Jubileuszowa edycja Festiwalu NARRACJE - już wiemy, gdzie się odbędzie!

Wzorem św. Jana, który twierdził, że “na początku było słowo”, kuratorzy NARRACJI również zainspirowali się słowami przy planowaniu nowej, 10. już edycji festiwalu. Jego mottem stało się bowiem poetyckie wyznanie austriackiego symbolisty i egzystencjaliosty Reinera Marii Rilkego: “Słońca w ciszy były jak wielki śpiew w zenicie”.

Skąd taki pomysł? Rilke pisał dziennik, w którym pod datą 23 lipca 1898 roku zamieścił taki wpis:

W okolonej bukami altanie oliwskiego parku wspólnie obmyśliliśmy dla tego wiersza zakończenie.

Spójrz, jak się wciąż ociąga życie,

nim się odmieni. Słońca w ciszy

były jak wielki śpiew w zenicie.

I wtem po zboczach szmer: słyszycie? –

i tylko lęk ci towarzyszy.

Z kim Rilke obmyślał poetyckie strofy? Okazuje się, że przyjechał do Gdańska na spotkanie ze swoją muzą Lou Andreas-Salomé i tego letniego dnia cieszyli się razem słoneczną pogodą i poezją spacerując po parku. We wrześniu 2016 roku, na pamiątkę tamych chwil odsłonięto w parku Oliwskim tablicę, na której widnieje cytowany fragment wiersza wraz z podobiznami poety i muzy. 

NARRACJE niestety nie odbędą się latem, tylko jak co roku jesienią, ale dają niezły powód, by w te dwa listopadowe wieczory, 16 i 17 listopada 2018, wyjść z domu i powędrować po dzielnicy razem artystami, architektem i socjologiem, bo takich gości zaprosił do współpracy przy NARRACJACH 2018 Piotr Stasiowski.

Oliwa to pięknie położone miejsce o bogatej historii. W XII wieku okolica została przekazana cystersom, którym dzisiejsza Oliwa zawdzięcza nie tylko nazwę, katedrę i wspaniały park, ale również wielowiekowe starania o rozwój osady. Oddalona od historycznego Gdańska, położona wśród lasów, stała się wymarzonym miejscem wypoczynku dla bogatych mieszczan, wznoszących tu swoje letnie rezydencje.

- Jaki obraz wyłania się po analizie elementów składających się na wyjątkowy charakter dzielnicy? - zastanawia się Stasiowski. - Czy jesteśmy skłonni poddać się lirycznej wizji Rilkego, czy postanowimy zwrócić większą uwagę na zmieniającą się tu tkankę społeczną, złożoną z mieszkańców często przybyłych po II wojnie światowej, studentów i uczniów, pracowników tutejszych firm oraz turystów chcących zobaczyć słynne organy i park?

Stasiowski przyjął koncepcję nawiązującą do teorii Bruno Latoura, który zaproponował sposób patrzenia na miasto określany jako „spojrzenie mrówki” (ang.: ant). Latour zwracał uwagę, że żyjąc w określonym miejscu i czasie doświadcza się różnorodnych emocji i zdarzeń, krzyżujących się na wzór sieci powiązań. ANT to skrót od actor-network theory, czyli teorii aktora-sieci.

- Celem dziesiątej, jubileuszowej edycji festiwalu NARRACJE jest taka właśnie próba wszechobejmującego odczytania Oliwy - tłumczy kurator. - Zadaniem zaproszonych artystów będzie odkrycie przed widzami tego, co - choć pozornie oczywiste - w szerszym kontekście uzyskuje nowe znaczenie. Do współtworzenia festiwalu, obok artystów wizualnych, zaprosimy również architekta i socjologa, by z perspektywy swojej wiedzy i zawodowych doświadczeń spróbowali odnaleźć najciekawsze elementy dzielnicy. Z pozycji przemierzających wraz z widzami mrówek, przypatrzą się poszczególnym aspektom złożonej materii Oliwy: jej historii, teraźniejszości, bolączkom codziennego życia i widokom na przyszłość. Może dzięki interwencjom artystów zdołamy odkryć dzielnicę na nowo, przyglądając jej się niczym odbitej w zwierciadle. Rilke i Lou Andreas-Salomé pisali w tym miejscu o słońcach; my przyjrzymy się Oliwie po zmroku, w listopadowy wieczór, gdy wszystko będzie wyglądać inaczej.

Piotr Stasiowski  (ur. 1980 r.) - absolwent historii sztuki na Uniwersytecie Wrocławskim oraz studiów kuratorskich na Uniwersytecie Jagiellońskim. W latach 2006-2011 prowadził Studio BWA przy BWA Wrocław Galerie Sztuki Współczesnej. Od 2012 do 2014 roku był głównym kuratorem Muzeum Współczesnego Wrocław. Od 2015 roku jest dyrektorem Gdańskiej Galerii Miejskiej. Jako kurator Stasiowski przygotował ponad 40 wystaw indywidualnych i zbiorowych; jest autorem tekstów, które ukazywały się w katalogach wystaw, książkach, magazynach o sztuce. Pochodzi z Jarosławia, obecnie mieszka i pracuje w Gdańsku.

NARRACJE #10, Słońca w ciszy były jak wielki śpiew w zenicie; Gdańsk Oliwa, 16-17 listopada 2018; organizator: Instytut Kultury Miejskiej, współorganizator: Gdańska Galeria Miejska; kurator: Piotr Stasiowski.