Splendor Gedanensis za 2021 r. Najważniejsze nagrody gdańskiej kultury przyznane
Gdańsk od pół wieku honoruje wybitnych artystów i twórców. Nagroda przyznawana jest co roku, osobom fizycznym lub nieformalnej grupie twórczej, za wybitne osiągnięcia w dziedzinie twórczości artystycznej i upowszechniania kultury oraz zasługi w promocji twórców i kultury Gdańska wśród jego mieszkańców, w kraju i za granicą.
Wraz z wyróżnieniami dla twórców przyznawany jest również tytuł Mecenas Kultury Gdańska. Jest to honorowe wyróżnienie przyznawane darczyńcom gdańskiej kultury, osobom lub instytucjom znacząco wspierającym działania w obszarze kultury za rok poprzedzający rok przyznania tytułu.
Kto dołączy do grona dotychczas uhonorowanych twórców, takich jak: Brunon Zwarra, prof. Jerzy Limon, Leszek Możdżer czy Dorota Kolak?
Uroczyste wręczenie nagród Splendor Gedanensis za 2022 rok odbędzie się w sobotę, 20 maja, w Gdańskim Teatrze Szekspirowskim. Transmisja na www.gdansk.pl od godz. 18.00.
Do kogo trafi tytuł Mecenasa Kultury Gdańska za 2022 rok?
Szansę na Nagrodę za osiągnięcia w 2022 roku mają: prof. Stefan Chwin, Sylwester Gałuszka, Grzegorz Gzyl, współautorzy musicalu „1989”: Marcin Napiórkowski, Katarzyna Szyngiera i Mirosław Wlekły, dr Anna Sobecka, prof. Andrzej Szadejko i Wojciech Zmorzyński.
Nominowani do tytułu Mecenas Kultury Gdańska za 2022 rok zostali: ASTE sp. z o.o., Bogumiła Soyka, Joanna Łepek, Alicja Soyka - mecenaski wystawy STOCZNIA | CZŁOWIEK. PRZEMYSŁ. MIASTO i Ziaja Ltd. Zakład Produkcji Leków sp. z o.o..
W tym roku wręczona zostanie również Nagroda Specjalna „Splendor Gedanensis” za wybitne osiągnięcia i dokonania na rzecz gdańskiej kultury.
Nominowani do Nagrody Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury Splendor Gedanensis
prof. Stefan Chwin
Polski powieściopisarz, krytyk literacki, eseista, historyk literatury, grafik związany z Gdańskiem. Laureat nagród na najważniejszych festiwalach literackich i kulturalnych w Polsce i za granicą, m.in. Nagrody im. Kościelskich, Paszportu „Polityki”, Nagrody im. A. Gryphiusa za najlepszą książkę Europy Środkowej, dotyczącą kwestii zbliżenia między narodami (Hanemann), Nagrody im. E. Brosta, Nagrody im. Lindego.
- Nominacja za osadzoną w kontekście współczesnych i historycznych wydarzeń książkę „Wolność pisana po Jałcie” – o Polsce po 1945 roku i jej mieszkańcach, którzy po wielu latach walki o wolność nie bardzo wiedzą, co począć ze swoim zwycięstwem.
W swojej najnowszej książce Stefan Chwin przygląda się Polsce pojałtańskiej i jej mieszkańcom, którzy po wielu latach walki o wolność nie bardzo wiedzą, co począć ze swoim zwycięstwem. Książka ta łączy głęboki namysł nad skomplikowanymi kolejami dwudziestowiecznej historii z wyczuciem paradoksu dziejów, który pewnie nigdy już nas nie opuści. Publikacja ukazała się w 2022 roku nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Gdańskiego oraz Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Gdańsku. Na „Wolność pisaną po Jałcie” składają się teksty publikowane przez profesora w „Gazecie Wyborczej”, „Tygodniku Powszechnym” i „Tekstach Drugich”, będące swoistą oceną współczesnej Polski, osadzoną w kontekście zarówno współczesnych, jak i historycznych wydarzeń.
Sylwester Gałuszka
Organizator i animator wydarzeń artystycznych w Gdańsku. Jeden z założycieli Kolonii Artystów, która powstała w 2001 roku na terenach stoczniowych, a aktualnie działa we Wrzeszczu. Realizuje autorskie projekty kulturalno-społeczne oraz tworzy filmy dokumentalne i prace wideo. Porusza się w kręgu improwizowanych sesji dźwiękowych. Tworzy instalacje dźwiękowe, wizualne, słuchowiska i muzykę do filmów. Jest autorem projektu „4 Etiudes for Lyra”, za które otrzymał stypendium miasta Gdańska, oraz dyrektorem artystycznym: Drone Noise Ambient Festiwal i Open Source Art Festival.
- Nominacja za stworzenie pierwszej w Polsce sonicznej galerii Czarny Pokój prezentującej prace artystek i artystów z Polski i Europy w wygłuszonej i wyciemnionej przestrzeni, w której recepcja sztuki koncentruje się na dźwięku.
