85. rocznica wybuchu wojny na Westerplatte. Premier Tusk: "Nigdy więcej samotności"

Punktualnie o godz. 4.45 rozpoczęto w niedzielę, 1 września, na Westerplatte w Gdańsku obchody 85. rocznicy wybuchu II wojny światowej. W uroczystościach przed Pomnikiem Obrońców Wybrzeża udział wzięli m.in. marszałek Sejmu Szymon Hołownia, premier Donald Tusk wraz z całym rządem, prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz ze swoimi zastępcami, pomorscy parlamentarzyści, kombatanci, przedstawiciele służb mundurowych, harcerze oraz mieszkańcy. To pierwsze po pięciu latach przerwy uroczystości na Westerplatte organizowane wspólnie przez Miasto Gdańsk i Ministerstwo Obrony Narodowej.
01.09.2024
Więcej artykułów poświęconych Gdańskowi znajdziesz na stronie głównej gdansk.pl
Na zdjęciu widoczny jest pomnik Westerplatte oświetlony reflektorami w barwach biało-czerwonych, co tworzy efektowne świetlne widowisko na tle nocnego nieba. Wokół pomnika znajdują się flagi Polski, a poniżej widać osoby trzymające pochodnie, co nadaje uroczystości podniosły charakter.
Uroczystości 85. rocznicy wybuchu drugiej wojny światowej w Gdańsku odbyły się pod Pomnikiem Obrońców Wybrzeża na Westerplatte
fot. Piotr Połoczański

Zawsze o 4.45

Uroczystości na Westerplatte rozpoczęły się o godz. 4.45. O tej godzinie 85 lat temu padły pierwsze strzały armatnie z niemieckiego pancernika “Schleswig-Holstein" w kierunku polskiej Wojskowej Składnicy Tranzytowej.

Ceremonię rozpoczął krótki dokumentalny film dokumentalny o obronie Westerplatte, a następnie rozległy się syreny alarmowe, także z pokładów okrętów wojennych stojących przy nabrzeżu. Odegrano i odśpiewano hymn narodowy, a na maszt wciągnięto biało-czerwoną flagę. Następnie zapalono Znicz Pokoju oraz przywołano słowa papieża Jana Pawła II z jego wizyty na Westerplatte w 1987 roku o bohaterskiej obronie we wrześniu 1939 roku. 

Podczas uroczystego Apelu Pamięci przywołano obrońców Polski z września 1939 roku, okresu II wojny światowej i okupacji oraz bohaterów powojennego podziemia. Następnie oddano 12 salw armatnich. 

Dwóch harcerzy ze Związku Harcerstwa Polskiego oraz Związku Harcerstwa Rzeczpospolitej odczytało wspólnie „Przesłanie Westerplatte”. 

Na zdjęciu widoczna jest grupa ludzi, w tym oficjele i uczestnicy uroczystości, którzy stoją w skupieniu i obserwują wydarzenie, prawdopodobnie o charakterze upamiętniającym. W tle można dostrzec marynarzy w mundurach oraz innych uczestników ceremonii.
Na pierwszym planie od lewej: Beata Rutkiewicz - wojewoda pomorska, Aleksandra Dulkiewicz - prezydent Gdańska, Donald Tusk - premier RP
fot. Piotr Połoczański

Kto przemawiał na Westerplatte?

Potem nastąpiły przemówienia, które poprzedził list od prezydenta RP Andrzeja Dudy, odczytany przez Jacka Siewierę, szefa Biura Bezpieczeństwa Narodowego. Głos zabrali: marszałek Sejmu Szymon Hołownia, premier Donald Tusk, Władysław Kosiniak-Kamysz, wicepremier i minister obrony narodowej oraz prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz

