Gdańsk od początku solidaryzuje się z Białorusinami walczącymi o swoje podstawowe prawa - we wrześniu przed Forum Gdańsk aktorzy Teatru Wybrzeże i Teatru Miniatura czytali fragmenty książek znakomitych białorusińskich pisarzy i poetów: laureatki Nagrody Nobla w dziedzinie literatury Swietłany Aleksijewicz, oraz laureata nagrody Europejski Poeta Wolności Uładzimiera Arłou; w sierpniu Gdańsk przybrał biało-czerwono-białe barwy dla walczącej Białorusi - w geście solidarności najbardziej charakterystyczne miejskie obiekty były podświetlane tymi kolorami przez siedem dni.
Zobacz film, w którym prezydenci polskich miast solidaryzują się z protestującymi Białorusinami
W czwartek, 10 grudnia, na Długim Targu, przed Zieloną Bramą, odsłonięta została wystawa „Białoruś. Droga do Wolności” - to kolejne wydarzenie pokazujące, że Gdańsk opowiada się po stronie walczących o swoje demokratyczne prawa. Ekspozycja, która tego dnia została otwarta w wielu innych polskich miastach, nieprzypadkowo miała swoją inaugurację właśnie teraz - 10 grudnia obchodzimy Międzynarodowy Dzień Praw Człowieka.
- 72 lata temu, 10 grudnia 1948 roku Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych ogłosiło Powszechną Deklarację Praw Człowieka. Czytamy w niej: „Wszyscy ludzie rodzą się wolni i równi pod względem swej godności i swych praw. Są oni obdarzeni rozumem i sumieniem oraz powinni postępować w stosunku do siebie wzajemnie w duchu braterstwa” - przypomina prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz. - 10 grudnia 2020 to sto dwudziesty czwarty dzień protestów na Białorusi. Sytuacja w tym sąsiadującym z Polską kraju jest przykładem łamania przez władzę wszystkich podstawowych praw człowieka oraz zarazem przykładem bohaterskiej obrony tychże praw przez obywateli i obywatelki.
Na wystawę składa się 20 plansz z fotograficznym zapisem wydarzeń rozgrywających się za naszą wschodnią granicą. Zdjęcia, dokumentujące ostatnie miesiące walki białoruskiego społeczeństwa o wolne wybory, demokrację i niepodległe państwo, zrobili fotografowie Iryna Arakhouskaya, Nadia Buzhan, Tacciana Kapitonava i Aliaksandr Vasiukovich, współpracujący z niezależną telewizją „Biełsat” i tygodnikiem „Nasza Niwa”, ryzykując swoim zdrowiem i wolnością.
- Na wystawie zobaczymy fragment trwających czwarty miesiąc demonstracji i związanych z nimi represjami, w tym licznymi zatrzymaniami, których liczba ofiar przekracza 30 tysięcy osób - mówi Aleś Zarembiuk, kurator wystawy i prezes fundacji Białoruski Dom. - Polskę i Białoruś łączy nie tylko wspólna granica, ale i wspólna historia, bohaterowie, białoruska mniejszość i diaspora mieszkająca w wielu polskich miastach, oraz polska mniejszość narodowa w Białorusi. Polki i Polacy od wielu lat wspierają nasze dążenia wolnościowe i niepodległościowe. Dlatego tak ważne jest pokazywanie dwóch, bardzo różnych stron białoruskiego społeczeństwa - pokojowych demonstrujących, pragnących wolności i demokracji, jak i milicję, która bije, torturuje i morduje.
Treści na planszach dostępne są w trzech językach - polskim, angielskim i białoruskim. Na jednej z nich znajdziemy przesłanie prezydent Gdańska, w którym apeluje ona, abyśmy nie byli obojętni, protestowali, wspierali i informowali innych, że w Białorusi łamane są podstawowe prawa człowieka. Przypomina także, jak ważne jest pomaganie innym i wzajemna solidarność, rozumiana poprzez różne gesty - te wielkie i te mniejsze.
Na wystawie znajduje się również kalendarium z najważniejszymi datami z historii współczesnej Białorusi. Szczególny nacisk położono na te momenty i wydarzenia, przez które stopniowo wprowadzano i wzmacniano autorytarny sposób zarządzania państwem. Dzięki temu wyraźnie widać, jak reżim się umacniał, a jednocześnie rosła gotowość do czynnego oporu na ulicach białoruskich miast, a szczególnie Mińska.
W uroczystym otwarciu wystawy udział wzięli między innymi Monika Chabior, zastępczyni prezydenta ds. edukacji i usług społecznych, oraz przedstawicielki gdańskiego środowiska białoruskiego, Alena Dzianishchyts i Nadzieja Dąbrowska. Na Długim Targu będzie można ją oglądać do końca roku, później odwiedzi ona inne gminy Gdańskiego Obszaru Metropolitalnego.
Wystawa powstała dzięki Fundacji „Białoruski Dom” oraz Domowi Spotkań z Historią w Warszawie. Dostępna jest także online na stronie Domu Spotkań z Historią. Więcej informacji: Dom Spotkań z Historią.