O Wielkiej Alei i przyległych cmentarzach opowiadają:
- prof. Katarzyna Rozmarynowska - Architekt krajobrazu
- dr Anna Krüger - historyk
- Klaudiusz Grabowski - Muzeum Gdańska
O Wielkiej Alei Lipowej za Gedanopedia:
Powstała w latach 1768-1770 za sprawą burmistrza gdańskiego Daniela Gralatha I i jego żony Doroty Julianny, dokończona po śmierci założyciela z zebranych funduszy (100 tysięcy guldenów). Kupiono 1416 lip holenderskich: wysokich drzewek o uformowanych koronach (każde w cenie 6 guldenów). Część funduszy pochłonął transport drogą morską z Holandii, prace plantacyjne, ogrodnicze i pielęgnacyjne.
Za wytyczenie trasy i przygotowanie terenu odpowiedzialny był kapitan gdańskiego garnizonu Patzer. Prace ogrodnicze i pielęgnację posadzonych drzewek powierzono kalwińskiemu pastorowi kościoła św. Piotra i Pawła, Johannowi Danielowi Jeninowi.
W 2018 roku przy alei rosło 617 drzew, z czego około 300 zasadzonych w latach 1770-1815, wiek 250 lat liczyło ponad 100 drzew, powyżej 70 ponad 400. Według ekspertyz drzewa alei znajdowały się w ostatnim stadium zamierania, około 500 kwalifikowało się do usunięcia (w latach 2007-2018 wycięto z konieczności 100 drzew).
oprac. WG