Gdańsk 1 września 1939. Po 85 latach uczcij bohaterów czasów wojny. PROGRAM

Zdjęcie przedstawia mężczyznę w garniturze przemawiającego przy mównicy podczas uroczystości upamiętniającej 85. rocznicę wybuchu II wojny światowej. Mężczyzna nosi elegancki granatowy garnitur, białą koszulę i czerwony krawat w białe wzory, a także okulary. Na mównicy widnieje napis 85. Rocznica Wybuchu II Wojny Światowej . W tle znajduje się szary pomnik lub tablica z częściowo widocznym napisem, która jest lekko rozmyta. Atmosfera zdjęcia jest oficjalna i poważna, co sugeruje, że jest to wydarzenie o charakterze historycznym i patriotycznym.
Marszałek Sejmu Szymon Hołownia
fot. Piotr Wittman/ gdansk.pl

Słowa marszałka Sejmu

- Stajemy tutaj dzisiaj u świtu, kiedy kończy się trudna noc. To była bardzo trudna noc w całej Polsce, nie tylko na Westerplatte. Z prac historyków, z przekazów rodzinnych, wiemy o tym że przez całą noc trwały prowokacje w całej Polsce, próby przejmowania radiostacji, atakowania jednostek wojskowych i pierwsze bestialskie ataki na ludność cywilną. Wiele jest dzisiaj mowy i słusznie o tych, którzy z bronią w ręku jako polskie wojsko, tak jak tutaj na Westerplatte pod dowództwem majora Sucharskiego, kapitana Dąbrowskiego walczyli z niemieckim najeźdźcą. Ale jako przedstawiciel Sejmu, parlamentu wybieranego przez ludzi przez całość społeczeństwa, chcę powiedzieć o tych, o których wciąż powinniśmy również w takich momentach pamiętać: o ludności cywilnej, o Polkach i Polakach, którzy budzili się w ten wrześniowy piątek 85 lat temu ze łzami w oczach, ze smutkiem ze słowami "a jednak". I zaczynał się dla nich trwający ponad 2000 dni koszmar wojny, okupacji, tęsknoty za wolnością - mówił Szymon Hołownia, marszałek Sejmu. 
Zdjęcie przedstawia mężczyznę przemawiającego przy mównicy podczas uroczystości upamiętniającej 85. rocznicę wybuchu II wojny światowej. Mężczyzna jest ubrany w elegancki, niebieski garnitur, białą koszulę i ciemny krawat. Stoi za przezroczystą mównicą, na której widnieje napis 85. Rocznica Wybuchu II Wojny Światowej  oraz rok  2024  i symbol Westerplatte. Mężczyzna wygląda na skupionego i zaangażowanego, co sugeruje, że wygłasza ważne przemówienie. W tle znajduje się rozmyty pomnik lub tablica oraz fragment polskiej flagi. Atmosfera zdjęcia jest uroczysta, oficjalna i poważna, odpowiednia dla upamiętnienia historycznych wydarzeń.
Premier Donald Tusk
fot. Piotr Wittman/ gdansk.pl

Słowa premiera

Szef rządu w swoim przemówieniu sięgnął do osobistych wspomnień. - Pamiętam, jak tysiące gdańszczan witało wracającego bohatera w trumnie majora Sucharskiego. Pamiętam, że jako dziecko przeczytałem w szkole po raz pierwszy listę członków załogi Westerplatte i odnajdywałem tam nazwiska kaszubskie, choćby Jana Tuska, Kaszebe z powiatu kartuskiego - powiedział premier.

- Nie chodzi jednak dzisiaj tylko o wzruszenie. Cześć bohaterom to także trwały fundament naszego bezpieczeństwa. Budujemy dzisiaj najnowocześniejszą armię w Europie. Polska inwestuje z niezwykłym wysiłkiem i poświęceniem swoją siłę obronną. Zaczyna to dostrzegać cały świat, cała Europa. My po tym tragicznym doświadczeniu, także tu na Westerplatte, wiemy że nie będziemy bezpieczni, jeśli nie wypełnimy tych dwóch wielkich potrzeb. Tą pierwszą potrzebą jest patriotyzm, gotowość poświęcenia dla ojczyzny i bohaterstwo w razie potrzeby, ale drugim czynnikiem jest też nowoczesna, silna dobrze zorganizowana armia - podkreślił Donald Tusk.

