Czym jest Gdańska Nagroda Równości
Gdańska Nagroda Równości przyznawana jest przez Prezydenta Miasta Gdańska od 2017 roku. Doceniane są działania nowatorskie pomysłów, śmiałe idee, innowacyjne rozwiązania w dziedzinie równych szans, sprawiedliwości społecznej lub przeciwdziałania dyskryminacji wśród mieszkańców i mieszkanek Gdańska. Nagrodzone mogą być także osoby, które dokonały bohaterskiego czynu w obronie praw człowieka, sprawiedliwości społecznej lub godności ludzkiej, z narażeniem własnego interesu, zdrowia lub życia.
Tegoroczna Gala Gdańskiej Nagrody Równości im. Pawła Adamowicza odbędzie się w czwartek, 30 czerwca, o godz. 18.00 w audytorium Europejskiego Centrum Solidarności. Ogłoszony zostanie laureat lub laureatka nagrody za działania w 2021 roku.
Podczas wydarzenia wystąpi także Anna Dubrovina - utalentowana ukraińska artystka zespołu Galitsyna Art Group, która zaprezentuje pokaz malowania piaskiem i światłem, nawiązujący do ważnych wydarzeń dotyczących praw człowieka w 2021 roku.
Udział w gali możliwy jest po wcześniejszej rejestracji online.
Laureaci poprzednich edycji Gdańskiej Nagrody Równości
I Gdańska Nagroda Równości
Po raz pierwszy w historii Gdańską Nagrodę Równości wręczono 10 grudnia 2017 roku, w Międzynarodowy Dzień Praw Człowieka, w Europejskim Centrum Solidarności. Nagrodę z rąk prezydenta Piotra Kowalczuka odebrało dwoje laureatów - trzeciego nie wyłoniono.
W sumie wpłynęło 16 nominacji do nagrody w trzech kategoriach: „Praktyk/Praktyczka”, „Wizjoner/Wizjonerka” i „Bohater/Bohaterka”. O tym, kto został zwycięzcą w jednej z trzech kategorii decydowała siedemnastoosobowa kapituła, w skład której weszli przede wszystkim członkowie Gdańskiej Rady ds. Równego Traktowania, powołanej przez Prezydenta Miasta Gdańska Pawła Adamowicza. To właśnie Gdańska Rada jest inicjatorką przyznania wyróżnienia, a sam pomysł zgłosił członek I kadencji Rady i prawnik Tomasz Snarski.
Gdańską Nagrodę Równości w kategorii „Wizjoner/Wizjonerka”, przyznawaną osobie, która swoimi wizjonerskimi pomysłami przyczyniła się w ostatnim roku do rozwoju idei równych szans i sprawiedliwości społecznej oraz przeciwdziałania dyskryminacji wśród mieszkańców i mieszkanek Gdańska, otrzymała Agnieszka Kasprzyk-Mączyńska - założycielka firm JobHunter oraz business coach, zaangażowana w działania na rzecz doceniania różnorodności w biznesie. Pozostali nominowani w tej kategorii to: Ewa Graczyk, ks. Krzysztof Niedałtowski i Małgorzata Polakowska.
Gdańską Nagrodę Równości w kategorii „Praktyk/Praktyczka”, przyznawaną osobie, która codzienną pracą przyczyniła się w ostatnim roku do realizacji idei równych szans i sprawiedliwości społecznej oraz przeciwdziałania dyskryminacji wśród mieszkańców i mieszkanek Gdańska, otrzymał Piotr Bogdanowicz - dyrektor Szkół Programów Indywidualnych, malarz, nauczyciel plastyki i historii sztuki, pionier w edukacji włączającej i integrującej dzieci z niepełnosprawnością oraz dzieci zdrowe. Pozostali nominowani w tej kategorii: Anna Butrym, Anna Fedas, Aleksandra Konczal, Magdalena Kopacz i Nikodem Mrożek.
Kapituła zdecydowała się nie przyznawać w 2017 roku Nagrody Równości w trzeciej, ostatniej kategorii, „Bohater/Bohaterka”, przyznawanej osobie, która odznaczyła się w ostatnim roku bohaterskim działaniem na rzecz równych szans i sprawiedliwości społecznej oraz przeciwdziałanie dyskryminacji wśród mieszkańców i mieszkanek Gdańska.
- Swoją decyzję motywujemy niewystarczającym opisem złożonych nominacji. Wszystkie pięć nominacji bardziej cechowały wyróżniki „Praktyka/Praktyczki” czy „Wizjonera/Wizjonerki”. Decyzja podyktowana jest niepełnym zrozumieniem istoty nagrody w tej kategorii - tłumaczył Piotr Olech, członek Kapituły Nagrody.
