„Sainer. Koloor". Nowa wystawa w Pałacu Opatów
Krótka historia instytucji szuki współczesnej w Gdańsku
Centrum Sztuki Współczesnej "Łaźnia" w Gdańsku było jedną z pierwszych publicznych instytucji kultury utworzonych w Polsce po roku 1989. Chociaż formalnie powstała w 1998 roku, jej korzenie sięgają lat 80. XX wieku, czasów aktywności alternatywnych, interdyscyplinarnych działań niezależnych artystów. Skupionych wówczas m.in. wokół rzeźbiarza, performera i pedagoga Grzegorza Klamana. Koncepcję placówki wystawienniczej dotowanej przez miasto, artyści przygotowali pod kuratelą Anety Szyłak, która została pierwszą dyrektorką CSW. Po rządach Małgorzaty Lisiewicz, od 2004 roku instytucją kieruje Jadwiga Charzyńska.
"Łaźnia" nazwę zawdzięcza siedzibie. Na mocy umowy z miastem artyści wprowadzili się do budynku nieczynnej od lat 80., dawnej łaźni przy ul. Jaskółczej na Dolnym Mieście. Dziś instytucja ma dwie siedziby. Łaźnię 2, w której od 10 lat działa też kino studyjne KinoPort, otwarto w Nowym Porcie przy ul. Strajku Dokerów 5.
Program wystawienniczy CSW obejmuje najnowszą sztukę polską i zagraniczną oraz projekty społeczne. Flagowym projektem wystawienniczym jest cykl „Art+Science Meeting” (od 2011), prezentujący artystów łączących i działających na styku sztuki i nauki. Łaźnia promuje również polską sztukę za granicami naszego kraju, organizując wystawy, wymiany rezydencyjne twórców, kuratorów i badaczy.
W piątek, 21 lipca 2023 r. instytucja świętowała swoje 25-lecie.
Chociaż niespokojna aura i przelotne deszcze towarzyszyły licznie zgromadzonym na placyku przed budynkiem CSW Łaźnia 2 w Nowym Porcie gościom, nikomu nie psuło to humorów. Gala rozpoczęła się występem zatytułowanym „RENDERING WZAH (Wielki Zderzacz ArtHadronów)”, autorstwa Marka Rogulusa Rogulskiego i grupy artystów z Instytutu Cybernetyki Sztuki.
- Przywołując misję centrum Sztuki Współczesnej Łażnia życzę Wam, abyście podążając za tym, co najciekawsze, odkrywcze, zachęcające do refleksji, wciąż czuli się zobowiązani do tworzenia instytucji, która potrafiąc przyjąć wyzwania cywilizacyjne czasu, w jakim żyjemy, dba o piękno i prawdę - mówiła Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska składając życzenia pracownikom instytucji, która w ciągu niewielu lat zdobyła znakomitą pozycję wśród ośrodków sztuki współczesnej w Polsce i na świecie - od 2012 r. Łaźnia zaliczana jest do 20. najlepszych polskich galerii sztuki współczesnej w rankingu tygodnika „Polityka” i jako jako jedna z siedmiu polskich galerii, trafiła na listę 400 najciekawszych miejsc prezentujących sztukę współczesną na świecie (prestiżowa publikacja „Art Spaces Directory”).
Zobacz zdjęcia z uroczystości 25-lecia CSW Łaźnia
Nagrody dla zasłużonych pracowników
Podczas jubileuszowej uroczystości, specjalnymi wyróżnieniami została uhonorowana Jadwiga Charzyńska, dyrektor Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia. Prezydent Aleksandra Dulkiewicz, doceniając zaangażowanie i oddanie sprawom sztuki i artystom, wręczyła dyrektor Łaźni - Medal Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury. Do instytucji trafił także obraz utalentowanej gdańskiej artystki Agaty Nowosielskiej.
- Pani dyrektor, która zarządza tym miejscem już 20 lat - mówiła prezydent Gdańska. - Zespole Łaźni, artystki i artyści współpracujący z tą placówką – w imieniu gdańszczanek i gdańszczan dziękuję za waszą pracę i zaangażowanie. Opowiadacie nam świat i jednocześnie zmieniacie swoje otoczenie. Dziękuję za prezentację sztuki najnowszej polskiej i zagranicznej. Dziękuję za działania w przestrzeni publicznej, projekty edukacyjne i projekty społeczne. Dziękuję za wymiany rezydencyjne artystów, kuratorów i badaczy.
Wydarzenie stało się okazją do uhonorowania również wielu innych pracowników instytucji w podziękowaniu za ich wkład w rozwój i działalność CSW Łaźnia.
