świetnej książce wspomnieniowej "Zaułkami pamięci. Gdańsk - Londyn - Jaffa".
Pięć monumentów - od Londynu po Hamburg
Gdański Pomnik Kindertransportów powstał z inicjatywy prezydenta Pawła Adamowicza. Był trzecim z kolei takim monumentem w Europie. W sumie powstało ich pięć, w latach 2006 - 2015.
Pomniki Kindertransportów miały w twórczości Franka Meislera szczególne miejsce, ze względu na osobiste doświadczenia artysty. On sam - podobnie jak wiele żydowski dzieci został ocalony dzięki ewakuacji do Anglii, ale stracił w Zagładzie oboje rodziców i wielu krewnych, którzy pozostali na ziemiach opanowanych przez hitlerowskie Niemcy.
Muzeum Gdańska. Potomek żydowskiej rodziny podarował cenne dokumenty i pamiątki
- Pierwszy pomnik stanął w 2006 r. w Londynie. Tytuł: “Children of the Kindertransport” (Dzieci Kindertransportu). Pomnik stoi na Hope Square obok Liverpool Street Station. To miejsce stacji końcowej dla Kindertransportów, znane Frankowi Meisler z własnego doświadczenia. Rzeźba przedstawia grupkę żydowskich dzieci z niewielkim podręcznym bagażem oraz szynę kolejową symbolizującą podróż w nieznane. Za pracę tę otrzymał nagrodę “Freedom of the City of London”.
- Drugi - w Berlinie. Odsłonięty w 2008 r. przy dworcu Friedrichstrasse. Tytuł: “Züge in das Leben - Züge in den Tod” (Pociągi do życia - pociągi do śmierci). Przedstawia dwie grupy dzieci na torach - mniejszą i większą. Ta mniej liczna grupa jedzie na Zachód - ku ocaleniu. Liczniejsza - na Wschód, do hitlerowskich obozów zagłady.
- Trzeci - w Gdańsku. Odsłonięty w 2009 r. jest zwieńczeniem cyklu. Tytuł: “Kindertransport - odjazd”. Figury dzieci czekających na pociąg w Gdańsku to te same postaci, które wysiadają na dworcu w Londynie. To początek drogi ku ocaleniu, ale zarazem pożegnanie z domem rodzinnym i utrata bliskich.
- Czwarty - w Rotterdamie, w dzielnicy Hoek van Holland. Odsłonięty w grudniu 2011 r. Tytuł: "Kindertransport - Channel Crossing to Life“ (Kindertransport - Kanał prowadzący do życia).
- Piąty - w Hamburgu, przed stacją Hamburg Dammtor. Tytuł: "Kindertransport - Der letzte Abschied" (Kindertransport - Ostatnie pożegnanie). Odsłonięty w maju 2015 r. przez burmistrza Olafa Scholza, który w całości sfinansował pomnik.