Zawieźli go na Westerplatte. Koniec ziemskiej tułaczki płk. Sobocińskiego

Premier dodał, że dziś konflikt wojenny nie jest abstrakcją. - Ta wojna znowu przychodzi od wschodu. Więc, dzisiaj nie powiemy "Nigdy więcej wojny". Dzisiaj musimy powiedzieć: "Nigdy więcej samotności". Nie może już tak więcej być w historii że Polska będzie samotnie stawiała czoła agresji temu, czy innym sąsiadom - przekonywał szef rządu.

Zdjęcie przedstawia mężczyznę przemawiającego podczas uroczystości upamiętniającej 85. rocznicę wybuchu II wojny światowej. Mężczyzna jest ubrany w ciemny garnitur, białą koszulę i niebieski krawat. Na klapie marynarki ma przypiętą przypinkę z polską flagą. Stoi za przezroczystą mównicą, na której widnieje napis 85. Rocznica Wybuchu II Wojny Światowej  oraz rok  2024  i symbol Westerplatte. W tle znajduje się fragment polskiej flagi oraz rozmyty pomnik lub tablica. Mężczyzna ma poważny wyraz twarzy i gestykuluje, co sugeruje, że jest w trakcie wygłaszania ważnego przemówienia. Cała scena jest formalna i uroczysta, odpowiednia dla okazji upamiętnienia historycznego wydarzenia.
Wicepremier, minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz
fot. Piotr Wittman/ gdansk.pl

Słowa ministra obrony narodowej

Z kolei szef MON, wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz nawiązał w swoim wystąpieniu do postaci pułkownika Wincentego Sobocińskiego, szefa Wydziału V Wojskowego Komisariatu Generalnego Rzeczypospolitej Polskiej w Wolnym Mieście Gdańsku. Oficer ten na kilkanaście godzin przed wybuchem II wojny światowej słowami "nie dajcie się zaskoczyć" uprzedził mjr. Henryka Sucharskiego, dowódcę Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte, że w każdej chwili można się spodziewać ataku Niemców, a polscy żołnierze nie mogą liczyć na wsparcie. 

- Wczoraj pułkownik Sobociński po latach tułaczki którą zakończył w Argentynie dotarł znów na Westerplatte. Dotarł z tym samym przesłaniem do nas dziś tu i na całym świecie: "Nie dajcie się zaskoczyć". Polska nie może być bezsilna i bezbronna. Polska musi być mocna i zjednoczona. Tylko wtedy nie da się zaskoczyć. Nie będzie bezpiecznej Polski, gdy chimery i emocje dnia codziennego będą brały górę nad racją stanu - apelował minister obrony narodowej. 

Zdjęcie przedstawia kobietę przemawiającą podczas uroczystości upamiętniającej 85. rocznicę wybuchu II wojny światowej. Kobieta jest ubrana w elegancki, ciemny garnitur i białą bluzkę. Ma na sobie okulary i na klapie marynarki przypiętą przypinkę. Stoi za przezroczystą mównicą, na której znajduje się napis 85. Rocznica Wybuchu II Wojny Światowej  oraz rok  2024  i symbol Westerplatte. W tle widać fragment polskiej flagi oraz rozmytą tablicę z napisem, na której znajduje się cytat autorstwa Jana Pawła II. Kobieta ma poważny wyraz twarzy, co sugeruje, że jest w trakcie wygłaszania przemówienia o doniosłym charakterze. Cała scena ma uroczysty, oficjalny ton, odpowiedni dla upamiętnienia historycznych wydarzeń.
Prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz
fot. Piotr Wittman/ gdansk.pl

Słowa prezydent Gdańska

- Pierwsze strzały oddane z pokładu niemieckiego pancernika "Schleswig-Holstein" do Wojskowej Składnicy Tranzytowej, tu na Westerplatte, obsadzonej przez garnizon Wojska Polskiego, były konsekwencją uproszczenia demokracji. Przez siedem dni żołnierze Westerplatte walczyli świadomi militarnej przewagi wojsk niemieckich i świadomi osamotnienia. Dziękuję za to, że władze państwowe zaprosiły nas, gdańszczanki i gdańszczan, do współorganizacji tych porannych uroczystości. To wiele dla nas znaczy, bo Westerplatte jest ważnym punktem na mapie pamięci tożsamości naszego miasta, naszego kochanego Gdańska - powiedziała Aleksandra Dulkiewicz. 