Sylwester Gałuszka sam stworzył koncepcję tego Czarnego Pokoju, a także zbudował go od podstaw w siedzibie Kolonii Artystów. Podczas kilkunastu odsłon projektu swoje utwory zaprezentowali w nim najciekawsi twórcy i twórczynie z Gdańska, Polski i Europy, proponując słuchaczom nowe możliwości odbioru sztuki muzycznej, wyjątkowe w skali Polski.
Grzegorz Gzyl
Polski aktor teatralny, telewizyjny i filmowy. Przez siedem sezonów był etatowym solistą Teatru Muzycznego w Gdyni występując często w musicalach m.in. West Side Story. Od 1994 roku jest aktorem Teatru Wybrzeże w Gdańsku. Od 1994 roku jest aktorem Teatru Wybrzeże w Gdańsku, w którym debiutował tytułową rolą w Piotrusiu Panu.
- Nominacja za znakomitą kreację aktorską postaci Urgentino, doży Wenecji, w spektaklu „Sceny z egzekucji” w reżyserii Adama Orzechowskiego.
„Sceny z egzekucji” to sztuka nas brytyjskiego dramatopisarza Howarda Barkera, który konfrontuje burzliwe relacje między sztuką i polityką, między osobistymi ambicjami a odpowiedzialnością moralną, między wizją mecenasa i autonomią artysty i pomimo historycznych realiów brzmi niezwykle współcześnie. Rola Urgentino, doży Wenecji w interpretacji Grzegorza Gzyla spotkała się ze znakomitym przyjęciem publiczności i krytyki teatralnej. Aktor obchodził w minionym roku jubileusz 35-lecia pracy zawodowej.
Marcin Napiórkowski, Katarzyna Szyngiera, Mirosław Wlekły - współautorzy musicalu „1989” ( koprodukcji Teatr im. J. Słowackiego w Krakowie i Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego).
Marcin Napiórkowski
Semiotyk, profesor w Zakładzie Kultury Współczesnej Uniwersytetu Warszawskiego. Publikuje m.in. w „Tygodniku Powszechnym”. Autor „Turbopatriotyzmu” opowiadającego o współczesnych polskich mitologiach politycznych. Prowadzi blog mitologiawspolczesna.pl.
Katarzyna Szyngiera
Reżyserka. Laureatka Lauru Konrada XX Festiwalu „Interpretacje” i nagrody głównej festiwalu Konfrontacje Młodych „m-teatr”. Nominowana do Nagrody „Newsweeka” im. Teresy Torańskiej. Współpracuje z teatrami w całej Polsce, reżyserowała m.in. w Teatrze Współczesnym w Szczecinie, Teatrze Polskim w Bydgoszczy, Teatrze Współczesnym we Wrocławiu. Teatrze im. J. Słowackiego w Krakowie i Gdańskim Teatrze Szekspirowskim.
Mirosław Wlekły
Reporter i pisarz non fiction, który co jakiś czas przenosi swoją pracę na scenę zarażając reportażem widownię teatralną. Autor „Śledztwa Pisma”, pierwszego podcastowego serialu reporterskiego w Polsce. Współautor reportaży, na podstawie których powstały spektakle teatralne.
- Nominacja za reżyserię, pomysł oraz scenariusz spektaklu „1989”.
1989 to spektakl, który formą nawiązujący do amerykańskiego “Hamiltona”. Rewolucyjny musical Lin-Manuela Mirandy wprowadził rap na Broadway, proponując świeży język opowiadania o historii atrakcyjny zarówno dla młodych, jak i starszych odbiorców. Za brzmienie naszego musicalu odpowiada jeden z najlepszych polskich producentów rapowych – Andrzej Mikosz “Webber” znany m.in z wieloletniej współpracy z “Łoną”.
1989 ukazuje upadek komunizmu z nowej perspektywy. Wydarzenia znane z kronik filmowych i podręczników historii ożywają na scenie oglądane oczami trzech fascynujących par. W życiu Frasyniuków, Wałęsów i Kuroniów idee rywalizują z miłością, entuzjazm zderza się z ciężarem historii, a bohaterstwo przeplata się z rodzinnymi tragediami. Widzowie towarzyszą bohaterom w momentach ikonicznych – podczas strajków w stoczni i przy Okrągłym Stole – ale też w intymnych chwilach radości i cierpienia przeżywanych w zaciszach peerelowskich mieszkań lub więziennych celach.
dr Anna Sobecka
Historyczka sztuki związana z Instytutem Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego naukowo zajmuje się sztuką nowożytną, ze szczególnym uwzględnieniem malarstwa, grafiki i rzemiosła artystycznego. Specjalizuje się też w badaniu przedmiotów artystycznych tworzonych z bursztynu od czasów najdawniejszych po współczesny design. Fascynuje ją zarówno historia kolekcjonerstwa, jak i współczesne wystawiennictwo.
- Nominacja za książkę „Obrazowanie natury w nowożytnym Gdańsku. O kulturze kolekcjonerskiej miasta” – fascynującą lekturę prezentującą wyniki drobiazgowego śledztwa na temat gdańskich kolekcjonerów z XVII i XVIII wieku, będącą nowatorską propozycją interdyscyplinarnych badań nad kulturą mieszczańską północnej Europy.
