Lech Bądkowski. Kaszuba z wyboru
Uchwałę Rady Miasta Gdańska ustanawiającą rok 2020 - setną rocznicę urodzin zasłużonego gdańszczanina - Rokiem Lecha Bądkowskiego radni podjęli w październiku 2019 roku podczas XV sesji Rady Miasta Gdańska. Na sesję zaproszono m.in. jego córkę Sławinę Kosmulską.
- Największą misją mojego ojca było wychowanie młodych ludzi - powiedziała wówczas Kosmulska. - Od początku przyjazdu do Gdańska, w 1946 roku, przygotowywał kadrę, która przejmie władzę w Polsce. Wykonywał żmudną pracę u podstaw, nie był działaczem z pierwszych stron gazet. Klub studencki "Pomorania", który współtworzył, było swego rodzaju szkołą. To tam nauczyłam się, jak prowadzi się działania społeczne.
- Setna rocznica urodzin to moment, kiedy warto przypomnieć wkład publicysty, pisarza, działacza społecznego, honorowego obywatela miasta Gdańska w kształt Polski, w której dziś żyjemy - uzasadniała propozycję ustanowienia Roku Lecha Bądkowskiego Aleksandra Dulkiewicz. - Z jednej strony w czasie strajku sierpniowego Lech Bądkowski był obecny w stoczni, miał ważny udział w osiągnięciu porozumienia, z drugiej strony był patriotą lokalnej ojczyzny. Po drugiej wojnie światowej osiadł w Gdańsku i działał w takiej Polsce, jak wtedy była. Nie był Kaszubą, ale pokochał tę ziemię wyjątkowo. Był jednym z pierwszych działaczy, którzy podkreślali, jak ważne są regionalizmy, a u nas kaszubszczyzna często była powodem do wstydu i nękania. Bądkowski promował pomorskość, Kociewie, gdańskość. Po strajkach był redaktorem piszącym o samorządności w Dzienniku Bałtyckim i tam też po raz pierwszy mówił, jak bardzo ważny jest samorząd. Jesteśmy mu winni nie tylko pamięć, ale poważną refleksję nad jego myślą, która doprowadziła do dalszego rozwoju samorządu.
Dbaniem o spuściznę jego myśli w naszym mieście jest (od 2000 roku) przyznawanie nagród im. Lecha Bądkowskiego gdańskim organizacjom pozarządowym. Są one formą docenienia i promowania społecznych działań lokalnych NGO`ów i upamiętnieniem społecznika i samorządowca.
|
Lech Bądkowski (ur. 24 stycznia 1920 w Toruniu, zm. 24 lutego 1984 w Gdańsku) odegrał olbrzymią rolę w tworzeniu podstaw samorządności na Pomorzu. Był autorytetem dla działaczy demokratycznej i niepodległościowej opozycji w PRL, wspierał ich radami i doświadczeniem. W młodości był żołnierzem Września 1939, potem Cichociemnym. W 1956 roku współtworzył Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, w którym działał do końca życia. Był założycielem i pierwszym prezesem Klubu „Pomorania”, który uważał za podchorążówkę ruchu społecznego. Przez wiele lat (1957–1966) był prezesem oddziału gdańskiego Związku Literatów Polskich. W sierpniu 1980 roku jako pierwszy intelektualista znalazł się w Stoczni Gdańskiej i aktywnie uczestniczył w obradach jako członek Prezydium i rzecznik prasowy Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego, potem Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego w Gdańsku. Był jednym z sygnatariuszy Porozumień Sierpniowych. Od października 1980 do listopada 1981 roku był redaktorem dodatku „Samorządność” w „Dzienniku Bałtyckim”, a od listopada 1981 do wprowadzenia stanu wojennego redaktorem naczelnym tygodnika „Samorządność” (sygnowanego przez ZR Gdańsk „Solidarności”). Wiosną 1981 r. był współzałożycielem, a następnie przewodniczącym Klubu Myśli Politycznej im. Konstytucji 3 Maja w Gdańsku. Pośmiertnie wyróżniony tytułem Honorowego Obywatela Gdańska (2000). Odznaczony Orderem Virtuti Militari jako żołnierz Polskich Sił Zbrojnych w Wlk. Brytanii (1941); Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1965); pośmiertnie Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2006), Krzyżem Wolności i Solidarności (2015). |
Rok 2020 Rokiem Lecha Bądkowskiego
Oficjalną inaugurację obchodów Roku Lecha Bądkowskiego zaplanowano na 31 stycznia 2020 roku w kościele św. Jana. Będzie to koncert przygotowany przez Nadbałtyckie Centrum Kultury, który poprowadzi profesor Cezary Obracht-Prondzyński, a oprawę muzyczną zapewni CHÓR DISCANTUS z Gowidlina pod dyrekcją Sławomira Bronka. Zaproszeni goście przeczytają ze sceny krótkie teksty i myśli autorstwa Bądkowskiego: działacza wspomni Donald Tusk, Mieczysław Struk, Aleksandra Dulkiewicz, prof. Józef Borzyszkowski i Miłosława Kosmulska (wnuczka Lecha Bądkowskiego).
Na cały bieżący rok zaplanowano wiele wydarzeń rozpowszechniających wiedzę o Lechu Bądkowskim: wystawy, spotkania, spektakle teatralne, publikacje książek, audycje radiowe, warsztaty w szkołach. Córka Lecha Bądkowskiego Sławina Kosmulska dzięki stypendium kulturalnemu Miasta Gdańska napisała wspomnieniową książkę „(Nie)znane życie figuranta Lecha Bądkowskiego”. Wydawcą książki jest Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Gdańsku wspólnie z Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko - Pomorskiej w Wejherowie. Dodatkowo biblioteka zleciła, także przy wsparciu finansowym Gminy Miasta Gdańska, produkcję komiksu o Lechu Bądkowskim.
22 lutego 2020 roku w Europejskim Centrum Solidarności otwarta zostanie wystawa pod hasłem „Autorytety: Lech Bądkowski” autorstwa Krzysztofa Kordy. Wernisaż będzie połączony z sympozjum „Działalność i idee Lecha Bądkowskiego” (ECS jest w posiadaniu filmu o Bądkowskim - „Kryptonim Inspirator”, który planuje pokazać także w 2020 r.).
We współpracy z Bałtycką Biblioteką Cyfrową w Słupsku powstać ma kolekcja Lecha Bądkowskiego, na którą złoży się dziewięć powieści wydanych w Wydawnictwie Morskim, eseje, rubryka „Samorządność” i wybór publicystyki. Planowane jest też nadanie imienia Lecha Bądkowskiego jednej z placówek oświatowych w Gdańsku. W listopadzie 2019 roku Rada Miasta Gdańska przyjęła uchwałę pozwalającą na wzniesienie Pomnika Lecha Bądkowskiego u zbiegu ulic Minogi i Świętojańskiej w Gdańsku.
Czytaj także:
Za nami XV sesja Rady Miasta Gdańska - o czym dyskutowano, jakie uchwały podjęto. WIDEO i ZDJĘCIA