- Swego czasu, przygotowując treść misji instytucji, rozpoczęłam słowami Alberta Einsteina: 'Logika prowadzi nas od punktu A do B, wyobraźnia zabierze nas wszędzie' - wspominała Jadwiga Charzyńska. - Podążając za tym, co najciekawsze, odkrywcze, zachęcające do refleksji, czujemy się zobowiązani do tworzenia oblicza CSW Łaźnia potrafiącego przyjąć wyzwania cywilizacyjne czasu, w jakim żyjemy, dbając o piękno i prawdę.
Goście uroczystości wspominają początki instytucji
W uroczystości udział wzięło wiele osób, które były lub są zaangażowane w rozwój i funkcjonowanie CSW Łaźnia.
- Pamiętam te chwile, kiedy Łaźnia budziła wielkie kontrowersje jeszcze na ul. Jaskółczej. Oczywiście myśmy stali po stronie sztuki, która w ostateczności się obroniła, dzięki wspaniałym artystom, za co bardzo dziękuję i życzę następnych tak wspaniałych 25 lat - mówiła posłanka Małgorzata Chmiel.
- Łaźnia jest dla mnie ważnym i bardzo symbolicznym miejscem, bo była ona pierwszą instytucją kultury, która powstała w wolnej Polsce. Dziś działa ona na rzecz sztuki w przestrzeni publicznej, rozwija się i wpływa na wizerunek całego miasta - mówił Władysław Zawistowski, dyrektor Departamentu Kultury, Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego.
- Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia, to jedna z najważniejszych w Polsce instytucji zajmujących się sztuką współczesną, rozpoznawalną, a także prezentującą i upowszechniającą uniwersalne wartości sztuki współczesnej będącej częścią światowego dziedzictwa kultury. Życzymy kolejnych lat świetności, pełnych wyzwań i innowacyjnych projektów, podążając za tym, co najciekawsze odkrywcze i zachęcające do refleksji - mówił w imieniu Pracodawców Pomorza Andrzej Stelmasiewicz, Radny Miasta Gdańska.
- Obecnie program CSW jest troszeczkę skromniejszy, ale ciągle pokazywane są tutaj ważne wystawy budujące relacje zarówno w otoczenie własnych mieszkańców, jak i z innymi instytucjami. Chciałbym podziękować zespołowi Łaźni i za jego pracę i pogratulować mieszkańcom Gdańska, że mają u siebie taką instytucję - mówił prof. Ryszard Kluszczyński, przewodniczący Rady Programowej CSW Łaźni.
Fotogaleria z wernisażu
Wystawa na 25-lecie CSW Łaźnia. Wen-Ying Tsai i jego cybernetyczne rzeźby
TSAIBERNETYKA: transgeneracyjna sztuka cybernetyczna
Po gali odbył się wernisaż wystawy „TSAIBERNETYKA: transgeneracyjna sztuka cybernetyczna | Wen-Ying Tsai, London Tsai, Ming Tsai" której kuratorem jest Ryszard W. Kluszczyński. To najważniejsze wydarzenie jubileuszowego roku celebrujące 25 lat istnienia Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia. Prezentowane są na niej dzieła amerykańskich artystów: Wen-Yinga Tsaia (1928-2014) oraz jego synów - Londona i Minga.
Pojęcie tsaibernetyka stworzył sam Wen-Ying Tsai, aby określić gatunek sztuki, który uprawiał. Łączył sprzężenie zwrotne (kluczową koncepcję w cybernetyce) z innymi komponentami, takimi jak światło, energia, wibracja czy formy malarskie. Jego prace znajdują się w kolekcjach m.in. Centre de Pompidou, Tate Modern czy Whitney Museum.
Wystawę uzupełniają prace synów Wen-Ying Tsai'a, Londona i Minga, którzy kontynuują rodzinne tradycje, łącząc cybernetykę z innymi dziedzinami artystycznymi i naukowymi.
Wystawa jest dostępna dla wszystkich zwiedzających bezpłatnie do 3 grudnia 2023.
25 lat CSW Łaźnia
CSW Łaźnia w swoich dwóch oddziałach – na Dolnym Mieście i w Nowym Porcie prezentuje wystawy sztuki współczesnej, organizuje liczne warsztaty, rezydencje artystyczne i koncerty. Jubileuszowy rok to także 10. rocznica istnienia kina studyjnego KinoPort w Łaźni. W ramach obchodów odbędą się w sierpniu seanse plenerowe. Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia od zawsze stawia na edukację, organizując warsztaty i wydarzenia dla szkół, a 15 sierpnia planowany jest jubileuszowy, dziesiąty festiwal artystyczny dla dzieci „Cud nad Martwą Wisłą". Tegorocznym hasłem festiwalu będzie Sztuka i Ekologia.
Całe wydarzenie było pełne inspiracji, refleksji i pasji, które towarzyszyły uczestnikom przez cały czas trwania uroczystości. Jubileusz Łaźni to czas celebracji sztuki współczesnej i kultury, która od 25 lat wpływa na rozwój sztuki.