II Gdańska Nagroda Równości
Uroczystość drugiej edycji wręczenia tych nagród odbyła się w 9 grudnia 2018 roku, w przeddzień Międzynarodowego Dnia Praw Człowieka, także w Europejskim Centrum Solidarności. Spośród ośmiu osób nominowanych do Nagrody (wyłonionych z 11. zgłoszonych), kapituła wyłoniła troje laureatów: Ewę Patyk, Dorotę Zabłudowską i Krzysztofa Skrzypskiego.
Od 2018 roku Nagroda nie była już przyznawana w osobnych kategoriach, ale jednej - łączącej trzy obszary, za które do tej pory ją przyznawano.
- Trójka laureatów tegorocznej Gdańskiej Nagrody Równości na co dzień w szczególny sposób działała na rzecz praw człowieka i przeciwdziałania wykluczeniom w naszym mieście. To m.in. dzięki takim postaciom w Gdańsku było możliwe wprowadzenie Modelu na rzecz Równego Traktowania - podkreślał prezydent Gdańska Paweł Adamowicz podczas uroczystości.
Ewa Patyk to specjalistka wspierająca rodziny i organizatorka społeczności lokalnej w Domu Sąsiedzkim Gdańskiej Fundacji Innowacji Społecznej na Oruni. Zapoczątkowała nurt pracy z harcerzami z niepełnosprawnością oraz lokalny ruch Klubów Rodziców. Jest autorką m.in. kursów online dla rodziców przeciwdziałających przemocy w rodzinie.
Dorota Zabłudowska to Sędzia Sądu Rejonowego Gdańsk-Południe, także wiceprezes gdańskiego oddziału Stowarzyszenia Sędziów Polskich Iustitia, została wyróżniona za sprzeciwianie się niekorzystnym dla praworządności zmianom w ustawach o Sądzie Najwyższym, Krajowym Rejestrze Sądowym i sądach powszechnych. Kapituła Nagrody zwróciła uwagę, że od SN, KRS i sądów powszechnych zależy przestrzeganie praw człowieka i zasad sprawiedliwości. Chodzi o prawo do niezawisłego i niezależnego rozpoznania spraw oraz równość wobec prawa.
Krzysztof Skrzypski jest kierownikiem Warsztatu Terapii Zajęciowej w Polskim Stowarzyszeniu na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną w Gdańsku, Laureat jest też prezesem Spółdzielni Socjalnej CieKAWA w Gdańsku, która tworzy miejsca pracy dla osób z niepełnosprawnością intelektualną. Jest także działaczem Rady Dzielnicy Przymorze Wielkie.
III Gdańska Nagroda Równości
Elisabeta Mîndra Căldărar, Elżbieta Rutkowska, Patrycja Medowska zostały laureatkami III Gdańskiej Nagrody Równości, za rok 2019. W trzeciej edycji nominowano trzynaście osób.
W 2019 roku nagroda po raz pierwszy zyskała imię Pawła Adamowicza. Gdańska Rada ds. Równego Traktowania podjęła również uchwałę o nadaniu specjalnego wyróżnienia Pawłowi Adamowiczowi za jego wyjątkowy wkład w budowanie miasta otwartego dla wszystkich oraz zaangażowanie w realizację idei solidarności, wolności, otwartości i równości w Gdańsku. Wyróżnienie to w postaci Medalu Okolicznościowego wręczono żonie zmarłego prezydenta.
- Cieszę się, że Gdańska Nagroda Równości staje się najpiękniejszym pomnikiem, nie z metalu czy brązu, pomnikiem upamiętniania dziedzictwa Pawła Adamowicza - powiedział podczas uroczystości Basil Kerski, dyrektor Europejskiego Centrum Solidarności. - Żyjemy w czasach, kiedy wmawia się nam, że drogą do bezpieczeństwa jest zamknięcie się na innych, skierowanie naszej solidarności przeciwko innym. Tak nie jest, tylko otwarcie się na innych, zapewni pokój. Takie było też przekonanie Pawła Adamowicza, który doszedł do niego pracując dla Gdańska. Cieszę się, że nagroda jest jego imienia, że razem z Pawłem tworzyliśmy nasz zespół. I gratuluję wszystkim trzynastu nominowanym, sama nominacja jest najważniejsza, bo to dostrzeżenie wysiłku, pracy na rzecz wartości i innych ludzi.
Gala Gdańskiej Nagrody Równości im. Pawła Adamowicza odbyła się 11 grudnia, w audytorium Europejskiego Centrum Solidarności.
Laureatkami Nagrody zostały Elisabeta Mîndra Căldărar, Elżbieta Rutkowska i Patrycja Medowska.
Elisabeta Mîndra Căldăra otrzymała nagrodę za odwagę, bohaterstwo, pracę na rzecz człowieka i praw dziecka. Jest gdańszczanką, kobietą ze społeczności romskiej, imigrantką z Rumunii, na co dzień żyjącą w osadzie w Gdańsku Osowej.
