Gdańsk pamięta. Obchody rocznic: wydarzeń grudniowych 1970 i stanu wojennego w 1981 r. 

Co roku jednym z głównych wydarzeń obchodów dwóch grudniowych rocznic są uroczystości u stóp Pomnika Poległych Stoczniowców.

Grzegorz Mehring/Archiwum ECS

Co zaplanowano w ramach obchodów rocznic?

Grudzień 1970 - to już 51. rocznica. Co tak naprawdę wtedy wydarzyło się na ulicach Gdańska

Program obchodów 52. rocznicy Grudnia'70 oraz 41. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego:

• ULICE STANU WOJENNEGO - wystawa fotografii/ pl. Solidarności/ wstęp wolny - 28 fotografii ze stanu wojennego łączy w sobie ekspresję, dynamizm i atmosferę wojennej grozy, która zapanowała na ulicach polskich miast po 13 grudnia 1981 roku. Fotografie autorstwa m.in. Tadeusza Kłapyty, Janusza Bałandy Rydzewskiego, Krzysztofa Jakubowskiego czy Stanisława Składanowskiego pochodzą ze zbiorów Europejskiego Centrum Solidarności

• SPACERY PO WYSTAWIE Z INTERNOWANYMI W STANIE WOJENNYM - wystawa stała ECS/ wstęp biletowany, cena specjalna 10 zł - śladami wspomnień oprowadzą zwiedzających: Bogusław Sonik (11.00), Jan Rulewski (12.30), Konrad Bieliński (14.00)

• MIASTO PRAW CZŁOWIEKA - konferencja/ biblioteka ECS/ wstęp wolny - gościem specjalnym konferencji jest Hans Sakkers, socjolog, futurolog, ekspert ds. wdrażania idei praw człowieka i zrównoważonego rozwoju na poziomie lokalnym, były dyrektor Wydziału Spraw Zagranicznych miasta Utrecht. W Międzynarodowym Dniu Praw Człowieka spotkają się praktycy, wystąpienia wstępne wygłoszą: Anna Siciarek i Anna Strzałkowska

• MARATON PISANIA LISTÓW AMNESTY INTERNATIONAL - ogród zimowy ECS/ wstęp wolny - Maraton Pisania Listów to największa na świecie akcja na rzecz praw człowieka. Piszemy listy do decydentów, którzy mają realny wpływ na los naszych bohaterów i bohaterek oraz wysyłamy wyrazy wsparcia dla nich samych i ich bliskich. W tym roku motywem przewodnim jest prawo do pokojowych zgromadzeń. Wśród adresatów listów są m.in. Aleksandra z Rosji – pozbawiona wolności za sprzeciwianie się rosyjskiej agresji na Ukrainę, Vahid z Iranu – torturowany i uwięziony za udział w pokojowych protestach w 2018 roku oraz przyjaciółki z Zimbabwe, Joanah, Cecillia i Netsai – uprowadzone, pobite, napastowane seksualnie i uwięzione za przewodzenie antyrządowej demonstracji

• UROCZYSTOŚĆ WRĘCZENIA MEDALI WDZIĘCZNOŚCI - wystawa stała ECS/ sala G/ Kultura pokojowych przemian (1 piętro)/ wstęp wolny (Uwaga! liczba miejsc jest ograniczona) - ECS ustanowiło Medal Wdzięczności w 30 rocznicę powstania Solidarności. Laureaci przyczynili się do odbudowy wolnej Polski – to wybitni intelektualiści, dysydenci z bloku wschodniego, politycy, dziennikarze, artyści, ale również setki tych, którzy na wieść o wprowadzeniu w Polsce stanu wojennego spontanicznie zaczęli organizować komitety poparcia, zbiórki żywności, pomoc sprzętową i finansową dla podziemia, angażując często całe lokalne społeczności. Medalem honorowani są również Ci, którzy w duchu ideałów Solidarności stają w obronie uniwersalnych praw człowieka, angażują się na rzecz promocji idei solidarności jako podstawy europejskiego porządku, działają na rzecz porozumienia między narodami, a ład społeczny i moralny budują na dialogu. Odznaczeniem uhonorowane zostały dotąd 722 osoby (w tym 65 pośmiertnie). Odznaczeni: Andrej Chadanowicz | Białoruś,  Borys Łewyćkyj (pośmiertnie) | Ukraina, Bohdan Osadczuk (pośmiertnie) | Ukraina, Josef Zissels | Ukraina

