Idea Teatru Forum jest niezwykle ciekawa. Wymaga obecności aktywnej publiczności, która komentuje sytuację na scenie, a w odpowiednich momentach nawet wciela się w role aktorów.
- Ten nurt narodził się w Brazylii i wiąże się z “Teatrem Uciśnionych” stworzonym przez Augusto Boal’a, praktyka dramy, pedagoga i reżysera. Miał dawać ludziom siłę - tłumaczy Jarek Rebeliński, edukator dramy i kierownik Teatru w Gdańskim Archipelagu Kultury, reżyser spektaklu “Inna?”. - Metoda, którą my pracujemy z młodzieżą jest bardziej przystosowana do pracy w szkole: ma dawać młodym siłę... do zmiany. Uczymy ich asertywności. W bezpiecznych warunkach, jaką jest scena, mogą powiedzieć: “nie” - rówieśnikom, czy “chcę, żebyście mnie wysłuchali” - rodzicom.
Nad spektaklem pracowała młodzież z klas: VII, II i III gimnazjalnych SP nr 16 im. W. Broniewskiego w Gdańsku. Praca trwała prawie trzy miesiące.
- Pracę nad spektaklem poprzedziły warsztaty dramowe dla klas Szkoły Podstawowej nr 16 i one wyłoniły cel przedstawienia. To, jakie ono ma być - tłumaczy założenia projektu teatralnego Jarek Rebeliński.
| {id99606} |
W trzydniowych warsztatach, które prowadziły trenerki Teatru Forum, założycielki Fundacji Edukacji i Kultury Drama Way: Maria Depta i Aldona Żejmo-Kudelska, wzięło udział pięć klas. Zajęcia te, przy pomocy metod dramowych miały zaangażować dzieci w problem głównej postaci, która znajduje się w sytuacji kryzysowej.
Następnie wyłoniono grupę 14 uczniów, która chciała pracować dalej. Tym razem nad spektaklem.
- Dla młodych ludzi, którzy grają w "Inna?" to jest pierwsze doświadczenie teatralne - mówi reżyser. - Musieli stworzyć grupę, pracować razem, nauczyć się roli i wystąpić na scenie. Dokonali milowego kroku! Na warsztatach jeszcze bywało różnie, ale teraz udało nam się uzyskać dobry efekt. Sam fakt, że staną przed publicznością jest już dla nich wielkim osiągnięciem, bo to są świeżynki teatralne.
Czy teatr to tylko zabawa?
Spektakl podzielony jest na dwie części. Pierwsza ma za zadanie ukazać problem, druga - szuka rozwiązań. Nad wszystkim czuwa tzw. joker, który animuje całość.
- W naszym spektaklu mówimy o sytuacji opresji: bycia kimś, kim nie chce się być i robić, czego się nie chce.
Główna bohaterka Ola trzyma się z grupą dziewczyn, które zachowują się opresyjnie wobec innych. Ale Ola nie reaguje, bo przynależność do grupy zapewnia jej pewien status i pozycję w grupie. Jej złe wybory powodują, że klasa zaczyna ją też odrzucać. Ola nie może się na pewnym etapie bronić, zaczyna się wikłać i na końcu staje przed sytuacją bez wyjścia.
- Przy pomocy interwencji widzów zmienia się sytuacja osoby głównej - wyjaśnia Rebeliński. - Zastanawiamy się wspólnie: czy mogłaby zachować się inaczej albo powiedzieć coś innego, by nie znaleźć się w tak trudnym położeniu. Rozwiązania podsuwa sama młodzież.
W drugiej części spektaklu każdy, kto czuje, że bohaterka mogłaby zachować się inaczej może go przerwać, wejść na scenę, wcielić się w rolę protagonistki i dokonać zmiany w jej zachowaniu.
- Gwarancją sukcesu tego typu przedstawień jest zaangażowana publiczność, która chce interweniować - przekonuje reżyser. - Stąd niezwykle ważny jest dobór tematu. Młodzież musi obchodzić to, co dzieje się na scenie.
 |
Czy inny to znaczy gorszy?
Praca z młodzieżą przyniosła efekty nie tylko w postaci spektaklu. W czasie warsztatów młodzi ludzie otwierali się, mówili o swoich problemach: nieporozumieniach z rodzicami, wyobcowaniu z grupy ze względu na niski status materialny, obcość, inność. Ktoś był za gruby, ktoś inny za słaby.
Pojawił się też nowy problem - inne pochodzenie.
- Wielokulturowość to jest nowa sytuacja, ale coraz częściej się z nią stykamy - opowiada Redliński. - Struktury klas się zmieniają. Do naszych szkół trafiają uczniowie z Ukrainy. Może teatr nie zmieni zachowania wszystkich od razu, ale uruchomi pewne myślenie: czy inny to znaczy gorszy?
Redliński: - Oni dopiero wchodzą w okres dorastania, doświadczają prób przypodobania się silniejszemu przywódcy w grupie, bo przeciwstawić się osobie, która rządzi w klasie jest bardzo trudno, a teraz okres przebywania w szkole, w tej samej grupie się wydłużył.
Metoda Teatru Forum zbiera już wymierne rezultaty.
Redliński: - Wczoraj pewien pewny siebie, lubiący przykuwać uwagę chłopak powiedział, podczas rozmowy o osobie o słabszej pozycji: “czasami trzeba pomóc tym słabszym”. To coś, co dotąd podczas pracy nad spektaklem jeszcze się nie wydarzyło.
Spektakl „INNA?” wieńczy projekt „Każdy z nas” (Everyman). Premiera odbędzie się we czwartek, 7 grudnia 2017 roku, o godz. 18 w sali widowiskowej GAK, ul. Dworcowa 9. Wstęp wolny. Kolejne spetakle: 11 i 12 grudnia, godz. 11.
Sponsorem oraz partnerem projektu jest Europejskie Centrum Solidarności. Bezpośrednią opiekę nad projektem roztaczała grupa "kultura" wdrażająca gdański model integracji imigrantów.