- Od 2018 roku Mindra współtworzyła zespół letniej świetlicy kulturowej, pierwszym w Polsce projekcie skierowanym do dzieci, które dotyka problem żebractwa, głównie dzieci imigrantów romskich - przedstawił sylwetkę laureatki Tomasz Nowicki z Centrum Wsparcia Imigrantów i Imigrantek, które prowadzi świetlicę. - Mindra podjęła się zadania niezwykłego, doprowadziła do dialogu z imigrantami z Rumunii, do dialogu międzykulturowego. Ryzykowała własną pozycją w grupie, spotykała się z sankcjami ze strony swojej społeczności, słyszała groźby. Przekonała swoją społeczność, aby dzieci mogły uczestniczyć w zajęciach świetlicy.
Kolejną laureatką była Patrycja Medowska, zastępczyni dyrektora Europejskiego Centrum Solidarności i szefowa Wydziału Kultury Obywatelskiej. Patrycja Medowska była pierwszym kontaktem, pierwszą osobą, do której gdańscy aktywiści i aktywistki przychodzili ze swoimi pomysłami na równościowe akcje, m.in. debata dot. tęczowych rodzin w czasie I Marszu Równości, (braku) praw osób LGBT, powstanie Programu Praktyki Obywatelskiej dla Imigrantów i Imigrantek. To ona była inicjatorką programu Solidarność Codziennie, przestrzeni, gdzie realizowane mogą być wszystkie ważne i równościowe pomysły gdańskich społeczników.
Z kolei Elżbieta Rutkowska to wizjonerka pracy partnerskiej, u podstaw której leżą wartości równości i solidarności społecznej. Od wielu lat jest zaangażowana w działania równościowe prowadzone na terenie Gdańska. Dzięki nominowanej Trójmiejska Akcja Kobieca nawiązała kontakt z Kongresem Kobiet, co zaowocowało organizacją regionalnych Kongresów Kobiet Pomorza w Gdańsku, w których organizację Elżbieta Rutkowska jest od samego początku zaangażowana. Włączyła się w budowę od podstaw Gdańskiego Centrum Równego Traktowania i współorganizowała działania edukacyjne dla migrantów z Ukrainy.
Odsłonięto mural Pawła Adamowicza, wręczono Gdańskie Nagrody Równości za 2020 rok
IV Gdańska Nagroda Równości
W tej edycji nagrody, za działania w 2020 roku, zgłoszono 9 osób. Wszystkie odznaczają się wizjonerstwem, bohaterstwem, wytrwałą codzienną pracą w dziedzinie równości, sprawiedliwości i przeciwdziałania dyskryminacji wśród mieszkanek i mieszkańców Gdańska. Kapituła obradując 16 czerwca, po wnikliwych analizach dokonań oraz rekomendacji dołączonych przez społeczność gdańską, zdecydowała się zarekomendować trzy nazwiska o szczególnie wyróżniającym się dorobku.
Statuetkę Gdańskiej Nagrody Równości im. Pawła Adamowicza, dyplom oraz nagrodę pieniężną za działania w 2020 roku otrzymały:
Adriana Dadci Smoliniec – polska judoczka, mistrzyni Europy i olimpijka. Członkini Gdańskiej Rady Sportu, Prezeska Klubu Sportowego UKS ADA JUDO FUN. Prowadzi zajęcia JUDO dla każdego dziecka, bez względu na stopień sprawności ruchowej, również dla dzieci z niepełnosprawnością intelektualną. Wychodząc naprzeciw potrzebom środowisk osób z niepełnosprawnością intelektualną, seniorów, młodzieży i rodzin będących w trudnej sytuacji życiowej w 2020 roku razem z Magdaleną Mendyk powołały Sportową Platformę Społeczną.
Khedi Alieva - ekspertka w obszarze integracji i dialogu międzykulturowego. Brała udział w pracach nad Modelem Integracji Imigrantów i Modelem na rzecz Równego Traktowania. Współzałożycielka Fundacji „Kobiety Wędrowne”. Uszyła wraz z siostrą tęczową flagę na Marsz Równości w Gdańsku w geście solidarności z osobami LGBT+. Koordynowała wspólne szycie flagi Polski podczas obchodów 4 czerwca w 2019 roku. W 2020 roku zainicjowała i koordynowała jedną z największych akcji szycia maseczek w Gdańsku, w której sama uczestniczyła i własnoręcznie je szyła.
Izabela Duczyńska - radca prawna, od 2012 roku współpracująca z Fundacją Centrum Praw Kobiet i innymi organizacjami pozarządowymi. Udziela porad prawnych, prowadzi szkolenia i warsztaty dotyczące tematyki przeciwdziałania przemocy oraz praw osób doświadczających przemocy. Laureatka tytułu honorowego „Kryształowe Serce Radcy Prawnego 2017”. Od 2020 roku członkini Komisji ds. Edukacji prawnej i pro bono Okręgowej Izby Radców Prawnych w Gdańsku. W 2020 roku udzielała bezpłatnych porad prawnych w ramach dyżurów prawnych stacjonarnych oraz telefonicznych, m.in. dla kobiet doświadczających przemocy.
