Zasłużony dla Kaszub i Gdańska
Rada Naczelna Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego uchwałę ustanawiającą patronat Jerzego Sampa w 2025 roku podjęła w październiku ubiegłego roku.
- Jerzy Samp z pewnością należał do najbardziej wyrazistych postaci zajmujących się kulturą i dziejami Kaszub, Pomorza i Gdańska przełomu XX i XXI w. o znacznie zróżnicowanych zainteresowaniach i osiągnięciach. Profesor Uniwersytetu Gdańskiego, historyk literatury, literaturoznawca i jednocześnie poeta, pisarz, członek Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, znawca regionalnej literatury. Badał też kaszubski, pomorski i gdański folklor. Wniósł znaczny wkład w poznanie oraz upowszechnienie regionalnych mitów oraz bajek, które wzbogacił własnymi utworami.Całe życie związany z Gdańskiem, a właściwie jego dzielnicą Orunią. Temu miastu poświęcił znaczną część swoich publikacji. Ważną przestrzenią jego aktywności była popularyzacja kaszubskiego i gdańskiego dziedzictwa kulturowego
Dalszy ciąg artykułu pod Kalendarzem Wydarzeń
Polecamy wydarzenia, które odbywają się w Gdańsku
- napisał o zmarłym dekadę temu znawcy Gdańska dr Bogusław Breza, jeden z twórców Kaszubopedii.
Wybitny naukowiec UG
Jerzy Samp urodził się 23 marca 1951 r. w Gdańsku.
Ukończył VII Liceum Ogólnokształcące. W latach 1969-1970 studiował filologię polską w Wyższej Szkole Pedagogicznej, następnie do 1975 r. na Uniwersytecie Gdańskim. Po uzyskaniu magisterium pod kierunkiem prof. Marii Janion został pracownikiem naukowym uczelni.
Czytaj także: Nauczyciel Gdańska ma swój pomnik na kółkach. Prof. Jerzy Samp patronem tramwaju
W 1982 r. uzyskał doktorat w oparciu o rozprawę "Motyw i funkcje Smętka w literaturze polskiej". Od 1992 r. doktor habilitowany. Dwa lata później z tytułem profesora nadzwyczajnego (uczelnianego) UG.
Od 1994 do 2011 r. (z przerwami) kierownik Zakładu Pomorzoznawstwa Uniwersytetu Gdańskiego. Wykładał m.in. na uniwersytecie w Bremie, w Ostsee Akademie Lübeck-Travemünde (Niemcy) oraz na uniwersytecie w Ottawie (Kanada).
Wiedział wszystko o literaturze kaszubskiej i Gdańsku
Jako autor publikacji poświęconych dziejom Pomorza, Gdańska i Kaszub współpracował z Radiem Gdańsk (autor ok. 700 felietonów radiowych) oraz z redakcjami "Dziennika Bałtyckiego" i "Tygodnika Morskiego".
Przez wiele lat Jerzy Samp był związany z kaszubskim ruchem regionalnym. Od 1971 r. aktywny działacz Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego i współzałożyciel Instytutu Kaszubskiego. Wspierany przez Lecha Bądkowskiego podjął stałą współpracę z organem prasowym ZK-P „Pomeranią”. Należał do kolegium redakcyjnego czasopisma. Do końca życia publikował w "Pomeranii" swoje artykuły, reportaże i eseje.
W 1977 r. Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie wydało tomik jego wierszy "Cyrografy", z licznymi elementami nawiązującymi do dziedzictwa kulturowego Kaszub.
Ważną częścią jego twórczości były studia nad literaturą kaszubską. Wygłosił i opublikował kilkadziesiąt referatów, artykułów dotyczących różnych aspektów tej problematyki. Był autorem wstępów do kilkudziesięciu książek innych kaszubskich i pomorskich autorów, utworów poetyckich, prozatorskich, eseistycznych itp.
Czytaj także: Profesor Jerzy Samp uhonorowany na Oruni
Z dużym uznaniem spotkała się jego antologia kaszubskich wierszy "Poezja rodnej mowy" poprzedzona często cytowanym wstępem "Zanim staniesz się niemy w mowie ojców" (1985), w którym nowatorsko podszedł do historii literatury kaszubskiej.
Autor wielu książek o dziejach naszego miasta m.in. "Gdańsk prawie nie znany" (1993), "Bedeker gdański" (1996), "Danzig von A bis Z" (1997), "Legendy gdańskie. Dawne, nowe i najnowsze" (2000), "Miasto magicznych przestrzeni" (2003).
Był twórcą scenariuszy do filmów: "Był sobie Gdańsk" (z Donaldem Tuskiem i Jackiem Sarnackim) (1996), "Tysiącletni Gdańsk" (1997), Ave Gedanum (widowisko plenerowe z okazji 1000-lecia Gdańska w 1997 r. na Długim Targu).
Laureat wielu nagród
W latach 2003-2015 był członkiem Rady Naukowej Muzeum Historycznego Miasta Gdańska i Muzeum Gdańska. Zasiadał też w kapitułach Medali św. Wojciecha i księcia Mściwoja II.
Uhonorowany literacką Nagrodą im. Lecha Bądkowskiego (1986), przyznaną przez ZK-P, Nagrodą Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury (2007). Odznaczony został też Medalem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Gloria Artis” (2009).
Był żonaty z Barbarą (z domu Wojciechowską). Ojciec Klaudii (ur. 1981) i Christiana (ur. 1984).
Czytaj także: Jerzy - tak ma na imię nowy punkt widokowy na Gdańsk
Zmarł 16 lutego 2015 r. po długiej chorobie w szpitalu w Warszawie. Został pochowany na Cmentarzu Łostowickim w Gdańsku.
Jego imię otrzymała Szkoła Podstawowa nr 86 przy ul. Wielkopolskiej, na Łostowicach. Jerzy Samp jest też patronem jednego z tramwajów Pesa Jazz Duo. W 2018 r. jego imieniem nazwano również punkt widokowy na zbiorniku wody Stara Orunia. We wrześniu 2022 r. uchwałą Rady Miasta jego imię nosi skwer w dzielnicy Orunia–Święty Wojciech–Lipce, obok Traktu św. Wojciecha i Kanału Raduni - na wysokości ul. Gościnnej.