Elementy XVII-wiecznego Bastionu Wiebego oraz fundamenty XV-wiecznej odkryto podczas prac budowlanych - związanych z umocnieniem gruntu pod nową estakadę oraz parking kubaturowy. Miało to miejsce w kwietniu 2018 r.
Zdecydowano, że zachowane fragmenty bastionu i baszty zostaną wkomponowane w planowany w tym miejscu parking kubaturowy. Trzeba było jednak zmienić pierwotny projekt dla tego obiektu i zmniejszyć jego pojemność o około 100 miejsc parkingowych (teraz będzie miał około 370 miejsc). "Przesunąć" trzeba było też nieco Nowe Podwale Grodzkie, bowiem zachowane fragmenty Baszty Nowej (pomiędzy ul. Okopową i Augustyńskiego) znajdują się akurat w miejscu, w którym przebiegać miała pierwotnie nowa droga. Ta zbudowana została bliżej znajdujących się tam budynków.
Trwają jeszcze rozmowy, w jaki sposób zabytek zostanie udostępniony zwiedzającym i kto będzie gospodarzem tego miejsca. Póki co do kazamaty nie można wejść. Można jednak obejrzeć ją z zewnątrz, od strony ul. Okopowej. Fragmenty znajdują się poniżej poziomu chodnika, jest więc dobrze widoczna. Zabytek został oczyszczony i wstępnie zabezpieczony. Wykonawca prac położył też szare płyty chodnikowe i zbudował system odwodnieniowy, dzięki czemu wygodnie będzie można przechodzić pomiędzy murami, także po opadach deszczu. Ustawiono też kosze gabionowe wypełnione kamieniami. Do dawnego bastionu prowadzą schody (obecnie jeszcze zamknięte). Zabytek został wkomponowany pomiędzy parking kubaturowy, jak i fundamenty nowego wiaduktu, skąd także można go oglądać.
Pozostałości bastionu, który wybudowano na początku XVII wieku, odnaleziono na terenie nieistniejącego już parkingu naziemnego naprzeciwko Urzędu Marszałkowskiego, zaledwie kilka metrów pod ziemią. Kazamata ma formę tunelu z otworami strzelniczymi, które broniły flanki bastionu od strony fosy. To dzieło nowożytne w pełni ukształtowanego bastionu, który powstał w 1644 roku. Murowane relikty, które można tu zauważyć, widoczne są poniekąd od wewnątrz nasypu. Nie były widoczne na powierzchni w czasie swojego funkcjonowania, tylko ukryte pod ogromną masą ziemi. To, co widać, to fragment kazamaty, która flankowała bark północny Bastionu Wiebego. Stanowiła element obronny.
W XIX wieku, na krótko przed rozbiórką, częściowo odrestaurowano znajdujące się w niej pomieszczenia.
Zachowane zostały też pozostałości Baszty Nowej. To dzieło późnogotyckie, z ostatnich dekad XV wieku. Był to element fortyfikacji Starego Przedmieścia, który stanowił ostatnią basztę z ciągu zachodniej części fortyfikacji. Była to baszta narożna. W tym miejscu fortyfikacje "biegły" w stronę Baszty Białej, a następnie Baszty Pod Zrębem.
ZOBACZ WIĘCEJ ZDJĘĆ
Baszta Nowa została zniszczona zarówno w trakcie rozbiórki pod koniec XIX wieku, a także w trakcie niefortunnych działań w latach 70. XX wieku. Grubość pozostałych po baszcie murów wynosi około 4 metry. To, co widać, to część nadziemna baszty, zasypana w nieco wcześniejszym okresie powstawania bastionów, a także w czasach sypania tzw. rondela przedmiejskiego. Ta baszta pierwotnie pełniła funkcję obronną, natomiast w miarę rozwoju fortyfikacji, zaczęła pełnić funkcję baszty prochowej, magazynu. W latach 40. XVII wieku, kiedy rozbudowywano Bastion Góra, nazwany później Bastionem Wiebego, Baszta Nowa została całkowicie zasypana.
