PORTAL MIASTA GDAŃSKA

Okupacja na Pomorzu Gdańskim w świetle dokumentów

Okupacja na Pomorzu Gdańskim w świetle dokumentów
Sylwia Grochowina i Katarzyna Kącka „Polityka niemieckich władz okupacyjnych na Pomorzu Gdańskim”
Więcej artykułów poświęconych Gdańskowi znajdziesz na stronie głównej gdansk.pl
 
Fot. Wydawca

„Pomorze Gdańskie – piszą we wstępie autorki – szczególnie boleśnie doświadczyło niemieckiej okupacji z lat 1939-1945, która była totalna w swoim charakterze i wymierzona przede wszystkim w ludność cywilną. Jedyną dotąd publikacją prezentującą politykę Trzeciej Rzeszy na Pomorzu Gdańskim w latach 1939-1945 jest monografia autorstwa Włodzimierza Jastrzębskiego i Jana Szilinga [„Okupacja hitlerowska na Pomorzu Gdańskim w latach 1939-1945”, Gdańsk 1979]. Nie istnieje jednak analogiczne wydawnictwo źródłowe, dlatego podjęłyśmy decyzję o jego przygotowaniu”.

Sylwia Grochowina i Katarzyna Kącka stworzyły „zestawienie materiałów ilustrujących możliwie szerokie spektrum polityki narodowościowej realizowanej przez niemieckiego okupanta na terenie wcielonego do Trzeciej Rzeszy Pomorza Gdańskiego. Autorami większości dokumentów są funkcjonariusze różnych szczebli aparatu administracyjnego, partyjnego i policyjnego w Okręgu Rzeszy Gdańsk-Prusy Wschodnie, ale uwzględniłyśmy także wybrane dokumenty niemieckich władz centralnych, dotyczące całości ziem polskich wcielonych do Trzeciej Rzeszy. (…) Całość materiału źródłowego podzielono na kilka bloków tematycznych według kryterium problemowo-chronologicznego”.

Sto pięćdziesiąt zebranych w tej antologii dokumentów (publikowanych w języku polskim i niemieckim; pierwszy z 23 V 1939, ostatni z 25 V 1940) daje źródłową podstawę „do utrwalania wiedzy o tragicznych latach niemieckiej okupacji, której doświadczyli mieszkańcy Pomorza Gdańskiego”.

***

Sylwia Grochowina i Katarzyna Kącka „Polityka niemieckich władz okupacyjnych na Pomorzu Gdańskim. Dokumentacja wybranych problemów”, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2018.

Spis treści: Wstęp; Część I – Niemiecka polityka narodowościowa w Okręgu Rzeszy Gdańsk-Prusy Zachodnie w latach 1939-1945; Część II – Dokumenty niemieckie w polskim tłumaczeniu; Część III – Dokumenty niemieckie w oryginalnym brzmieniu; Dokumenty – 1. Antecedencje, 2. Administracja i podział terytorialny ziem polskich wcielonych do Trzeciej Rzeszy, 3. Podstawowe założenia niemieckiej polityki okupacyjnej: a. wobec okupowanej Polski, b. wobec okupowanego Pomorza Gdańskiego, 4. Eksterminacja ludności polskiej: a. eksterminacja bezpośrednia, b. eksterminacja pośrednia. Obóz Stutthof, 5. Wysiedlenia: a. wysiedlenia „dzikie”, b. zorganizowana akcja wysiedleńczo-osadnicza. Obozy przesiedleńcze, 6. Niemiecka lista narodowa (Deutsche Volksliste, DVL), 7. Warunki życia Polaków: a. dyskryminacja Polaków, b. ograniczenia majątkowe, c. obowiązek pracy, d. szkolnictwo, e. życie religijne; Indeks osobowy; Indeks nazw geograficznych.