Jadwiga Kuśmierek (z domu Więczkowska) urodziła się 17 października 1922 roku w Żyrardowie, jako pierwsza córka Henryka i Genowefy Nowackich-Więczkowskich. Ukończyła tamtejszą szkołę podstawową (w 1936 roku), i Gimnazjum im. A. Skwarczyńskiego (1939). Dużą maturę uzyskała na tajnych kompletach w Żyrardowie w 1943 roku. Przed wojną należała do harcerstwa, była w drużynie działającej przy Gimnazjum i Liceum im. A. Skwarczyńskiego.
W 1939 roku przeszła specjalne szkolenie pierwszej pomocy sanitarnej oraz w zakresie łączności, a po wrześniu 1939 roku została skierowana na praktykę sanitarną do Szpitala w Grodzisku Mazowieckim. Dzięki pośrednictwu Stefanii Siwiec Sabiny wiosną 1940 roku wstąpiła do Wojskowej Służby Kobiet w Związku Walki Zbrojnej, a później działała w Armii Krajowej. Przyjęła pseudonim „Czarna Hańcza”.
Zaczęła pełnić funkcję łączniczki, początkowo na terenie Żyrardowa przenosiła meldunki, prasę podziemną i broń. Funkcję tę pełniła do rozwiązania AK w styczniu 1945 roku.
Jesienią 1945 roku wraz z rodziną wyjechała do Gdańska. Tu, w latach 1946-1952 studiowała - na wydziale chemii Politechniki Gdańskiej, który ukończyła z tytułem mgr inż. chemik. W następnych latach pogłębiała studia i była pracownikiem naukowo-badawczym. W okresie 1955-1956 musiała meldować się w UB, ale powodu tego nigdy nie sprecyzowano. Od 1980 roku należała do NSZZ „Solidarność”. Była przewodnicząca komisji zakładowej. W latach 1982-1988 zajmowała się kolportażem prasy podziemnej „Solidarności”.
Po wojnie pracowała także społecznie w Lidze Ochrony Przyrody i innych organizacjach. Była członkiem władz miejskich, wojewódzkich i centralnych Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego i autorką opracowań z zakresu wiedzy przyrodniczej i ochrony przyrody. Była Instruktorem Krajoznawstwa Polski. Przyznano jej godność Honorowego Przodownika Turystyki Pieszej.
Za zasługi i działalność społeczną, w 2013 roku otrzymała Medal Prezydenta Miasta Gdańska
Więcej o Jadwidze Kuśmierek, porucznik Armii Krajowej ps. „Czarna Hańcza”
