Piątkowe wydarzenie rozpocznie przemarsz ulicą Długą (od budynku Poczty Polskiej) Kompanii Reprezentacyjnej Marynarki Wojennej i Orkiestry Reprezentacyjnej Marynarki Wojennej w kierunku Długiego Targu. O godz. 14.00, przy dźwiękach Mazurka Dąbrowskiego na Dwór Artusa podniesiona zostanie biało-czerwona flaga. W programie znalazły się także m.in. oficjalne przemówienia, pokaz musztry paradnej w wykonaniu Kompanii Reprezentacyjnej Marynarki Wojennej i śpiewanie pieśni patriotycznych.
Czytaj także: “Gdańsk, nie Danzig”. Wystawa o tym, jak miasto rodziło się z ruin
Debata w Ratuszu Głównego Miasta
W przeddzień 80. rocznicy powrotu Gdańska w granice Polski odbędzie się debata poświęcona wydarzeniom z marca 1945 roku. Spotkanie, które rozpocznie się w czwartek o godz. 17.00, w oddziale Muzeum Gdańska, będzie okazją do refleksji i wspólnej rozmowy nad dramatycznym przełomem, który kończył się niemiecki okres dziejów miasta i rozpoczął nową rzeczywistość w granicach powojennej Polski.
Debata będzie składała się z dwóch części. W pierwszej prelegenci omówią sytuację w Gdańsku tuż przed jego zdobyciem przez Armię Czerwoną – losy mieszkańców, atmosferę miasta oraz konsekwencje nadchodzących zmian. W drugiej części rozmowa skupi się na pierwszych dniach po przejęciu miasta przez nową administrację, próbach organizacji życia i przemianach społecznych.
Podczas wydarzenia przytoczone zostaną mało znane relacje naocznych świadków wydarzeń 1945 roku, np. Piero Radealliego – włoskiego lekarza, internowanego przez Niemców, który pracował w obozach jenieckich w Gdańsku, czy Janiny Siemianowskiej-Winkel – germanistki, która po wojnie była wykładowczynią na Politechnice Gdańskiej.
Czytaj także: Wolne Miasto Gdańsk. Zobacz nieznany film o życiu portu
W debacie historyków wezmą udział dr hab. Marcin Zaremba, dr hab. Sylwia Bykowska oraz Piotr Małecki. Rozmowę poprowadzi prof. Cezary Obracht-Prondzyński, socjolog, antropolog i historyk, ekspert w dziedzinie historii Pomorza i problematyki mniejszości narodowych.
Szczegółową zapowiedź wydarzenia można znaleźć na wirtualnym biurze prasowym Muzeum Gdańska.
Historyczne tło upamiętnianych wydarzeń
Podniesienie polskiej flagi na Dworze Artusa 28 marca 1945 roku było symbolicznym momentem przejęcia miasta przez nową administrację. Tego dnia podporucznik Bronisław Wilczewski i chorąży Zbigniew Michel, dwaj 19-letni polscy żołnierze, wspięli się na maszt, by zawiesić biało-czerwoną flagę w miejsce hitlerowskiego sztandaru. Miasto było w ruinie – zniszczeniu uległo niemal 90% Śródmieścia, a tysiące budynków zostały zburzone. Sowieckie pożary strawiły zabytkowe budowle, m.in. Ratusz Głównego Miasta, Zbrojownię, Wielki Młyn, czy Żuraw. 20 spośród 36 mostów i wiaduktów zostało zniszczonych, w tym trakcja tramwajowa.
Powrót Gdańska do Polski nie był prostym procesem. Skomplikowane dzieje miasta zastępowane były komunistyczną propagandą o “odwiecznej polskości”. Dopiero przemiany polityczne, rozpoczęte strajkiem w Stoczni Gdańskiej w sierpniu 1980 r. zainicjowały proces budowania nowej tożsamości mieszkańców.
