Program „6-10-14 dla Zdrowia” to nowatorski na skalę całej Polski program profilaktyczny obejmujący bardzo szerokie i wszechstronne spektrum działań zdrowotnych. Jako kompleksowy program profilaktyki i wczesnego wykrywania otyłości u dzieci i młodzieży jest realizowany od 2011 roku we współpracy z Miastem Gdańsk w Uniwersyteckim Centrum Klinicznym.
W środę, 8 września na terenie Centrum Medycyny Nieinwazyjnej Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w Gdańsku, odbyła się konferencja podsumowująca 10 lat programu „6-10-14 dla Zdrowia”, mówiono też o planach na przyszłość.
Jak dbać o zdrowie najmłodszych gdańszczan?
Program „6-10-14 dla Zdrowia” jest inicjatywą, dzięki której realnie można zadbać o zdrowie najmłodszych gdańszczan. W ciągu dekady w ramach programu wykonano prawie 60 tys. badań przesiewowych u dzieci z Gdańska, ponad 6,7 tys. z nich zostało zakwalifikowanych do objęcia opieką, odbyło się ponad 11 tys. wizyt rodziców i dzieci z zespołem specjalistycznym (m.in. lekarz pediatra, psycholog, dietetyk) ponad 2 tys. dzieci ukończyło roczną opiekę. Dodatkowo w programie zrealizowano ponad 111 warsztatów edukacyjnych, w których uczestniczyło ponad 2,3 tys. rodzin.
- Historia programu sięga lat 90-tych i wspólnej inicjatywy Akademii Medycznej, Akademii Wychowania Fizycznego i Gdańskiego Ośrodka Promocji Zdrowia i Sprawności Dziecka - powiedziała Paulina Metelska, koordynatorka Programu „6-10-14 dla Zdrowia” z ramienia UCK. - Kiedy program powstawał, nie było w Polsce wzorów kompleksowego zajęcia się problemem nadwagi i otyłości u dzieci, szukaliśmy ich w Europie i na świecie. Od 2011 roku nieprzerwanie realizujemy nasz program opierając się na najnowszych badaniach leczenia otyłości u dzieci. Chcemy poprawić stan zdrowia dzieci i młodzieży z Gdańska w sposób trwały i skuteczny w wieloletniej perspektywie.
Jak podkreśliła Paulina Metelska celem programu nie było spektakularne, szybkie odchudzanie dzieci, chodziło o to, żeby powrót do prawidłowej wagi i zdrowych nawyków był spokojny, bezpieczny, trwały i był efektem zmian w całej rodzinie.
Dziś otyłość dziecięca to choroba coraz częściej występująca na całym świecie. Problem dotyczy krajów wysokorozwiniętych i rozwijających się, a także postrzeganych jako biedne. Wzrastająca liczba dzieci z otyłością i coraz młodszy wiek jej występowania sprawiają, że choroba ta oraz jej skutki stają coraz istotniejszym zagadnieniem społecznym, zdrowotnym, a nawet ekonomicznym i politycznym.
- Oczywiste jest dla nas, że zdrowie to podstawa jakiejkolwiek aktywności, działalności - podkreśliła Monika Chabior, zastępca prezydent Gdańska ds. rozwoju społecznego i równego traktowania. - Wszelka aktywność jest możliwa, jeśli ciało jest zdrowe. Inwestowanie w najmłodsze pokolenie oparte o zdobycze nauki może pomóc dzieciom i całym rodzinom, a to jest możliwie tylko we współpracy. Nasz projekt jest unikatowy na skalę Polski, dzięki niemu możemy inspirować innych.
Wspólne działanie samorządu i placówek medycznych
Prezydent Chabior podkreśliła, że program mógł powstać i trwać dzięki współpracy Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego z Gdańskim Ośrodkiem Promocji Zdrowia i Profilaktyki Uzależnień, Miasta Gdańsk, Urzędu Marszałkowskiego, koordynatorom programu w gdańskich szkołach.
- Dziękuję i deklaruję pełne zaangażowanie w kontynuację tego niezwykle dobrego programu - podkreśliła prezydent Chabior.