Medale Wdzięczności wręczone. Laureat Josif Zisels: "solidarność to działanie zgodnie z sumieniem"

mat. Europejskie Centrum Solidarności

• STAN WOJENNY WE WSPOMNIENIACH INTERNOWANYCH - rozmowy/ biblioteka ECS (1 piętro)/ wstęp wolny - o represjach wobec opozycji, codziennym życiu w okrytych niechlubną sławą obozach internowania, jak o ośrodkach odosobnienia mówili internowani, oraz rozmaitych strategiach przetrwania – opowiedzą internowane kobiety i internowani mężczyźni, działający w opozycji demokratycznej oraz historycy.

• MARATON PISANIA LISTÓW AMNESTY INTERNATIONAL - ECS, ogród zimowy/ wstęp wolny

• DZIEŃ PRZED. CZYM ŻYLIŚMY 12 GRUDNIA 1981 -  spotkanie autorskie/ biblioteka ECS (1 piętro)/ wstęp wolny - bohaterami spotkania będą książka „Dzień przed. Czym żyliśmy 12 grudnia 1981” oraz dziennikarz historyczny i pisarz, który podjął się tego śledztwa – Igor Rakowski-Kłos

• ZŁOŻENIE WIEŃCÓW I ZAPALENIE ZNICZY POD POMNIKIEM POLEGŁYCH STOCZNIOWCÓW 1970 - pl. Solidarności

• W HOŁDZIE BOHATEROM SOLIDARNOŚCI - koncert/ Opera Bałtycka/ wstęp biletowany, ceny biletów od 50 zł - koncert wieńczący jubileusz 40-lecia Polskiej Filharmonii Kameralnej Sopot. W programie m.in. Ludwig van Beethoven, V Symfonia c-moll op. 67 – w hołdzie bohaterom Solidarności

• ZŁOŻENIE WIEŃCÓW I ZAPALENIE ZNICZY W HOŁDZIE OFIAROM STANU WOJENNEGO - zapalenie zniczy na tablicach pamiątkowych w znaczących miejscach, w których w grudniu 1970 roku zginęli ludzie, pełna lista nazwisk ofiar i miejsc, w których znajdują się tablice pamiątkowe, lista miejsc na stronie internetowej.

• ZAPALENIE ZNICZY NA GROBACH POMORDOWANYCH W GRUDNIU'70 - Cmentarz Srebrzysko 

• SPACERY PO WYSTAWIE ŚLADAMI GRUDNIA ‘70 - wystawa stała ECS/ wstęp biletowany, cena specjalna 10 zł - śladami wspomnień zwiedzających oprowadzą: Jan Czajka (11.00), Czesław Szweda (12.30), Henryk Knapiński (14.00)

• SPACER PO WYSTAWIE Z JACKIEM FEDOROWICZEM - wystawa stała ECS/ wstęp biletowany - „Cierpliwości” – życzył rodakom w dobie stanu wojennego Jacek Fedorowicz. Co ten satyryk i aktor, z wykształcenia malarz, robił po 13 grudnia 1981? Jak radził sobie z cenzurą? Ile razy namalował „nieznanego mężczyznę z wąsem”? – zapraszamy na spacer po wystawie stałej i obiecujemy niespodziankę na dokładkę

 

mat. Europejskie Centrum Solidarności

GAZETA ROCZNICOWA - w trakcie wydarzeń będzie się można zaopatrzyć w darmową gazetę – „Gdańsk Pamięta”, wydaną przez zespół ECS. Na 16 stronach zawarto ciekawe artykuły, między innymi o stoczniowej Bramie nr 2, grudniowych pochówkach ofiar, o metodach propagandy i zakłamaniu władzy oraz wiele innych, frapujących historii. A wszystko ilustrowane archiwalnymi zdjęciami i zbiorami z archiwum ECS.