Gdańsk czaruje muzyką organową. Rozmowa z Andrzejem Szadejko, dyrektorem ORGANy PLUS+®
Płytą tygodnia według niemieckiej radiowej „Trójki” - publicznego radia 3 RBB – został album z koncertami organowymi Thomasa Arne (1710-1778), nagranymi przez organistę, kuratora organów w Centrum św. Jana w Gdańsku, Andrzeja Szadejkę, wraz z muzykami z założonego przez niego gdańskiego zespołu Goldberg Baroque Ensemble.
- Zapracowany gdański organista Andrzej Szadejko na najnowszej płycie swojego Goldberg Baroque Ensemble upiekł dwie pieczenie na jednym ogniu: portretuje nowe organy zbudowane według wzorów późnobarokowych, i prezentuje rzadko słyszane koncerty organowe londyńskiego konkurenta Haendla, Thomasa Augustine'a Arne. Efekt jest przekonujący - z obu punktów widzenia – uzasadnia Rainer Baumgärtner z radia 3 RBB, w artykule Goldberg Baroque Ensemble: Orgelkonzerte von Thomas Augustine Arne.
Szadejko: „Sukces i siła polskiej sceny organowej”
Album „Thomas Augustine Arne - Organ Concertos (1751)”, który ukazał się w ramach serii „Gdańsk Organ Landscape Vol. 2”, nagrany został we współpracy z renomowaną wytwórnią MDG, na odrestaurowanych organach Johanna Friedricha Rhode (1761) w Centrum św. Jana w Gdańsku. Premiera płyty odbyła się w maju tego roku, i odbiła się szerokim echem w branżowych mediach zagranicznych, poświęconych muzyce klasycznej.
- To widomy znak sukcesu i siły polskiej sceny organowej – cieszy się Andrzej Szadejko. - Biorąc pod uwagę ocean nagrań, jakie powstają obecnie, wybieram te dzieła i tych kompozytorów, którzy z różnych powodów są pomijani lub zapominani. Tak jest w przypadku Thomasa Arne. Z niejasnych dla mnie powodów kompozytor znany jest głównie na Wyspach Brytyjskich, a i to tylko marginalnie. Jednak jego wirtuozowsko-sentymentalne koncerty organowe zasługują na co najmniej tyle samo uwagi, co podobne dzieła George'a Haendla. Moim zdaniem koncerty Thomasa Arne są jeszcze bardziej „organowe” i zachęcają do bardzo różnorodnego wykorzystania instrumentu, co chętnie robię, pokazując jak najwięcej kombinacji pięknych brzmień gdańskiego instrumentu, który, mam nadzieję, mieni się szlachetnością kolorów niczym mała tańcząca księżniczka. Ponieważ jest to muzyka angielska, w Polsce nie było łatwo zebrać fundusze na ten projekt. Dzięki wsparciu fundacji Trinitas Artis z Gdańska, po trzech latach to się udało, za co bardzo dziękuję - dodaje.
Zagraniczni recenzenci oczarowani
„Ta wspaniała płyta skupia się na potencjale Arne w zakresie pisania wirtuozerskich koncertów na każdy instrument, szczególnie na organy, a pięć nagranych tutaj koncertów stanowi doskonały przykład wrodzonego talentu tego kompozytora do pisania muzyki stworzonej dla tego niesamowitego, wszechstronnego instrumentu. Utwory zaskakująco różnią się od siebie, ale każdy z nich charakteryzuje się lekkością, a muzyka jest konsekwentnie przejrzysta, z żywymi melodiami i pomysłowym rozwojem tematów (…). Muzyka Arne zawsze była w pewnym stopniu przyćmiona przez muzykę Haendla, i chociaż te utwory organowe uważane są za lepsze pod względem artystycznym od utworów Haendla, nadal schodzą na dalszy plan. Miejmy nadzieję, że znakomite występy Andrzeja Szadejki w towarzystwie wspaniałego Goldberg Baroque Ensemble to wreszcie odmienią” - pisze w międzynarodowym magazynie online Classical Music Daily Gerald Fenech.
W swojej recenzji wskazuje też na wykorzystane w nagraniu „olśniewające organy” Johanna Friedricha Rohde w kościele św. Jana w Gdańsku, które „charakteryzują się wspaniałą elegancją i lekkością brzmienia, idealną dla muzyki drugiej połowy XVIII wieku”.
„Ten cenny instrument został całkowicie zniszczony podczas II wojny światowej, nie zabrzmiał przez siedemdziesiąt siedem lat. Po wielu żmudnych pracach Andrzeja Szadejki i dwóch doświadczonych konserwatorów organów, Guido Schumachera i Szymona Januszkiewicza, historyczny instrument został przywrócony do życia. To wspaniałe nagranie jest pierwszym wykonanym od czasu renowacji organów, a uroczysty, barokowy przepych majestatycznego „organo pleno”, w połączeniu z bogatym dźwiękiem orkiestry, emanuje energią wibrującą w całej gotyckiej katedrze. Dźwięk i wykonanie są pierwszorzędne” - zachwyca się krytyk.
Wyjątkowy instrument chwali również Christophe Steyne, w recenzji zatytułowanej „Pochlebny portret nowych organów gdańskich”, która ukazała się w międzynarodowym, internetowym Crescendo Magazine (następca papierowego belgijskiego magazynu pod tym samym tytułem, poświęconego muzyce klasycznej).
- Organy w Centrum św. Jana kuszą ucho swoimi bogatymi i odurzającymi dźwiękami, z których Andrzej Szadejko czerpie cały urok – podkreśla, pisząc m.in. o „aksamitnych atłasach dźwiękowych”. - Solista odnajduje przekonujący kompromis pomiędzy precyzją a uwodzicielstwem, który wyróżnia odważny styl, nie zawsze wyemancypowany z języka baroku. Ostatni koncert na płycie pozostaje jednym z najnowocześniejszych (...). Interpretacja gdańska jest w niewątpliwie orzeźwiającym duchu, uwydatnia wymowę zarówno wdziękiem, jak i efektem – pisze recenzent.
Goldberg Baroque Ensemble - wiele sukcesów
Założony przez Andrzeja Szadejkę zespół Goldberg Baroque Ensemble specjalizuje się w interpretacjach muzyki wokalno-instrumentalnej dawnego Gdańska i Pomorza. Repertuar barokowo-klasyczny zespołu wykonywany jest w oparciu o historyczną praktykę wykonawczą na odpowiednich instrumentach.
Orkiestrę tworzą polscy i zagraniczni muzycy, absolwenci renomowanych europejskich ośrodków muzyki dawnej (Schola Cantorum Basiliensis, Królewska Akademia Muzyczna w Londynie, Królewskie Konserwatorium w Hadze). Zespół wykonuje koncerty w Polsce i za granicą.
Pośród dokonań dominuje kilkadziesiąt premier barokowych utworów kompozytorów gdańskich, 15 nominowanych do nagród FRYDERYK i OPUS KLASSIK premierowych płyt CD i SACD z wykonaniami muzyki pomorskiej dla polskich i niemieckich wytwórni płytowych. Zespół gra również „standardowy” repertuar barokowy.
Dzieła holenderskich mistrzów na Ołowiance. Jedyna taka wystawa w Polsce!
