Andrzej Piskozub (1933-2021)

Był twórcą i pierwszym kierownikiem Katedry Nauki o Cywilizacji w Uniwersytecie Gdańskim, miał istotny wpływ na intelektualny rozwój setek absolwentów tej uczelni. Prof. Andrzej Piskozub zmarł w środę 10 lutego, w wieku 88 lat.
27.10.2021
Więcej artykułów poświęconych Gdańskowi znajdziesz na stronie głównej gdansk.pl
Czarno-białe zdjęcie: starszy mężczyzna siedzi w fotelu w mieszkaniu
Andrzej Piskozub (1933-2021)
fot. Wojtek Jakubowski / KFP

 

Założona przez prof. Andrzeja Piskozuba Katedra Nauki o Cywilizacji znalazła się w gronie czołowych ośrodków humanistyki na Pomorzu. Jeden z Jego uczniów, dr Artur Roland Kozłowski, tak pisał o swoim Mistrzu: “Profesor Piskozub stworzył w tej Katedrze szkołę - szkołę myślenia o przemianach ludzkości w kategoriach czasoprzestrzeni cywilizacyjnej. Szkoła ta nie zaprzestała aktywnej działalności po przejściu w 2003 roku Profesora na uniwersytecką emeryturę. Nadal ukazują się nowe książki, studia i artykuły adeptów tej szkoły myślenia. dr Artur Roland Kozłowski”.

Środowisko prof. Piskozuba - współpracownicy i seminarzyści - skupiało się nie tylko na własnej pracy naukowej, ale dbało też o przywrócenie czytelnikowi dorobku wybitnych przedstawicieli nauki i kultury polskiej, którzy z różnych powodów zostali w PRL skazani na zapomnienie. Dzięki nim, światło dzienne ujrzały pośmiertne prawydania z maszynopisów dzieł takich wybitnych przedstawicieli nauki i kultury polskiej jak Tadeusz Zieliński czy Władysław Studnicki. Nie zabrakło też tłumaczeń na język polski klasycznych dzieł humanistyki światowej.

Prof. Piskozub szczególnie dumny był z edycji cyklu pism Tadeusza Zielińskiego “Religie świata antycznego”. To sześć tomów, wówczas w większości niepublikowanych - udało się je wydać w latach 1999-2001 w pięciu woluminach. Studenci Profesora ślęczeli nad słabo czytelnymi maszynopisami i przenosili ich treść na dyskietki komputerowe. Następnie doktoranci sprawdzali zgodność tekstów. Korektę zrobiły dwie pracownice Katedry. Nikt nie wziął za swoją pracę ani grosza. 

Andrzej Piskozub urodził się w wielkopolskim Wolsztynie w 1933 r. Zaraz po zakończeniu wojny, w 1945 roku, jego rodzina zamieszkała w Gdańsku, a on sam w pierwszej połowie lat 50. ub. wieku ukończył Wyższą Szkołę Handlu Morskiego w Sopocie. Rozpoczął karierę naukową - w 1963 r. obronił doktorat, pięć lat później był już doktorem habilitowanym. Pasję naukową łączył z żyłką organizatora, w 1975 roku był inicjatorem utworzenia Zakładu Organizacji Transportu w Uniwersytecie Gdańskim.

Jego zainteresowania naukowe ewoluowały. Inspirował się m.in. dokonaniami brytyjskiego historiozofa Arnolda Josepha Toynbee’go. Prof. Piskozub Katedrą Nauki o Cywilizacji kierował w latach 1992-2002. W tym czasie przygotował do publikacji swoje książki autorskie, które wyznaczały pole Jego zainteresowań: “Elementy nauki o cywilizacji” (1992); “Między historiozofią i geozofią. Szkice z filozofii czasoprzestrzeni ludzkiej”; “Polska w cywilizacji zachodniej. Elementy nauki o cywilizacji II” (1995); “Czasoprzestrzeń cywilizacyjna” (2003). W dorobku ma też tomy publicystyczne. Już na emeryturze wydał ważną i zasługującą na rozgłos książkę “Sarmackie dziedzictwo. Traktat o czterech rodzimych ojczyznach” (2016) - głos o przemianach świadomości Polaków, przez stulecia - po miejsce w zjednoczonej Europie.

Za swoją pracę pracę prof. Andrzej Piskozub został uhonorowany m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, a także Srebrnym Krzyżem Zasługi; był też siedmiokrotnie laureatem Nagrody Ministra Edukacji Narodowej. W roku 1999 Uniwersytet Szczeciński nadał mu tytuł doktora honoris causa. W toruńskim Wydawnictwie Adam Marszałek ukazało się 18 tomów jego Dzieł Zebranych.

Andrzej Piskozub zmarł 10 lutego 2021 roku.