Parlament Europejski jest jedynym bezpośrednio wybieranym organem Unii Europejskiej. Zadaniem 785 posłów do Parlamentu Europejskiego jest reprezentowanie obywateli: posłowie, wybierani co pięć lat głosami wyborców w 27 państwach członkowskich Unii Europejskiej, są przedstawicielami jej 492 milionów obywateli.
Parlament odgrywa czynną rolę w sporządzaniu projektów legislacyjnych, mających wpływ na codzienne życie obywateli, na przykład w dziedzinie ochrony środowiska, praw konsumenta, równości szans, transportu oraz swobodnego przepływu pracowników, kapitału, usług i towarów. Parlament wraz z Radą ma również kompetencje w zakresie rocznego budżetu Unii Europejskiej.
Organizacja Parlamentu
Parlament Europejski jest jedyną instytucją ponadnarodową, której członkowie są demokratycznie wybierani w powszechnych wyborach bezpośrednich. Jest on przedstawicielem obywateli Państw Członkowskich. Parlament Europejski jest wybierany co pięć lat i ustanawia liczne prawa (dyrektywy, rozporządzenia, itp.), które mają wpływ na życie codzienne każdego obywatela.
Przewodniczący jest wybierany na odnawialny okres dwóch i pół roku, to jest na połowę kadencji. Przewodniczący reprezentuje Parlament na zewnątrz i w stosunkach z innymi instytucjami wspólnotowymi.
Parlament Europejski składa się z 785 posłów, wybranych w 27 Państwach Członkowskich rozszerzonej Unii Europejskiej. Od 1979 r. posłowie są wybierani w powszechnych wyborach bezpośrednich na okres 5 lat.
Posłowie są członkami grup politycznych ; do grup wstępują bez względu na narodowość, w zależności od poglądów politycznych. Obecnie w Parlamencie Europejskim istnieje 7 grup politycznych.
Aby przygotować prace Parlamentu Europejskiego podczas posiedzeń plenarnych posłowie są przydzielani do stałych komisji, z których każda specjalizuje się w odrębnej dziedzinie.
Delegacje Parlamentu Europejskiego utrzymują stosunki z parlamentami krajów, które nie należą do Unii Europejskiej. Odgrywają one istotną rolę uczestnicząc w umacnianiu wpływów Europy za granicą .
Organy polityczne Euro Parlamentu:
- Konferencja Przewodniczących
Konferencję Przewodniczących tworzą przewodniczący Parlamentu Europejskiego i przewodniczący grup politycznych. - Prezydium
Prezydium składa się z przewodniczącego Parlamentu Europejskiego, 14 wiceprzewodniczących i 6 kwestorów wybranych w roli obserwatorów przez zgromadzenie na odnawialny okres dwóch i pół roku. - Kwestorzy
Kwestorzy są odpowiedzialni za sprawy administracyjne i finansowe bezpośrednio dotyczące posłów, w zależności od zarządzeń Prezydium.
Parlament Europejski jest wspomagany przez Sekretariat Generalny. Stojącemu na jego czele Sekretarzowi Generalnemu podlega około 5 000 urzędników pracujących w PE, wyłonionych w drodze konkursów we wszystkich krajach Unii.
Komisja Europejska stoi na straży Traktatów i jest organem wykonawczym Wspólnoty, działając w ścisłej współpracy z Parlamentem Europejskim.
Rada Unii Europejskiej jest kolejnym organem prawodawczym Unii składającym się z ministrów Państw Członkowskich. Uczestniczy ona w pracach Parlamentu Europejskiego. Urząd Przewodniczącego pełnią kolejno wszystkie Państwa Członkowskie przez okres 6 miesięcy.
Uprawnienia i procedury Parlamentu
Podczas rewizji Traktatów uprawnienia Parlamentu Europejskiego w stosunku do innych instytucji stale rosły. Obecnie Parlament Europejski występuje jako współlegislator, posiada uprawnienia w zakresie budżetu i sprawuje demokratyczną kontrolę nad wszystkimi organami europejskimi.
Parlament Europejski dzieli uprawnienia legislacyjne z Radą Unii Europejskiej na równych zasadach. Może zatem przyjmować europejskie akty prawne (dyrektywy, rozporządzenia itp.). Może zatwierdzić, zmienić lub odrzucić treść europejskich aktów prawnych.
