Kilkustronicowa, bezpłatna, ogólnodostępna publikacja zawiera podpowiedzi i porady dla gospodarzy, którzy pomagają Ukrainkom i Ukraińcom oferując im schronienie pod swoim dachem. Poradnik opracowała Katarzyna Podleska - jedna z najbardziej doświadczonych psychotraumatolożek w kraju, która pracowała z Fundacją HumanDoc w Charkowie w Ukrainie, gdzie szkoliła lokalnych psychologów ze wsparcia osób, które ucierpiały w wyniku konfliktów.
„Jeśli zdecydowałeś się przyjąć uchodźców pod swój dach, powitaj ich w swojej społeczności”
Pamiętaj - jako „gospodarz uchodźców” Ty decydujesz, na jak długo możesz zaoferować wolny pokój lub nieruchomość, w zależności od okoliczności. To co robisz jest jedną z najbardziej praktycznych form pomocy, jaką możesz udzielić osobom uciekającym z własnego kraju przed wojną i znajdujących się w kryzysie. To dla nich ogromna tragedia i trauma. Dzięki Twojemu wsparciu te rodziny lub osoby indywidualne znajdą opiekę i wytchnienie, podczas gdy będą próbować przywrócić swoje życie na właściwe tory. Będą mogli w bezpiecznych warunkach wypracować swoje opcje i uporządkować formalności, aby móc rozpocząć proces poszukiwania pracy, edukacji, odbudowy rodziny, życia i przyszłości. (fragment „Poradnika dla osób goszczących uchodźców z Ukrainy”)
Na przyjęcie gości trzeba się odpowiednio wcześniej przygotować. Przyszykujmy miejsce w domu, które chcemy udostępnić naszym gościom, pamiętając, że ważne jest, aby nasz gość miał swoją prywatną przestrzeń - taką, jak oddzielny pokój, z komfortowym miejscem do spania i świeżą pościelą.
Jeśli zdecydowaliśmy się udostępnić pokój, z którego nie korzystamy, co często oznacza, że pełnił on w naszym mieszkaniu funkcję składzika, naturalnie należy go oczyścić ze zbędnych przedmiotów i wysprzątać - słowem sprawić, by nasz gość poczuł się u nas jak w domu. Zapewnijmy przybyłym miejsce na przechowywanie przedmiotów osobistych - niektórzy podróżują z walizką, inni zaledwie z małą reklamówką, w każdym przypadku powinni mieć możliwość wypakowania się i swobodnego korzystania ze swoich rzeczy.
Aby uniknąć nieporozumień i by obie strony czuły się we wspólnej przestrzeni ze sobą dobrze i komfortowo warto, jak podpowiada psycholog, wprowadzić proste reguły panujące w domu. W uprzejmy i przyjazny sposób zakomunikujmy, na ile swobodnie nasz gość może korzystać z łazienki (na przykład jeśli wychodzimy do pracy codziennie rano i potrzebujemy dostępu do łazienki w konkretnym czasie, uprzedźmy o tym gościa), a także z kuchni i innych przestrzeni wspólnych. Zastanówmy się, co jeszcze, niekrzywdzącego dla drugiej strony, może być dla nas ważne podczas wspólnego mieszkania, i otwarcie zakomunikujmy to naszemu gościowi (na przykład przestrzeganie ciszy nocnej czy różnych sfer naszej codzienności).
„Jak sprawić, by nowi przybysze czuli się mile widziani i bezpieczni”
Niektóre rzeczy mogą wymagać powtórzenia. Jeśli Twoi goście nie mówią zbyt dobrze po polsku, być może będziesz musiał poprosić o pomoc, być może o tłumacza. Tłumacz Google też może pomóc. Gestykulacja i proste rysunki mogą być szybkim sposobem na pokonanie wielu przeszkód w porozumieniu się. Język ukraiński i polski nie są znowuż tak różne! (fragment „Poradnika dla osób goszczących uchodźców z Ukrainy”)
Kiedy Twoi goście przyjadą, ważne, by ich w odpowiedni sposób powitać. Pamiętajmy o oczywistych na pozór kwestiach, jak zaoferowanie herbaty i czegoś do jedzenia, ale przede wszystkim także o tym, że nasi goście przebyli długą drogę i mogą być wykończeni, najbardziej będą więc marzyć o takich sprawach, jak odpoczynek, spokój i chwila dla siebie - niezbędna, aby odnaleźć się w nowej sytuacji.
Wystarczy tak naprawdę nie szczędzić uśmiechu i postępować z empatią - nie namawiać do rozmów od progu, nie wypytywać, pozwalać powoli się otwierać każdemu z naszych gości i sprawiać, aby poczuli się bezpiecznie. Pomóż jednak już na początku oswoić się z przestrzenią, poprzez pokazanie, gdzie w mieszkaniu znajduje się ich pokój, łazienka, kuchnia czy części wspólne. Upewnij się, że będą umieli poruszać się po Twoim mieszkaniu i znaleźć wszystko, dzięki czemu spełnią podstawowe potrzeby.
Zapewnij też dostęp do internetu, dzięki któremu przyjęte do Twojego domu osoby będą mogły się skontaktować z bliskimi i pozostać w relacjach z rodziną i przyjaciółmi, którzy zostali daleko. W przypadku bariery językowej, która może, ale nie musi się pojawić między Tobą a Twoimi gośćmi, posłużyć może wiele artykułów dostępnych w internecie - nauczyciele języka, tłumacze i osoby, które same uczyły się języka ukraińskiego podpowiadają m.in., aby mówić wolno i wyraźnie, nie wahać się powtarzania zdań, aż do bycia zrozumianym przez rozmówcę, używać synonimów i poprawnej polszczyzny (nie korzystajmy ze slangu, skrótów myślowych, etc.). Do pomocy zawsze można użyć Tłumacza Googla lub innych przydatnych aplikacji.
