Sebastian Łupak: Słowa ranią. Gdy szefowie PiS mówią o swoich przeciwnikach “złodzieje, komuniści, ubecy, dzieci ubeków, gorszy sort, zdrajcy, ZOMO”, to czuje się Pan obrażany?
Prof. Jerzy Bralczyk: - To jest propaganda, socjotechnika. I wygrałaby, gdybym ja czuł się nią obrażony. Więc nie dam im tej satysfakcji i powiem, że nie czuję się obrażony. Jeśli komuś bardzo zależy na tym, żebym się obraził, to nie będę tego robił, bo realizuję wtedy jego cel.
Czy propaganda polityczna musi obrażać przeciwników?
- Świadomość wyborców kształtuje się przez język. Politycy podpowiadają w ten sposób swoim wyborcom, jak mają myśleć o świecie i opozycji. To niestety znany i często używany zabieg. Szkoda, że ten język w Polsce tak bardzo się radykalizuje. Takie radykalne, ostre wypowiedzi polityków dają im jednak sukces, bo są postrzegane przez wyborców jako objaw zdecydowania i racji.
Jeśli człowiek jest przez wpływowych polityków i media narodowe prowokowany, wyzywany, obrażany, to ciężko powstrzymać się od równie radykalnej odpowiedzi. Powinniśmy odpowiadać równie dosadnie, czy gryźć się w język?
- Czy język pełen nienawiści i pogardy sprzyja rozwijaniu postaw prospołecznych? No nie! Inwektywy antagonizują, uniemożliwiają współpracę. Więc ja nie lubię inwektyw i piętnowania ludzi. I nikomu tego nie polecam.
Czy prawica w Polsce nie próbuje przypadkiem przedefiniować słowa "naród", tak, żeby wykluczało wielu ludzi...
- No cóż, w PRL popularne było hasło “Partia z narodem, naród z partią” - to miało w zamyśle unifikować Polaków. Ale to było znaczenie życzeniowe, a nie faktyczne - partia komunistyczna życzyła sobie, żeby cały naród z nią był, ale przecież wcale nie był! Teraz może być podobnie...
Co Pan sądzi o sloganach “dobra zmiana” albo “dobra szkoła”? Wielu ludzi wcale nie uważa tego, co się dzieje w kraju czy edukacji za dobre...
- Takie określenia - zawierające już w sobie pozytywną ocenę - bardzo często są podejrzane. Bo przecież nie wiemy jeszcze, czy ta szkoła po reformie będzie rzeczywiście dobra. Mam prawo w to wątpić…
Jest wiele słów, którymi straszy się Polaków. Jednym z nich jest “elita” czy “elity”. Innym takim słowem jest teraz “uchodźca”, które w Polsce brzmi już chyba jak “terrorysta”...
- Dla mnie to słowo nie zyskało negatywnego wydźwięku. Jeśli ktoś “uchodzi”, to pewnie przed czymś, co mu zagraża. Wobec ludzi, którzy “uchodzą” mam postawę pełną empatii, współczucia, a nie negatywną. Ale rzeczywiście, teraz w Polsce to słowo pojawia się głównie w bardzo negatywnych kontekstach, a to kontekst decyduje często o znaczeniu.
CZYTAJ TAKŻE: Gdański Tydzień Demokracji. Psychoterapeuta diagnozuje polskie fobie i lęki
Program 2. Gdańskiego Tygodnia Demokracji
DEBATY - odbywać się będą w Europejskim Centrum Solidarności, pl. Solidarności 1 (wstęp wolny).
OTWARCIE GDAŃSKIEGO TYGODNIA DEMOKRACJI
poniedziałek, 11 września, godz. 18.00
_________
wtorek, 12 września, godz. 18.00
__________
środa, 13 września, godz. 18.00
__________
czwartek, 14 września, godz. 18.00
__________
Sędziowie i niewolnicy – spotkanie autorskie z prof. Jerzym Zajadło
piątek, 15 września, godz. 18.00
__________
Jak wspierać aktywność obywatelską w Gdańsku? – Panel Obywatelski
sobota, 16 września, godz. 9.00 (obowiązują zaproszenia)
__________
sobota, 16 września, godz. 16.30
__________
Kobiety! RatujMY Demokrację – gość: prof. Monika Płatek, współudział: Dorota Warakomska
niedziela, 17 września, godz. 11.00
WYKŁADY
wtorek, 12 września, godz. 16.30
– Ratusz Głównego Miasta, ul. Długa 46
__________
Muzeum dla gdańszczan, gdańszczanie dla muzeum – debata przedstawicieli mediów i organizacji społecznych
czwartek, 14 września, godz. 16.30
– Ratusz Głównego Miasta, ul. Długa 46
WYSTAWA
Demokracja ilustrowana – wernisaż wystawy
poniedziałek, 11 września, godz. 17.00
WYDARZENIA TOWARZYSZĄCE
Stocznia Gdańska szlakami kobiet. Trasa działaczek strajkowych
poniedziałek, 11 września, godz. 15.00
– zapisy: www.ikm.pl
__________
Międzynarodowe warsztaty poświęcone powstaniu Lokalnej Agencji Demokracji w ukraińskim mieście Mariupol
piątek, 15 września, godz. 14.00 (obowiązują zaproszenia)
– Europejskie Centrum Solidarności, pl. Solidarności 1
__________
sobota, 16 września, godz. 15.00
– Biblioteka pod Żółwiem WiMBP, ul. Św. Ducha 111/113
__________
Demokracja. Nie tylko dla dorosłych – konkurs na sztukę dla dzieci i młodzieży
– Miejski Teatr Miniatura, al. Grunwaldzka 16
Czytanie zgłoszonych sztuk
sobota, 16 września, godz. 16.00
niedziela, 17 września, godz. 17,00
__________
Szlak wolności
11-17 września, godz. 10.00
– zapisy: www.visitgdansk.pl
WARSZTATY EDUKACYJNE
– Europejskie Centrum Solidarności, pl. Solidarności 1
zapisy: www.ecs.gda.pl
Papierowa rewolucja Solidarności
Gdzie jest ksero
Drugi obieg
11-15 września
__________
Światło idzie z Gdańska – pokazy filmowe dla szkół
-
Światło idzie z Gdańska, reż. Ryszard Grabowski
-
Kryptonim Inspirator, reż. Henryka Kinaszewska
-
Polskie drogi do niepodległości, reż. Andrzej Dorniak, Anna Maria Mydlarska
-
Lider, reż. Andrzej Trzos-Rastawiecki
-
Pomnik, reż. Marian Terlecki
-
Ludzie z żelaza, reż. Adam Kinaszewski
-
Lud da siłę swojemu poecie, reż. Adam Kinaszewski
11-15 września
__________
Warsztat dla nauczycieli prowadzących samorządy uczniowskie
15 września
POST SCRIPTUM
– Europejskie Centrum Solidarności, pl. Solidarności 1
Pokaz filmu o Władysławie Bartoszewskim Budowniczy mostów, reż. Zofia Kunert – Salon Młodopolski im. Arama Rybickiego, dyskusja: Basil Kerski i Jacek Taylor
poniedziałek, 18 września, godz. 1800
__________
III Konferencja Samorządów Uczniowskich
środa, 20 września