Procedura współdecyzji została wprowadzona przez Traktat o Unii Europejskiej (Traktat z Maastricht, 1992 r.), a następnie rozszerzona i dostosowana przez Traktat Amsterdamski, w celu zwiększenia jej skuteczności (1999 r.).
Procedura współdecyzji:
- Pierwsze czytanie
Komisja przedstawia projekt aktu prawnego równocześnie Parlamentowi i Radzie.
Parlament przyjmuje poprawki i przedkłada je Radzie
Rada zatwierdza wynik pierwszego czytania w Parlamencie : uchwalenie aktu prawnego - Drugie czytanie
Rada nie zatwierdza poprawek Parlamentu i przyjmuje wspólne stanowisko
Parlament zatwierdza wspólne stanowisko lub nie wydaje opinii : uchwalenie aktu prawnego zgodnie ze wspólnym stanowiskiem
Parlament ponownie wnosi poprawki nie uwzględnione we wspólnym stanowisku :
Rada zatwierdza poprawki : uchwalenie aktu prawnego
Rada odrzuca poprawki: zostaje powołany komitet pojednawczy (27 posłów do PE i 27 członków Rady) w celu wypracowania zbliżenia pomiędzy rozbieżnymi stanowiskami
Parlament odrzuca wspólne stanowisko bezwzględną większością głosów: akt nie zostaje przyjęty - Trzecie czytanie
Komitet pojednawczy przyjmuje wspólny projekt w oparciu o wspólne stanowisko i poprawki przedstawione przez PE w drugim czytaniu.
Jeżeli Rada i Parlament zatwierdzą ten projekt następuje uchwalenie aktu prawnego.
Komitetowi pojednawczemu nie udaje się wypracować wspólnego projektu: Parlament definitywnie odrzuca projekt
Parlament Europejski i Rada Unii Europejskiej tworzą władzę budżetową Unii Europejskiej, która corocznie określa wydatki i dochody Unii. Procedura rozpatrywania projektu, a następnie przyjmowania budżetu trwa od czerwca do końca grudnia.
Unia Europejska nie pobiera żadnego podatku. W związku z powyższym budżet Unii Europejskiej jest finansowany z czterech ?zasobów własnych? udostępnionych przez Państwa Członkowskie po konsultacji z Parlamentem Europejskim.
Procedura budżetowa:
- Komisja przygotowuje wstępny projekt budżetu
Rada zatwierdza projekt budżetu
Parlament rozpatruje projekt w pierwszym czytaniu i może do niego wnieść poprawki.
Poprawiony projekt budżetu jest rozpatrywany w drugim czytaniu przez Radę
Rada przekazuje Parlamentowi zmieniony projekt budżetu
Parlament podtrzymuje poprawki przegłosowane w pierwszym czytaniu i odrzucone przez Radę
Poprawiony projekt budżetu zostaje zatwierdzony lub odrzucony przez Parlament w drugim czytaniu
Przewodniczący Parlamentu Europejskiego zatwierdza ostateczną wersję budżetu
Trwająca ponad osiem miesięcy procedura prowadząca do uchwalenia budżetu odbywa się w roku poprzedzającym rok, do którego procedura się odnosi - Komisja odpowiedzialna jest za wykonanie ogólnego rocznego budżetu
- Trybunał Obrachunkowy dokonuje kontroli wykonania rocznego budżetu za poprzedni rok i publikuje swoje sprawozdanie roczne
Rada rozpatruje uwagi Trybunału Obrachunkowego i składa do Parlamentu Europejskiego propozycję zalecenia
W oparciu o zalecenie parlamentarnej Komisji Kontroli Budżetowej Parlament Europejski udziela Komisj.
Parlament Europejski posiada znaczne uprawnienia kontrolne w odniesieniu do działalności Unii Europejskiej. Każdy obywatel europejski ma prawo złożyć petycję do Parlamentu Europejskiego i zażądać naprawienia szkód w kwestiach wchodzących w zakres obszarów działalności Unii Europejskiej. Parlament powołuje również rzecznika praw obywatelskich, który rozpatruje zarzuty obywateli wobec instytucji lub organów wspólnotowych w celu doprowadzenia do polubownego rozwiązania.
Parlament Europejski sprawuje demokratyczną kontrolę nad Komisją, kontroluje również w pewien sposób działalność Rady.