„Osoby, które do przyjmiesz do swojego domu, to osoby, które przeżyły traumę”
Uchodźcy i osoby ubiegające się o azyl są z definicji bezbronne. To nie znaczy, że nie są elokwentnymi, inteligentnymi, zdeterminowanymi istotami ludzkimi; ale znajdują się w skomplikowanej sytuacji prawnej i osobistej, często doświadczając trudnych emocji i sytuacji, które pozostawiły im wiele skomplikowanych rzeczy do przepracowania; a wszystko to w obcym kraju i kulturze. Jako gospodarz musisz być bardzo świadomy różnicy sił i zastanowić się, jak może to wpłynąć na twoją relację z gościem. (fragment „Poradnika dla osób goszczących uchodźców z Ukrainy”)
To dość oczywiste, ale być może nie wszyscy sobie zdają sprawę, że uchodźcy wojenni to osoby ze specjalnymi potrzebami, muszące uporać się z niewyobrażalnie trudnymi doświadczeniami. Te doświadczenia mogą sprawiać, co naturalne, że takie osoby będą odczuwały lęk, miały problemy z zasypianiem, obawy przed wychodzeniem z domu, obniżony nastrój umożliwiający w niektórych przypadkach nawet wykonywanie codziennych czynności.
Ważne jest, aby unikać wystawiania tych osób na dalsze ryzyko i stres. Absolutnie niedopuszczalne są wszelkie sytuacje wykraczające poza relację gospodarz - gość, zarówno w kontekście seksualnym, jak i w szerokim pojęciu biznesowym i finansowym. Bądźmy dobrymi, odpowiedzialnymi ludźmi i traktujmy drugą osobę z szacunkiem i uważnością na jej potrzeby, tak, jak sami sobie byśmy tego życzyli.
W poradniku znajdują się także inne najważniejsze informacje, takie jak sposób komunikacji z przyjmowanymi do domu dziećmi i nastolatkami, oraz dodatkowe podpowiedzi, dzięki którym nasz gość będzie mógł poczuć się u nas naprawdę bezpiecznie i dobrze (nie obawiaj się emocji osób, które gościsz, pozwól im płakać, w razie czego sięgnij po profesjonalną pomoc, wspieraj w codziennych działaniach, delikatnie zachęcaj do podejmowania codziennych czynności, jak spacer czy regularne posiłki).
PRZECZYTAJ: „Poradnik dla osób goszczących uchodźców z Ukrainy”
Gdańsk Pomaga Ukrainie
Miasto Gdańsk także chętnie udzieli wsparcia wszystkim, którzy pomocy potrzebują i tym, którzy chcą pomagać. Do urzędu województwa zgłoszonych zostało 646 miejsc noclegowych dla uchodźców w Gdańsku, obejmujących hostele i hotele, zarówno miejskie, jak i prywatne.
Na powołanej przez Fundację Gdańską stronie Gdańsk Pomaga Ukrainie jest specjalny formularz, poprzez który zgłaszać się mogą zarówno osoby potrzebujące, jak i oferujące pomoc - tę tylko do 1 marca zgłosiło już ponad 4300 osób prywatnych i instytucji, oraz firm o lokalnym i krajowym zasięgu.
Specjalnie powołany został sztab Gdańsk Pomaga Ukrainie. Pojedyncze rodziny, potrzebujące pomocy, powinny zgłaszać się do punktu koordynacyjnego sztabu mieszczącego się przy ul. Dolna Brama 8, gdzie mogą one liczyć na zapewnienie wyżywienia, pierwszej pomocy i odpoczynku, a następnie przekierowanie do wyznaczonego hotelu bądź mieszkania.
Natomiast grupy zorganizowane, które do Gdańska przyjeżdżają autokarami czy busami, powinny kierować się do hali Gdańskiego Ośrodka Sportu na ul. Traugutta 29, gdzie mieści się punkt pomocy tymczasowej. Tu można zgłosić swój przyjazd, a po wypełnieniu wszystkich procedur, miasto zapewni transport do wyznaczonego hotelu bądź mieszkania. W razie potrzeby miejsce może zaoferować noclegi na łóżkach polowych dla około 100 osób.
Dodatkowo miasto odpowie na potrzebę zaopiekowania się dziećmi z domów dziecka i z rodzin zastępczych, które są stopniowo, w miarę możliwości, ewakuowane z Ukrainy. Gdańsk ma przygotowane 130 miejsc dla takich dzieci. Koordynować nimi będą Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie wraz z Gdańskim Zespołem Pogotowia Opiekuńczego.
Uruchomiony został także oficjalny magazyn na dary i środki pomocowe na Polsat Plus Arenie Gdańsk. Tam można przekazywać dary z prowadzonych zbiórek, które docelowo mają zostać wysłane na Ukrainę. W celu umówienia się na składowanie wielkogabarytowych dostaw materiałów z punktów pomocowych, konieczny jest kontakt pod numerem tel. 509 502 893. Pojedyncze paczki z darami można także przekazywać w sekretariacie stadionu przy ul. Pokoleń Lechii Gdańsk 1, brama wjazdowa nr 1, tel. 517 250 663. Przyjmowane są tylko rzeczy nowe.
Zobacz: Już ponad 200 wojennych migrantów skorzystało z Centrum Gdańsk Pomaga Ukrainie