Prezydent Gdańska przypomniała, że Sejm 2025 ustanowił rokiem wybitnego gdańskiego rzeźbiarza Franciszka Duszeńki, współtwórcy stojącego na Westerplatte Pomnika Obrońców Wybrzeża.

Na zdjęciu widać grupę ludzi uczestniczących w uroczystości upamiętniającej, z widocznymi flagami Polski w tle oraz żołnierzami i marynarzami w mundurach. Uczestnicy ceremonii stoją w zwartej grupie, a jeden z nich trzyma wieniec z kwiatów, co sugeruje upamiętnienie lub składanie hołdu.
Kwiaty pod Pomnikiem Obrońców Wybrzeża złożyła delegacja władz miasta na czele z przewodniczącą Rady Miasta Gdańska Agnieszką Owczarczak (w zielonej kurtce) oraz stojącą obok niej prezydent Gdańska Aleksandrą Dulkiewicz
fot. Piotr Połoczański
Na zdjęciu widać grupę osób, prawdopodobnie urzędników lub oficjeli, uczestniczących w uroczystości na świeżym powietrzu. W tle widoczni są również żołnierze i funkcjonariusze służb mundurowych.
Od lewej: Rafał Trzaskowski - prezydent Warszawy, Mieczysław Struk - marszałek województwa pomorskiego, Krzysztof Bosak - wicemarszałek Sejmu
fot. Piotr Połoczański

Modlitwa, orkiestra i kwiaty

Po przemówieniach doszło do modlitwy międzywyznaniowej. Następnie Orkiestra Reprezentacyjna Marynarki Wojennej odegrała "Hymn do Bałtyku", a nad Westerplatte przeleciały samoloty wojskowe. Uroczystość zakończyła się o godz. 6.15. 
 
Delegacje polityków, samorządowców złożyły kwiaty pod Pomnikiem Obrońców Wybrzeża. Hołd oddali m.in. prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz wraz z zastępcami Moniką Chabior, Piotrem Borawskim i Piotrem Grzelakiem oraz liczna grupa radnych na czele z Agnieszką Owczarczak, przewodniczącą Rady Miasta Gdańska. 
 
Na porannej uroczystości na Westerplatte stawiła się cała Rada Ministrów, w tym wicepremier, minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski, minister sprawiedliwości Adam Bodnar, minister zdrowia Izabela Leszczyna. To wyjątkowe wydarzenie w dotychczasowej historii tych uroczystości. Ma to związek z tym, że rząd miał w sobotę, 31 sierpnia, w Gdańsku wyjazdowe posiedzenie. Okazją do przyjazdu do naszego miasta były obchody 44. rocznicy Sierpnia'80. Miejscem spotkania ministrów była Wielka Sala Wety w Ratuszu Głównego Miasta

“Nasze ukochane miasto”. Premier Tusk w Gdańsku na posiedzeniu rządu z prezydent Dulkiewicz

Na Westerplatte obecni byli także m.in. metropolita gdański ks. arcybiskup Tadeusz Wojda, prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski, wicemarszałek Sejmu Krzysztof Bosak, szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Lech Parell, marszałek województwa pomorskiego Mieczysław Struk, wojewoda pomorska Beata Rutkiewicz, europosłanka Magdalena Adamowicz oraz kierownictwo Europejskiego Centrum Solidarności na czele z dyrektorem instytucji Basilem Kerskim

 

TV

Trwa Międzynarodowy Festiwal Mozartowski Mozartiana