Rada Europejska złożona z szefów państw i rządów zbiera się nie więcej niż cztery razy do roku. Prezydencja Rady Europejskiej jest sprawowana kolejno przez wszystkie Państwa Członkowskie przez okres sześciu miesięcy według systemu rotacyjnego.Rada Europejska nadaje Unii Europejskiej impulsy niezbędne do jej rozwoju oraz określa ogólne kierunki i priorytety polityczne przy uwzględnieniu zaleceń Parlamentu Europejskiego.
Rola polityczna Parlamentu
Parlament Europejski jest prawdziwym międzynarodowym forum, na którym swoje stanowiska przedstawiają liczni przywódcy. Z biegiem lat stał się on rzecznikiem działań zewnętrznych i wewnętrznych Unii, umożliwiając posłom, a zatem i obywatelom udział w kształtowaniu ich wizji polityki europejskiej.
Rada uzgadnia się z Parlamentem Europejskim główne aspekty i najistotniejsze decyzje podejmowane w ramach Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa (WPZiB), Parlament może zaś kierować do Rady pytania i zalecenia. WPZiB służy koordynacji polityk zagranicznych Państw Członkowskich Unii Europejskiej.
Parlament Europejski wspiera Unię Europejską w odgrywaniu istotnej roli w procesie globalizacji. Parlament Europejski koordynuje swoje działania zmierzające do obrony interesów obywateli w kontekście globalizacji.
Ochrona praw człowieka na całym świecie stanowi bezwzględny priorytet Parlamentu Europejskiego. Parlamentarna Komisja Spraw Zagranicznych zajmuje się bezpośrednio obroną praw człowieka poza granicami Unii.
Wolność, bezpieczeństwo i sprawiedliwość to trzy dziedziny, które znajdują się w centrum uwagi obywateli.
Na szczycie w Kolonii w dniach 3-4 czerwca 1999 r. Rada Europejska podjęła decyzję opracowania Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej.
Budżet Parlamentu Europejskiego
Budżet Parlamentu finansuje instytucję liczącą 785 posłów i pracującą w 23 językach urzędowych (od 2007 r.). Budżet Parlamentu Europejskiego stanowi około jednego procenta ogólnego budżetu Unii Europejskiej, lub inaczej: jedną piątą całkowitych kosztów administracyjnych wszystkich unijnych instytucji.
Budżet PE na 2006 rok wynosi 1,32 mld euro, z czego 44% przeznaczone jest na koszty personalne, głównie na wynagrodzenia dla 5800 osób pracujących w administracji oraz ? w mniejszym stopniu ? w grupach politycznych.
Ponieważ Parlament jest instytucją wybieraną demokratycznie i zaangażowaną w ustanawianie praw wiążących dla wszystkich państw członkowskich, znaczący odsetek osób pracujących dla PE na stałe, na czas określony i na zlecenia zajmuje się pisemnym i ustnym tłumaczeniem obrad Parlamentu, aby były one zrozumiałe i dla posłów i dla obywateli. Dla przykładu, w 2005 r. przetłumaczono ponad milion stron dokumentów.Około 21% budżetu przeznaczone jest na wydatki posłów, w tym koszty podróży, biur i wynagrodzenia asystentów.Wydatki na budynki Parlamentu stanowią 9% budżetu na 2006 r. Przedsięwzięcia i produkty informacyjne wynoszą 5%, tyle samo sektor informatyczny i telekomunikacyjny. Działalność grup politycznych to dalsze 4% budżetu.
Wielojęzyczność w Parlamencie Europejskim
W Parlamencie Europejskim każdy wspólnotowy język ma taką samą wagę ? wszystkie parlamentarne dokumenty są publikowane we wszystkich językach urzędowych Unii Europejskiej (UE), a każdy poseł może przemawiać w dowolnie wybranym przez siebie języku urzędowym. Wszystko po to, by każdemu obywatelowi zagwarantować przejrzystość prac Parlamentu oraz dostęp do nich. Wspólnota przebyła długą drogę od końca lat 50., kiedy to w instytucjach Wspólnoty Europejskiej mówiono zaledwie czterema językami! Obecnie w Parlamencie Europejskim używa się 23 języków urzędowych, co samo w sobie jest już prawdziwym językowym wyzwaniem.