- Otyłość dziecięca to bardzo młody problem w skali świata - powiedział Michał Brzeziński z Katedry i Kliniki Pediatrii, Gastroenterologii, Alergologii i Żywienia Dzieci UCK. - Nie istniał wcześniej, nie istniał w biedzie, a dziś bieda jest na tyle bogata, że można być w niej otyłym, a na tyle jednak biedna, że nie można jeszcze być szczupłym. Kiedy rozpoczynaliśmy program, w Polsce w 2010 roku, w ogóle nie było informacji na ten temat. Opracowaliśmy własny projekt, który “zmieścił się” na 160 stronach. Dziś, po 10 latach, wiemy że się udało, że u 80 procent dzieci zakwalifikowanych do programu udało się zredukować tkankę tłuszczową, zmienić nawyki żywieniowe. Przy okazji programu powstało pięć doktoratów, 11 artykułów opublikowanych w zagranicznych czasopismach, jesteśmy rozpoznawani w kraju i zagranicą. Dziś dobijamy się do drzwi Narodowego Funduszu Zdrowia, Ministerstwa Zdrowia, bo to co nam się udało, powinno być realizowane na poziomie ogólnopolskim. Dbanie o zdrowie opłaca się ekonomicznie.
Michał Brzeziński podkreślił, że na przyszłe lata ważne jest opracowanie takiej strategii, żeby liczba pacjentów, którzy kończą program rosła, żeby jak najmniej było dzieci, które zaczynają program, a potem z niego wypadają.
Metoda chirurgiczna - inwazyjna, ale skuteczna
Podczas konferencji podsumowującej 10 lat Programu “6-10-14 dla Zdrowia” głos zabrał także profesor Łukasz Kaska z Centrum Leczenia Otyłości i Chorób Metabolicznych Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego.
- Chirurgia nie jest najlepszą metodą, jest najbardziej inwazyjną, ale jak dotąd jedyną skuteczną, jeśli chodzi o otyłość patologiczną - powiedział Łukasz Kaska. - I nic nie wskazuje, że to się zmieni, a raczej wskazania się poszerzają. Raczej jesteśmy pesymistami myśląc o leczeniu zachowawczym osób z otyłością patologiczną, bo one wracają do swojej pierwotnej wagi.
Tacy pacjenci są leczeni chirurgicznie w Centrum Leczenia Otyłości i Chorób Metabolicznych Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. Kiedyś operacje bariatryczne (leczenia otyłości) polegały na zakładaniu opaski na żołądek, obecnie lekarze wybierają nowocześniejsze metody polegające na usuwaniu określonej części żołądka.
- Coraz więcej pacjentów trafia do nas nie będąc patologicznie otyłymi - powiedział profesor Kaska. - Ale już mają choroby wynikające z otyłości, jak cukrzyca, nadciśnienie, inne parametry zespołu metabolicznego. Coraz więcej dzieci i nastolatków, na przykład 14-latków waży 100, 150 kilogramów i ani programy, ani leki nie przynoszą w ich przypadku rezultatu.
- Dlatego tak ważne, aby wychwycić problem we właściwym momencie - podkreśla Paulina Metelska. - Nie możemy stać w miejscu i już planujemy kolejne działania. Wiemy, że to działa: po uczestnictwie w programie poprawia się odżywianie, następuje redukcja nadmiaru masy ciała. To są wartości porownywalne z najlepszymi ośrodkami w Europie. Gdańsk jest jedynym miastem w Polsce, w którym wszystkie szkoły przygotowane są do zdrowego żywienia i aktywności fizycznej. Dzielimy się naszą wiedzą, są w Polsce miasta, które uczą się od nas: Gdynia, Warszawa, Lublin, Wrocław, Sosnowiec, Szczecin.
Program „6-10-14 dla Zdrowia” to nowatorski na skalę całej Polski program profilaktyczny obejmujący bardzo szerokie i wszechstronne spektrum działań zdrowotnych. Skierowany jest do dzieci i młodzieży, ale również rodziców i środowiska szkolnego. Realizacja Programu ma na celu poprawę stanu zdrowia dzieci i młodzieży z Gdańska poprzez wczesne wykrycie i redukcję czynników ryzyka rozwoju chorób cywilizacyjnych (takich jak: nadwaga, otyłość, wady postawy) i przeprowadzenie kompleksowej interwencji edukacyjno-zdrowotnej u dzieci i młodzieży z wykrytymi problemami zdrowotnymi.
