- Dzisiejsze spotkanie jest symbolicznym otwarciem cyklu wydarzeń związanych z nowym rokiem, z rocznicami ważnymi dla Polski i Europy - powiedział Basil Kerski, dyrektor Europejskiego Centrum Solidarności w Gdańsku. - To 40. rocznica strajku w Stoczni Gdańskiej, Porozumienia Gdańskiego, narodzin “Solidarności”, także 30. rocznica pierwszych już w pełni wolnych wyborów do samorządów w maju 90 roku i 50. rocznica Grudnia’ 70. Przed nami ważny, ekscytujący rok.
Spotkanie odbyło się w środę 11 września w sali A wystawy stałej Europejskiego Centrum Solidarności w Gdańsku przy suwnicy, na której pracowała Anna Walentynowicz, działaczka Wolnych Związków Zawodowych. Jej zwolnienie ze stoczni było bezpośrednią przyczyną wybuchu strajku w Stoczni Gdańskiej. Goście nieprzypadkowo wybrali też miejsce konferencji przy Tablicach 21 Sierpniowych Postulatów, które w 1980 r. zawisły na Bramie nr 2, a w 2003 roku zostały wpisane na listę najbardziej wartościowych dokumentów świata UNESCO Pamięć Świata.
- Symbolem Sierpnia są nie tylko ludzie, nie tylko logo “Solidarności”, ale właśnie te tablice z postulatami - powiedział Bogdan Lis, sygnatariusz Porozumień Sierpniowych, przewodniczący Rady ECS. - Powstały one w szczególny sposób, Maciek Grzywaczewski i Arkadiusz Rybicki pozyskali sklejkę i wypisali na niej ołówkiem traserskim 21 zadań, postulatów i wywiesili je nad drugą bramą stoczni, żeby wszyscy którzy przychodzili pod stocznię, wiedzieli, o co nam chodzi. To własność intelektualna wszystkich, którzy wtedy strajkowali zamknięci w stoczni. W przyszłym roku w rocznicę sierpnia 80 będziemy chcieli obchodzić właśnie z tymi tablicami jako symbolem tej okrągłej rocznicy.
Lech Wałęsa, przywódca strajku w Stoczni Gdańskiej, główny negocjator Porozumienia Gdańskiego podkreślił, że czas udowadnia racje, o które wtedy walczyło jego pokolenie.
- Cieszę się, że los dał mi kierować tym wszystkim - powiedział Lech Wałęsa. - Od tego jak zagospodarujemy dziś to zwycięstwo, będą nas oceniać przyszłe pokolenia. Coraz bardziej martwię się, że to nie idzie dobrze i jutro, kiedy nie wykorzystamy tej szansy, może dojść do nieprzyjemnych zdarzeń. Ci sami ludzie, którzy od początku nam przeszkadzali, przeszkadzają i dziś. A my daliśmy wtedy z siebie wszystko, umysłowo i fizycznie, więcej nie można było osiągnąć. Jak ktoś uważa, że było można więcej, inaczej to jest zdrajcą, bo mógł to robić, kto mu przeszkadzał, kto nie pozwalał?
Bogdan Borusewicz, współorganizator strajku w Stoczni Gdańskiej, współorganizator brzmienia postulatów przypomniał historię powstawania postulatów.
- Moją rolą było pogrupowanie postulatów od najważniejszych do mniej istotnych - mówił Bogdan Borusewicz w ECS. - Obudować je prawnie, czyli powoływać się na odpowiednie umowy międzynarodowe, które PRL podpisał, ale ich nie respektował. Ja, dziś się przyznam, dopisałem jeden postulat o niedzielnej mszy w radio. Znaliśmy się, ufaliśmy sobie, dyskutowaliśmy o postulatach, dzięki temu strajk się udał.
Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska powiedziała, że w ramach przygotowań do obchodów tych ważnych rocznic miasto zaprosiło już do współpracy Jerzego Janiszewskiego, twórcę loga “Solidarność”.
- Niebawem powołamy komitet honorowy obchodów - powiedziała prezydent Dulkiewicz. - Chcemy, aby obchody były nie tylko wspomnieniem wydarzeń historycznych, ale i wyjściem w przyszłość, refleksją nad tym, co dziś znaczą tamte wydarzenia, jak patrzymy na metodę pokojowej rewolucji, jak dziś widzimy sierpniowe postulaty. W 2019 roku symbolem obchodów był stół, w przyszłym roku będą tablice z postulatami.
Na spotkaniu obecni byli również radni Gdańska, przedstawiciele klubów Koalicji Obywatelskiej i Wszystko dla Gdańska, którzy powinformowali o przygotowaniach apelu do prezydent Gdańska, o to, by miasto było organizatorem obchodów obu rocznic.
- Dzisiejsza władza żyje przeszłością, historią, którą chciałaby zmienić - dodała Beata Dunajewska z Wszystko dla Gdańska. - Gdańszczanie chcą żyć teraźniejszością i przyszłością. Zależy nam, żebyśmy wspólnie uczcili obchody Grudnia' 70 i Porozumień Sierpniowych. Zależy nam, abyśmy apolitycznie podeszli do obchodów, apeluję żeby rząd i prezydent włączyli się w nasze obchody, niezależnie od tego kto będzie prezydentem czy premierem w 2020 roku.
Zobacz zapis konferencji:
