Józef Piłsudski zmarł 12 maja 1935 r. w Warszawie. Jego ukochanym miastem było rodzinne Wilno. Gdańsk odegrał epizodyczną, ale ważną rolę. Latem 1917 r. Piłsudski został aresztowany i wraz z jednym z najbliższych współpracowników, Kazimierzem Sosnkowskim, osadzony przez niemieckie władze w gdańskim więzieniu na Kurkowej. Był to skutek tzw. kryzysu przysięgowego. Piłsudskiego trzymano w Gdańsku przez tydzień, po czym przetransportowano do więzienia w Magdeburgu - skąd w listopadzie 1918 r. wrócił w glorii chwały do Warszawy.
Postać Marszałka otaczana była kultem w wielu polskich domach, ale szczególnie w Wilnie i na Wileńszczyźnie, skąd pochodził. Po II wojnie światowej tysiące rodzin Sowieci wysiedlili, wiele z nich osiedliło się w Gdańsku. W naszym mieście działa Związek Piłsudczyków Rzeczpospolitej Polskiej Towarzystwo Pamięci Józefa Piłsudskiego Okręg Gdański w Gdańsku. W wielu domach nadal można spotkać portret Marszałka. Ważną, choć mało znaną postacią, był prof. Włodzimierz Mozołowski, który po II wojnie światowej przeniósł się z Wilna do Gdańska, został jednym z założycieli i organizatorów Akademii Medycznej. W latach 1919-1921 był dowódcą Kompanii Przybocznej Naczelnego Wodza Józefa Piłsudskiego, uczestniczył w walkach o Wilno. Jego brat, Stefan Mozołowski, był osobistym lekarzem Marszałka w ostatnich tygodniach życia.
Wielkim miłośnikiem Józefa Piłsudskiego był Paweł Adamowicz, co wiązało się z wileńskimi korzeniami rodziny prezydenta Gdańska.
W 2006 r. pamięć Marszałka uczczono odsłonięciem pomnika we Wrzeszczu. w parku u zbiegu al. Grunwaldzkiej i Wojska Polskiego. Inicjatywa budowy wyszła od społecznego komitetu, pomysł zaakceptowała Rada Miasta, ale to prezydent zagwarantował sobie prawo wyboru najlepszego spośród kilkunastu projektów.
Uroczystość z okazji 84. rocznicy śmierci marszałka Józefa Piłsudskiego odbędzie się w niedzielę, 12 maja 2019 r. o godzinie 11:00 u stóp pomnika marszałka Józefa Piłsudskiego, u zbiegu al. Grunwaldzkiej i Wojska Polskiego we Wrzeszczu. Zaprasza prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz.
Program uroczystości:
-
godzina 10.40 – spotkanie przy pomniku marszałka Józefa Piłsudskiego
-
godzina 11.00 – odegranie hymnu państwowego Rzeczypospolitej Polskiej
-
wystąpienie Alana Aleksandrowicza, zastępcy prezydenta Gdańska ds. inwestycji
-
modlitwa
-
apel pamięci
-
złożenie wieńców i wiązanek kwiatów oraz zniczy u stóp pomnika marszałka Józefa Piłsudskiego
-
odegranie Marszu I Brygady
-
oficjalne zakończenie uroczystości
