Ałła Dzieżyc mówi, że musiała wyjechać z dziećmi z ukraińskiej Połtawy.
- My je i tak wzięliśmy z ulicy - mówi. - To sieroty z domów dziecka. A kiedy wyjeżdżaliśmy z Ukrainy, wszyscy mówili o wojnie z Rosją. W radiu o wojnie, w telewizji o wojnie, i w sklepie o wojnie, i w szkole o wojnie. Połtawa była 150 kilometrów od frontu. Na ulicach żołnierze z karabinami. Musieliśmy ratować dzieci przed kolejną tragedią i wyjechać.
Ałła Dzieżyć i jej mąż Gennadii (po polsku przedstawia się jako Eugeniusz), wzięli ze sobą siódemkę dzieci, wszystkie adoptowane. Ałła z zawodu jest nauczycielką, ale teraz zajmuje się tylko wychowaniem dzieci. Opowiada o córce, którą wzięli z ukraińskiego domu dziecka: - Weronika tylko leżała. Nie siadała, nie chodziła. Szpital nie potrafił powiedzieć, jak będzie z nią dalej. Ona ma teraz osiem lat i sama siedzi. I wszystko rozumie po polsku. Potrzebuje jednak rehabilitacji.
Na Ukrainie zostały trzy najstarsze córki, które dziś mają 19 i 21 lat.
Reszta pojechała do Finlandii. Gennadi pracował tam w warsztacie samochodowym, Ałła zajmowała się dziećmi. Ale Finowie kazali im zapłacić 5300 euro ubezpieczenia na dzieci. - Nawet Finowie tyle nie zarabiają - mówi Gennadii.
Gennadi ma polskie korzenie. Jego pradziadkowie pochodzą z Kresów. Stąd pomysł, żeby z Helsinek przyjechać do Polski, do Gdańska. Dzieżyc zdał więc w konsulacie polskim w Helsinkach egzamin i dostał Kartę Polaka. Problem w tym, że Ministerstwo Spraw Wewnętrznych pomyliło na niej imię z nazwiskiem. Dzieżyc Gennadii zamiast Gennadii Dzieżyc.
Rodzina trafiła do Gdańska. I tu zaczęły się biurokratyczne schody. Eugeniusz poprosił o wydanie nowej Karty Polaka - ze skorygowanym błędem. Karta trafiła z powrotem do konsulatu w Helsinkach. I wpadła w biurokratyczną próżnię. - Dostałem odpowiedź, że z powodów technicznych nie da się tego poprawić - mówi Eugeniusz.
- Mamy erę progresu, postępu, a oni nie mogli poprawić jednego prostego błędu? - pyta Ałła. - Czekaliśmy na nowy dokument, a tu przez rok tiszina - cisza!
W rezultacie, bez Karty Polaka, rodzina nie mogła się ubiegać o zasiłek dla dzieci, o zgodę wojewody pomorskiego na pobyt stały, o Kartę Dużej Rodziny, a Eugeniusz nie mógł podjąć legalnej pracy. To był koszmar dla rodziny z siódemką dzieci, w tym czwórką niepełnosprawnych. 1500 złotych miesięcznie na dziewięć osób - ciężko sobie to wyobrazić.
Centrum Wsparcia Imigrantów i Imigrantek (CWII) w Gdańsku wysłało list do Straży Granicznej w sprawie Dzieżyca. Straż Graniczna potwierdziła, że nie jest jego winą, że nie ma Karty Polaka. Dzięki temu potwierdzeniu od Straży Granicznej Eugeniusz dostał legalną pracę w warsztacie samochodowym Bosch Diesel Service przy Miałkim Szlaku w Gdańsku.
Dopiero jednak materiał Jana Błaszkowskiego z telewizji TVN o kłopotach z Kartą Polaka, wyemitowany w “Faktach” pod koniec grudnia 2017, sprawił, że sprawa została rozwiązana. - W trzy dni nagle potrafili naprawić błąd i wydać nową kartę - mówi Eugeniusz pokazując mi nowy dokument.
Dzieżycowie mówią, że ich pokazana w TVN historia sprawiła, że Polacy zaczęli im pomagać. - Przychodzę do pracy, wzywa mnie szef - mówi Eugeniusz. - Myślę: pewnie trzeba naprawić kolejny samochód. A tu się okazuje, że na adres warsztatu przyszły paczki i kartony z żywnością i ubraniami.
To nie koniec dobrych wiadomości. Rodzinie Dzieżyców postanowiło pomóc także miasto Gdańsk. Rodzina żyje w mieszkaniu wynajmowanym przez znajomego znajomych. - Chodzimy do kościoła ewangelistów i to oni nam pomogli - mówi Eugeniusz. - Właściciel wyjechał do Ameryki, mieszkanie stało puste. Wynajęli je nam. Płacimy tylko za media. Ale w marcu musimy mieszkanie zwolnić.
Miasto Gdańsk zaoferuje rodzinie z siódemką dzieci mieszkanie socjalne. Dzieżycowie złożyli już odpowiednie dokumenty w Wydziale Gospodarki Komunalnej i trafili na listę oczekujących. Muszą tylko donieść zaświadczenia o niepełnosprawności dzieci.
Prezydent Gdańska Paweł Adamowicz przyjął we wtorek, 2 stycznia, Dzieżyców u siebie w UM. Obiecał pomoc mieszkaniową; dodał, że będą mieli opiekę MOPR, pytał o ich losy i plany na 2018 rok.
Dzieżycowie złożyli właśnie podanie o 500 plus, a starsza córka odbywa praktyki hotelowe. (Przez trzy miesiące z Dzieżycami mieszkała jeszcze jedna 19-latka, ale się usamodzielniła i wyprowadziła. TVN podawał, że Dzieżycowie mają ósemkę dzieci, ale teraz mają siódemkę).
Teraz Eugeniusza Dzieżyca czeka kolejny egzamin z “polskości”. W konsulacie w Helsinkach zdawał już historię i geografię, teraz czas na egzamin z języka. W efekcie dostanie obywatelstwo polskie. W końcu ma kresową rodzinę i herbowe nazwisko. - To znana rodzina z powiatu lidzkiego - mówi dumny Eugeniusz.