Książka „Obrazowanie natury w nowożytnym Gdańsku. O kulturze kolekcjonerskiej miasta” dotyczy niezwykle ważnego zjawiska z dziejów kultury artystycznej dawnego Gdańska. Na podstawie zarówno literatury przedmiotu, jak i oryginalnych badań archiwalnych autorka w sposób przekonujący zrekonstruowała splot zjawisk związanych z dawną wiedzą i dawną sztuką. Przemilczenie onych światów jest jednym z najciekawszych fenomenów kultury Gdańska w jego złotym wieku. Niezależnie od – docenionej już – wartości naukowej książki, badania autorki mają także swój wymiar społeczny. To dzięki nim (a także dzięki działaniom innego Badacza Historii Sztuki UG dra hab. Marcina Kalicińskiego) i dzięki aktywności dr Sobeckiej udało się pozyskać do zbiorów Muzeum Narodowego w Gdańsku znakomitą martwą naturę autorstwa gdańskiego malarza Philippa Sauerlanda.
prof. Andrzej Szadejko
Kompozytor, dyrygent, organista, organizator życia muzycznego. Uczestniczył w 30 mistrzowskich kursach organowych, klawesynowych i na pianoforte w Polsce, Niemczech, Holandii i Szwajcarii. Finalista i laureat wielu konkursów organowych w Polsce i za granicą. Profesor Akademii Muzycznej w Gdańsku, profesor wizytujący uczelni w Niemczech, Finlandii i USA. Laureat i stypendysta wielu instytucji polskich i zagranicznych. Ekspert w dziedzinie historycznego budownictwa organowego. Jest konsultantem oraz sprawuje nadzór nad wieloma projektami organowymi w Polsce, a także na Litwie i w Belgii.
- Nominacja za nieustającą promocję gdańskiego i pomorskiego dziedzictwa muzycznego w kraju i za granicą, m.in. rozwój festiwalu ORGANY PLUS+ i zakończenie trzyletniego międzynarodowego projektu budowy organów w kościele Najświętszej Marii Panny na Piaskach w Wilnie inspirowanych dziedzictwem osiemnastowiecznego budownictwa organowego w Gdańsku.
Prof. Andrzej Szadejko działa aktywnie na wielu polach, w 2022 roku m.in. jako dyrektor artystyczny przyczynił się do skokowego rozwoju festiwalu ORGANY PLUS+ promującego gdańskie dziedzictwo muzyczne, gdańskie organy i wykonawstwo muzyki dawnej poinformowane historycznie, który stał się kulturalną marką Gdańska dostępną dla osób o ograniczonym dostępie do kultury.
Wojciech Zmorzyński
Kustosz Muzeum Narodowego w Gdańsku i kurator wystawy „Fangor. Poza obraz”. Od ponad dwudziestu lat realizuje wystawy w Muzeum Narodowym w Gdańsku. Zajmuje się sztuką po 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem malarstwa artystów Wybrzeża. Zbiera laury w kolejnych plebiscytach: Onet przyznał mu O!Lśnienie 2023 w kategorii Sztuki Wizualne, otrzymał również Pomorską Nagrodę Artystyczną.
- Nominacja za przygotowanie wystawy „Fangor. Poza obraz” w oddziale Muzeum Narodowego w Gdańsku, która z niezwykłą wnikliwością pokazywała wszechstronny dorobek artysty, a także zyskała ogromną popularność – przez pięć miesięcy odwiedziło ją sześćdziesiąt tysięcy osób.
Wystawa dotycząca twórczości Wojciecha Fangora w Pałacu Opatów, Oddziale Sztuki Nowoczesnej Muzeum Narodowego w Gdańsku, stała się prawdziwym fenomenem. Odwiedziło ją niemal 60 tysięcy osób. Na ekspozycji zaprezentowano ponad 100 obrazów i 90 rysunków, plakaty oraz rzeźby ze wszystkich okresów twórczości Wojciecha Fangora.
Nominowani do Tytułu Mecenas Kultury Gdańska
ASTE sp. z o.o.
- Nominacja dla strategicznego sponsora Fundacji Wspólnota Gdańska. Dzięki finansowemu wsparciu firmy działa Oliwski Ratusz Kultury, w którym organizowane są wystawy, koncerty, debaty i spotkania dla lokalnej społeczności dzielnicy, ale i wszystkich gdańszczanek i gdańszczan. ASTE dofinansowuje także inne inicjatywy kulturalne i artystyczne, edukacyjne i prozdrowotne.
Bogumiła Soyka, Joanna Łepek, Alicja Soyka - mecenaski wystawy STOCZNIA. Człowiek. Przemysł. Miasto
- Nominacja za finansowe wsparcie wystawy „STOCZNIA. Człowiek. Przemysł. Miasto” w Europejskim Centrum Solidarności – pierwszej kompleksowej wystawy o historii państwowego przemysłu stoczniowego w Gdańsku.
ZIAJA Ltd Zakład Produkcji Leków sp. z o.o.
- Nominacja za wsparcie gdańskich instytucji kultury, m.in Teatru Wybrzeże.
oprac. AU