Na tych reliktach widać część nieco "młodszych" cegieł. To właśnie efekt działań z lat 70. ubiegłego wieku. W tej baszcie nie było kazamat. To był odosobniony obiekt. Wejście do niego prowadziło od pierwszej kondygnacji.
Koniec wielkiej budowy
30 czerwca br. wykonawca robót, firma Budimex S.A., zgłosił ich zakończenie na budowie wiaduktu Biskupia Górka w ciągu ulicy Trakt Św. Wojciecha, stanowiącego główne połączenie centrum Gdańska z południowymi dzielnicami miasta oraz z drogą krajową nr 91 prowadzącą na południe kraju.
Obiema nitkami nowego wiaduktu kierowcy mogą jeździć już od pięciu miesięcy: 29 stycznia br. oficjalnie otwarto drugą nitkę, a pierwszą - 13 sierpnia 2019 r. Na każdej z nitek powstały po trzy pasy ruchu, w tym buspasy w każdym kierunku. Na wiadukcie w kierunku Oruni wybudowano także drogę rowerową o szerokości 2,5 metra. Na obu wiaduktach znajdują się również ciągi piesze o szerokości 2 metrów (w sąsiedztwie drogi rowerowej) i 3 metrów (na obiekcie w kierunku centrum). Po zakończeniu prac przy estakadzie, roboty skupiły się na wykonaniu nowego i przebudowaniu dotychczasowego układu drogowego w sąsiedztwie wiaduktu. Przebudowano m.in. odcinek ulicy Trakt Św. Wojciecha, Okopowej, Zaroślak, Toruńskiej oraz skrzyżowanie ulic Trakt Św. Wojciecha-Okopowa - Toruńska oraz ulic Trakt Św. Wojciecha - Zaroślak. Przebudowano także układ drogowy wokół Baszty Białej, gdzie powstało wyniesione skrzyżowanie o długości 44 metrów, a nawierzchnia pieszo - jezdnia wykonana została z nowej kostki kamiennej płomieniowanej. Powstał też odcinek ulicy nowe Podwale Grodzkie - od strony centrum miasta w kierunku ul. Augustyńskiego, który przebiega częściowo pod wiaduktem. Wybudowano również most nad Kanałem Raduni i wyremontowano odcinek ul. Zaroślak.
Umowa na realizację całego projektu podpisana została w marcu 2018 r. Prace na budowie ruszyły już w kwietniu. Koszt inwestycji to blisko 170 mln zł, z czego dofinansowanie unijne wyniosło blisko 117,7 mln złotych.
Poniżej fotogaleria wykonana przez fotoreporterów portalu Gdansk.pl 1 lipca 2021 r.
Nowa organizacja ruchu
Pod koniec lipca zakończył się proces odbiorów i pozyskiwania koniecznych do zakończenia inwestycji pozwoleń. W związku z tym już we wtorek, 3 sierpnia, kierowcom został udostępniony lewoskręt z Traktu św. Wojciecha (jadąc pasem od Pruszcza Gdańskiego) w kierunku ul. Zaroślak.
Otwarty został też zjazd z al. Armii Krajowej w ul. Okopową. Na wysokości Urzędu Marszałkowskiego ul. Okopowa stała się jednokierunkową. Od wyjazdu z parkingu w kierunku Nowego Podwala Grodzkiego jest z kolei ulicą dwukierunkową.
Auta mogą poruszać się w obu kierunkach Nowym Podwalem Grodzkim. Otwarto również skrzyżowania ul. Nowe Podwale Grodzkie z ul. Rzeźnicką i ul. Żabi Kruk. Ulice: Rzeźnicka i Żabi Kruk pozostały ulicami jednokierunkowymi, ale mają odwrócone kierunki w odniesieniu do organizacji ruchu obowiązującej obecnie.
