Niezależnie od tego, gdzie żyjemy: w mieście, czy na wsi, w gdańskim Śródmieściu, czy na Ujeścisku; na Żabiance, czy w Oliwie, w Brzeźnie, czy w Osowej - wszędzie otacza nas krajobraz kulturowy, czyli przestrzeń historycznie ukształtowana w wyniku działalności człowieka. Krajobraz kulturowy to połączenie wszelkiego rodzaju wytworów cywilizacji i elementów przyrodniczych.
Jeśli dany krajobraz kulturowy jest z różnych powodów szczególnie cenny, można objąć go ochroną w formie parku kulturowego. Wówczas, na precyzyjnie wyznaczonym obszarze, na mocy uchwały rady gminy/miasta wprowadza się rozmaite zasady zapewniające ochronę jego wyjątkowych wartości. Takie narzędzie prawne zapewnia ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z dnia 23 lipca 2003 roku (Dz.U. nr 162, poz. 1568, art. 7, p.3).
W Polsce funkcjonuje obecnie ok. 30 parków kulturowych, m.in. we Wrocławiu, Poznaniu, czy Krakowie (w tym mieście funkcjonują nawet dwa - w historycznym centrum i w Nowej Hucie), ale także w Bieruniu, czy Krośnie.
Zasady, które mają/mogą obowiązywać na terenie Parku mogą dotyczyć m.in.:
- działalności artystów ulicznych,
- handlu ulicznego,
- sytuowania reklam, obiektów małej architektury i ogródków gastronomicznych,
- składowania lub magazynowania odpadów,
- ochrony oryginalnych materiałów wykończeniowych,
- standardów dla zabezpieczeń robót budowlanych,
- umieszczania na budynkach urządzeń technicznych, takich jak klimatyzatory czy bankomaty,
- uporządkowania zieleni,
- organizacji ruchu czy kwestii parkingowych.
Gdańsk - co nas czeka?
W naszym mieście planowane jest utworzenie Park Kulturowego na terenie Śródmieścia (Rada Miasta Gdańska przyjęła uchwałę intencyjną w tej sprawie w maju 2021 r.), które niezaprzeczalnie jest wyjątkowym obszarem historycznym o unikalnej tożsamości kulturowej. Tak jak w innych miastach, budowanie rozwiązań dla naszego parku będzie procesem złożonym z kilku etapów.
- Bardzo ważnym etapem jest szeroka dyskusja nad wizerunkiem historycznego centrum Gdańska, który chcemy chronić, a zarazem współtworzyć. Rezultatem uchwalenia parku będzie uregulowanie sposobu użytkowania przestrzeni publicznej w historycznym sercu Gdańska według wspólnie wypracowanych standardów - mówi Monika Evini, menadżerka Śródmieścia, która koordynuje prace związane z utworzeniem Parku.
KOLEJNE ETAPY NA DRODZE DO PARKU
- W październiku 2021 roku rozpoczyna się etap konsultacji społecznych. Seria kilkunastu otwartych spotkań z mieszkańcami oraz interesariuszami z terenu planowanego parku (przedsiębiorców, zarządców wspólnot mieszkaniowych, przedstawicieli instytucji i organizacji społecznych), doprowadzić ma do sprecyzowania zakresu regulacji, które zostaną następnie zapisane w projekcie uchwały o utworzeniu Parku Kulturowego na terenie Śródmieścia Gdańska. Pierwsze spotkanie już w środę, 13 października o godz. 18 w Instytucie Kultury Miejskiej przy Długim Targu. By znaleźć się wśród uczestników dyskusji trzeba wcześniej zarezerwować miejsce . Debata będzie transmitowana na portalu gdansk.pl.
- W pierwszym kwartale 2022 r., na podstawie wniosków wypracowanych podczas w/wym. spotkań, powstanie projekt uchwały, który zostanie przedłożony pod opinię publiczną. Projekt opiniować będzie również Pomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków.
- Najpóźniej w trzecim kwartale 2022 r. projekt uchwały trafi pod obrady Rady Miasta Gdańska.
