(1611-1687)
Najwybitniejszy po Mikołaju Koperniku astronom działający na ziemiach polskich, browarnik, rajca miejski.
Urodził się w domu przy ul. Grobla IV. Uczył się w Gimnazjum Akademickim. Studiował na uniwersytecie w Lejdzie. Odbył podróż naukową po Europie. Był właścicielem browarów i starszym cechu browarników. Zasiadał w radzie Starego Miasta.
Na dachach kamienic przy ul. Korzennej zbudował obserwatorium astronomiczne, jedno z największych w ówczesnej Europie. Samodzielnie wykonał wiele przyrządów. W pracy towarzyszyła mu druga żona – Elżbieta Koopman.
Opracował, m.in. mapy Księżyca i atlas jego faz, katalog ponad 1500 gwiazd, a dla blisko 500 współrzędne wyznaczył jako pierwszy. Odkrył kilka komet. Wyodrębnił dziewięć nowych gwiazdozbiorów m.in. Tarczę Sobieskiego. Prace astronomiczne przyniosły mu uznanie międzynarodowe, w tym członkostwo w prestiżowej brytyjskiej akademii nauk The Royal Society.
Grób astronoma znajduje się w kościele św. Katarzyny. Jego imię nosi m.in. centrum nauki i historii Hevelianum. Wyobrażający go pomnik stoi przy ul. Korzennej (projekt: Jan Szczypka). PAN Biblioteka Gdańska jako jedyna na świecie posiada komplet drukowanych jego dzieł. Pięć z nich zostało wpisanych na Polską listę krajową programu UNESCO „Pamięć Świata”, wśród nich unikalne egzemplarze zawierające dedykacje autora i ryciny przez niego kolorowane.
fot. autor portretu Daniel Schulz, źródło: Wikipedia.org
Tekst: materiały własne UMG
