Maria Janion urodziła się 24 XII 1926 roku w Mońkach. Wojnę przeżyła w Wilnie, a maturę zdała eksternistycznie w Toruniu (1945). Studia polonistyczne ukończyła w 1951 na Uniwersytecie Warszawskim (UW), na którym w latach 1951–1952 pracowała jako asystentka, a w 1955 roku otrzymała stopień kandydata nauk filologicznych w Instytucie Badań Literackich (IBL). W 1963 otrzymała tytuł profesora nadzwyczajnego, w 1973 profesora zwyczajnego.
Z Wyższą Szkołą Pedagogiczną w Gdańsku związana była od 1957 roku. Zwolniona podczas fali represji po marcu 1968, powróciła do Gdańska po powstaniu w 1970 Uniwersytetu Gdańskiego, gdzie rozpoczęła pracę w Instytucie Filologii Polskiej UG. Po wprowadzeniu stanu wojennego Marię Janion znów zwolniono.
W Sierpniu ‘80, podpis profesor widniał pod apelem warszawskich intelektualistów o podjęcie rozmów ze strajkującymi, tzw. Apel 64.
Ponownie zatrudniono Marię Janion na UG w roku akademickim 1983/1984. Seminaria na gdańskim uniwersytecie prowadziła do 1990 roku. W okresie współpracy z gdańską uczelnią pracowała również w Instytucie Badań Literackich, w 1981 podjęła też wykłady na UW.
Rezultatem gdańskich seminariów była opracowywana we współpracy z naukowcami i studentami seria „Transgresje”, ukazująca się w latach 80. XX wieku. W kolejnych tomach – “Galernicy wrażliwości”, “Odmieńcy”, “Osoby”, “Maski”, “Dzieci” – publikowane były, często po raz pierwszy w Polsce, teksty autorów zachodnich, a także wykłady Janion oraz rozprawy i wypowiedzi uczestników seminariów.