Joanna Penson z domu Muszkowska urodziła się 25 października 1921 w Warszawie. Jej ojciec Jan był znanym bibliotekarzem, bibliografem i historykiem, m.in. dyrektorem Biblioteki Ordynacji Krasińskich. Matka pochodziła z bankierskiej rodziny Badiorów. W w maju 1939 ukończyła Państwowe Gimnazjum im. Królowej Jadwigi w Warszawie i złożyła podanie o przyjęcie na studia na Uniwersytet Warszawski. Niestety wybuchła wojna.
Mając 19 lat wstąpiła do podziemia. W latach 1940–1941 była żołnierzem Związku Walki Zbrojnej (ZWZ) w Warszawie, pracowała jako łączniczka w Komendzie Głównej ZWZ.W marcu 1941 r. wpadła w ręce Niemców. Została aresztowana i uwięziona na Pawiaku. Następnie do kwietnia 1945 r, prawie do końca wojny przebywała w obozie koncentracyjnym Ravensbrück. Ciężko chorowała na tyfus i żółtaczkę, uniknęła śmierci ukryta przez koleżankę-lekarkę. W trakcie ewakuacji obozu, wraz z dwudziestoma współwięźniarkami, uciekła z tzw. marszu śmierci.
- W Ravensbrück przekonałam się, że jedyny przydatny zawód to lekarz. Każdy inny fach w obozie stawał się kompletnie niepotrzebny - wspominała.
Przez Ravensbrück do wolnej Polski. Opowieść o prof. Joannie Muszkowskiej-Penson
Po powrocie do Polski przebywała początkowo w Stargardzie Szczecińskim. Po odnalezieniu rodziców zamieszkała z nimi w Łodzi. Podjęła studia na Akademii Medycznej, które ukończyła w roku 1950. Do Gdańska trafiła z nakazu pracy w 1949 r. jeszcze bez dyplomu. Od 1951 r jako młodszy asystent pracowała w Klinice Chorób Nerek Akademii Medycznej w Gdańsku. W 1961 r. uzyskała tytuł doktora, a od 1971 doktora habilitowanego i docenta.
W 1980 r. rozpoczęła pracę jako ordynator Oddziału Wewnętrznego Szpitala Wojewódzkiego. Została członkiem NSZZ Solidarność. Od sierpnia 1980 r. do 1990 r. była osobistym lekarzem przewodniczącego Solidarności Lecha Wałęsy. Po wprowadzeniu stanu wojennego ukrywała w swoim mieszkaniu działaczy Ruchu Młodej Polski. Pracowała też społecznie w punkcie charytatywnym przy kościele św. Brygidy, rozdzielając lekarstwa i sprzęt medyczny, które docierały jako pomoc z zachodu.
Upamiętniono dobro i odwagę Honorowej Obywatelki Gdańska - tablica prof. Muszkowskiej-Penson
W 1984 została aresztowana przez komunistów za kolportowanie podziemnych wydawnictw. Petycję o jej uwolnienie podpisało kilka tysięcy osób. Zwolniono ją po kilku dniach. W maju i sierpniu 1988 r. była lekarzem na strajkach w Stoczni Gdańskiej i w Porcie Gdańskim. Była też tłumaczem Lecha Wałęsy podczas spotkań premier Wielkiej Brytanii Margaret Thatcher i prezydentem Francji François Mitterandem, którzy odwiedzili Gdańsk.
W 1992 r. przeszła na emeryturę. Podjęła pracę jako wolontariuszka w Biurze Lecha Wałęsy.
W 2014 r. Gdańsk wyróżnił prof. Joannę Muszkowską-Penson Medalem Księcia Mściwoja II. Natomiast w 2018 r. podczas uroczystej Sesji Rady Miasta Gdańska pani profesor otrzymała od rady Miasta Gdańska tytuł Honorowego Obywatela Miasta Gdańska.
Prof. Joanna Muszkowska-Penson zmarła 30 czerwca 2023 roku. W październiku skończyłaby 102 lata.
Więcej o prof. Joannie Muszkowskiej-Penson
